Mosty u Jablunkova
Z Wikipedii
| Mosty u Jablunkova | |||
|
|||
| Województwo | [[województwo |]] | ||
| Liczba mieszkańców (2005) • liczba ludności |
3977 |
||
| Kod pocztowy | 739 98 | ||
Położenie wsi |
|||
| Strona internetowa wsi | |||
Mosty u Jablunkova (pol. Mosty koło Jabłonkowa) - wieś gminna na Śląsku Cieszyńskim w Republice Czeskiej, w kraju morawsko-śląskim.
Wieś ulokowała się w szerokim siodle Przełęczy Jabłonkowskiej oraz na jej północnym skłonie, opadającym ko dolinie Olzy. Nazwa wsi wiąże się ze starym szlakiem handlowym, biegnącym z Węgier przez Przełęcz Jabłonkowską na Śląsk. Dawna droga, zwana "furmańcem", schodziła z przełęczy na pn. wzdłuż potoku Osetnica, płynącego tu zakolami wśród podmokłego gruntu. Aby utrzymać przejezdność drogi, jej odcinek dł. ok. 4 km "moszczono" układanymi w poprzek, jeden przy drugim, drewnianymi dylami. Prace te wykonywali początkowo w ramach powinności na rzecz księcia cieszyńskiego "mościorze" albo "mostorze" z różnych wsi w dolinie Olzy. Po osadzeniu wsi przy tak "wymoszczonym" gościńcu obowiązek wykładania drewnem 2444 sążni traktu spadł na mieszkańców samych Mostów. W latach 1796-99 wybudowano nową drogę, tzw. "cesarską", biegnącą przez Mosty zboczem ponad lewym brzegiem Osetnicy i nie wymagającą już moszczenia drewnem. Tym nie mniej mieszkańców wsi aż do dziś nazywa się w całej okolicy "mościorzami" (nie zaś, zgodnie z regułami językowymi, "mościanami").
Początki wsi wiążą się z wybudowanymi na przełęczy w 1578 r., w obawie przed najazdami tureckimi, umocnieniami zwanymi szańcami jabłonkowskimi. Wieś założona została przez księcia cieszyńskiego zapewne w ostatnim dziesięcioleciu XVI w. W urbarzu z 1621 r. podano, że liczyła 26 starych osadników, 7 "nowaków" (nowych osadników) i 3 zupełnie nowo osadzonych. Jej mieszkańcy trudnili się rolnictwem, a od poł. XVII w. również szałaśnictwem.
W 1938 r. miejscowość wraz z Zaolziem została przyłączona do Polski. Nocą z 25 na 26 sierpnia 1939 r., na miejscową stację kolejową i tunel pod Przełęczą Jabłonkowską napadła z terenu Słowacji niemiecka bojówka pod dowództwem Hansa Albrechta Herznera. Z racji tego "Incydentu jabłonkowskiego" Mosty uznawane są za miejscowość, w której praktycznie rozpoczęła się II wojna światowa.
W pd. części wsi, w osiedlu zwanym Szańce, pozostałości wspomnianych wyżej umocnień. We wsi znajduje się kościół św. Jadwigi z 1768, a na szańcach kaplica św. Piotra i Pawła.
Zlokalizowane jest tu także drogowe i kolejowe przejście graniczne na Słowację.
