Obóz Zgoda
Z Wikipedii
Zgoda (obóz koncentracyjny) - znajdujący się w Świętochłowicach Zgodzie od końca lutego 1945 roku do listopada 1945 polski obóz koncentracyjny podlegający Urzędowi Bezpieczeństwa Publicznego, którego komendantem był Salomon Morel. Wcześniej w tym samym miejscu w latach 1942-1945 znajdował się niemiecki podobóz koncentracyjny KL Auschwitz Eintrachthütte, w którym śmierć poniosło około 2500 osób. Podobóz został opuszczony przez Niemców 23 stycznia 1945 i zajęty przez Armię Czerwoną.
Niemiecki obóz został przekształcony na obóz dla obywateli polskich pochodzących ze Śląska oskarżanych m. innymi o podpisanie volkslisty lub o "niechęć do komunistycznej władzy". W lutym 1945 skierowano do obozu pierwsze osoby zatrzymane przez funkcjonariuszy urzędów bezpieczeństwa, milicji oraz NKWD. W początkowym okresie obozem kierowały dwie osoby przybyłe na Górny Śląsk z województwa lubelskiego: Aleksy Krut oraz Salomon Morel. Od czerwca 1945 obozem kierował samodzielnie Salomon Morel. Wśród więźniów obozu większość stanowili Ślązacy oraz obywatele III Rzeszy ale znaleźli się tam również Polacy nie ze Śląska oraz co najmniej 38 obywateli innych państw niż Niemcy i Polska. Do obozu kierowano na podstawie decyzji władz bezpieczeństwa.
Spis treści |
[edytuj] Warunki życiowe i represje
Z obozu część osób wysłano do pracy w pobliskich kopalniach i hutach. W obozie panował głód, a strażnicy systematycznie kradli żywność przeznaczoną dla uwięzionych. Warunki sanitarno-bytowe były katastrofalne. W krótkim czasie plagą obozu stały się wszy, pluskwy i szczury. Pojawiły się także groźne choroby epidemiczne: czerwonka i tyfus. W sierpniu 1945 warunki sanitarne spowodowały epidemię tyfusu. W okresie największego nasilenia epidemii odnotowywano kilkadziesiąt zgonów dziennie. Najdotkliwsze represje dotknęły osadzonych w baraku nr 7, przeznaczonym dla podejrzanych o przynależność do NSDAP i innych organizacji nazistowskich. W katowaniu uczestniczył naczelnik Morel, który bił więźniów pięściami, gumową pałką lub taboretem. Nieustalona liczba więźniów została zastrzelona przez strażników podczas próby ucieczki z obozu lub zakatowana przez funkcjonariuszy obozu. W obozie miały miejsce przypadki rzucania się uwięzionych na druty pod napięciem oraz samobójstwa przez powieszenie.
[edytuj] Likwidacja obozu
Na przełomie października i listopada 1945 wizytowała obóz komisja, która zwolniła prawie wszystkich więźniów. Musieli przedtem podpisać zobowiązanie, że pod groźbą kary więzienia nie będą z nikim rozmawiać o tym, co się działo w obozie. Ostatecznie obóz przestał funkcjonować w listopadzie 1945. W obozie w okresie powojennym więzionych było od 6 tys. do 10 tys. osób, z których niemal 1/3 nie przeżyła pobytu. IPN udokumentował, liczbę zmarłych w obozie na 1855 osób. Istnieją jednak przesłanki aby całkowita liczbę ofiar w okresie od lutego do listopada 1945 roku szacować na około 2,5 tysiąca.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- Obóz Pracy w Świętochłowicach w 1945 roku -Adam Dziurok, wyd. IPN ISBN 83-91598-36-5
- Obozowe dzieje Świętochłowic Eintrachthütte - Zgoda wyd. IPN 2002 ISBN 83-89078-11-2
- Zgoda - miejsce grozy: obóz koncentracyjny w Świętochłowicach - Gerhard Gruschka, ISBN 83-85338-74-8
