Nizina Zakarpacka
Z Wikipedii
Nizina Zakarpacka (ukr. Закарпатська низовина - Zakarpats'ka nyzowyna) - nizina na zachodniej Ukrainie (na Zakarpaciu); północno-wschodni skrawek Kotliny Panońskiej.
Podstawą wyodrębnienia Niziny Zakarpackiej jest tylko oddzielenie tego terenu granicą państwową Ukrainy ze Słowacją, Węgrami i Rumunią, ponieważ fizjograficznie Nizina Zakarpacka nie jest oddzielona żadną granica naturalną ani od Wielkiej Niziny Węgierskiej na południowym zachodzie, ani od Niziny Wschodniosłowackiej na zachodzie. Granicę północno-wschodnią tworzą Wewnętrzne Karpaty Wschodnie (pasma Makowicy, Bużory, Tupego). Przedłużeniem Niziny Zakarpackiej na wschód jest kotlina górnej Cisy między pasmem Tupego a Górami Oaş.
Nizina Zakarpacka ma około 2,0 tys. km2 powierzchni (około 20% powierzchni obwodu zakarpackiego). Średnie wyniesienie nad poziom morza wynosi 100-120 m. Najniższy punkt Niziny leży we wsi Rus'ki Hejiwci między miastami Czop i Użhorod - 101 m n.p.m.
Nizinę Zakarpacką przecinają rzeki spływające z południowych stoków Karpat do Cisy. Największe z nich to Latorica i Borżawa. Sama Cisa na niewielkim odcinku przepływa przez Nizinę Zakarpacką, zanim wpłynie na terytorium Węgier.
Nizina Zakarpacka stanowi najważniejszy i w zasadzie jedyny teren osadniczy Ukrainy Zakarpackiej. Leżą tu największe miasta tego kraju: Czop, Użhorod, Mukaczewo, Berehowe, Wynohradiw i Irszawa, a tuż na wschód, za pasmem Tupy - Chust w dolinie Riki.
Nizina Zakarpacka w większości jest wykorzystana rolniczo, przy znacznym udziale winnic. We wsi Krasna Hirka koło Mukaczewa jest najdalej wysunięta na północ plantacja herbaty. We wschodniej części Niziny dominują lasy. Na przełomie XIX i XX wieku, w ramach prac związanych z melioracją doliny Cisy, całkowicie osuszono wielkie mokradła, wśród których największy był Czorny Moczar - ponad 140 km2. Zostały one obrócone w użytki rolnicze. Na Nizinie występują niewielkie, o lokalnym znaczeniu, złoża węgla brunatnego i kaolinu (w okolicach Berehowa). Wydobywane są również surowce budowlane, między innymi specyficzny wielobarwny marmur. Nizina ma znaczne zasoby wód mineralnych. Przemysł jest zróżnicowany, przy sporym udziale przetwórstwa drewna pozyskiwanego w Karpatach. Ośrodkami przemysłu są większe miasta.
Przez Nizinę Zakarpacką przebiegają drogi i linie kolejowe łączące zachodnią Ukrainę z Węgrami i Słowacją oraz lokalna równoleżnikowa oś komunikacyjna Użhorod-Mukaczewo-Chust-Rachiw. Nizinę przecinają również rurociąg naftowy "Przyjaźń" i rurociągi gazowe "Syberia-Europa", "Braterstwo" i "Sojuz" oraz międzynarodowe linie przesyłowe energii elektrycznej.
