Nikołaj Własik
Z Wikipedii
Nikołaj Własik (ur. 1896 – zm. 1967), generał porucznik, funkcjonariusz radzieckich organów bezpieczeństwa, m.in. naczelnik Wydziału I Głównego Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego przy Ludowym Komisariacie Spraw Wewnętrznych i późniejszych pionów NKWD/NKGB/MGB, odpowiedzialnych za ochronę rządu. Także szef straży przybocznej Józefa Stalina.
Do organów bezpieczeństwa (wówczas Czeka) przyszedł w 1919 roku z Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej, gdzie służył od listopada 1918 do września 1919 roku w pułku piechoty. Wcześniej służył także w armii carskiej jako młodszy oficer. Początkowo pracował na różnych stanowiskach, kolejno w Czeka, GPU i w OGPU. W 1929 roku rozpoczął służbę w Oddziale Operacyjnym (OO) OGPU, gdzie kolejno pełnił służbę w Wydziałach 2, 5 i 4. Następnie w 1931 roku, w następstwie rekomendacji ówczesnego szefa OGPU Wiaczesława Mienżyńskiego, rozpoczął służbę jako ochroniarz Józefa Stalina. Od 1 listopada 1933 r. do 10 lipca 1934 r. pomocnik naczelnika 4 Wydziału Oddziału Operacyjnego. We wrześniu 1938 roku został naczelnikiem Wydziału I odpowiedzialnego za ochronę dostojników państwowych (dawny OORPP – Wydział Ochrony Przywódców Partii i Państwa) w Głównym Zarządzie Bezpieczeństwa Państwowego przy Ludowym Komisariacie Spraw Wewnętrznych (GUGB-NKWD). Nikołaj Własik uniknął czystek, które dotknęły w tym czasie tysiące oficerów Armii Czerwonej i organów bezpieczeństwa i wywiadu tylko dlatego, że (jak o nim mówili) był "przybocznym pieskiem" J. Stalina. Przez kolejne lata stał na czele organów odpowiedzialnych za ochronę rządu, czyli kolejno Wydziału I GUGB/NKWD 1938-1941, Wydziału I NKGB luty-lipiec 1941, I Oddziału NKWD 1942-1943, 6 Zarządu NKGB, oraz 6 Zarządu Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR (MGB). Także pod koniec grudnia 1946 r. został naczelnikiem Głównego Zarządu Ochrony MGB, sprawował to stanowisko do 29 kwietnia 1952 r. Następnie w grudniu 1952 r., w wyniku intrygi Ławrientija Berii, został zdymisjonowany, wykluczony z partii komunistycznej i mianowany zastępcą komendanta obozu w Swierdłowsku. Wkrótce jednak aresztowany pod zarzutem utrzymywania kontaktów z W. Stenbergiem, podejrzanym o szpiegostwo, został 17 stycznia 1955 roku skazany na 10 lat zesłania do Krasnogradu (wyrok zmniejszono do pięciu lat w następstwie amnestii) oraz degradację i utratę odznaczeń wojskowych.
- Stopnie, odznaczenia i medale
- grudzień 1935 – major bezpieczeństwa państwowego
- kwiecień 1938 – starszy major bezpieczeństwa państwowego
- koniec 1938 – komisarz bezpieczeństwa państwowego 3 rangi
- lipiec 1945 – generał-porucznik
- Znaczek za 15 służbę w organach Czeka/GPU/OGPU – 1935 r.
- Order Czerwonej Gwiazdy – 1936 r.
- Order Czerwonego Sztandaru – (3 razy: 1936, 1943,1944)
- Medal 20-lecia Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej – 1938 r.
- Order Lenina – (3 razy: 1940, 1945 oraz ponownie we wrześniu 1945 roku),
- Order Kutuzowa (1 stopnia) – 1945 r.
[edytuj] Zobacz też
 |
Służby specjalne byłego Związku Radzieckiego i Rosji |
|---|---|
|
Obecne: GRU od 1918 | SWR od 1991 | FSB od 1995 | |
