Połonina Borżawa
Z Wikipedii
Połonina Borżawa | |
Megaregion | Region Karpacki |
Prowincja | Karpaty Wschodnie |
Podprowincja | Zewnętrzne Karpaty Wschodnie |
Makroregion | Beskidy Wschodnie |
Mezoregion | Beskidy Połonińskie |
Mikroregion(y) | Połonina Borżawa |
Zajmowane jednostki administracyjne |
Ukraina: - obwód zakarpacki |
Połonina Borżawa (522,22; niekiedy także "Borszawa"; ukr. Полонина Боржава) – pasmo górskie na ukraińskim Zakarpaciu. Należy do Beskidów Połonińskich w łańcuchu Zewnętrznych Karpat Wschodnich.
Pasmo Borżawy ma ok. 25 km długości, rozciąga się między doliną Wiczy (dopływu Latoricy na północnym zachodzie a doliną Riki na południowym wschodzie. Na zachodzie Połonina Borżawa graniczy z Połoniną Równą, na wschodzie – z Połoniną Czerwoną. Na północy oddziela ją od Bieszczadów i Gorgan obniżenie przełęczy Podobec (785 m n.p.m.), wykorzystywane przez Wiczę, Rypinkę (dopływ Riki) i Rikę. Na południu środkowy odcinek doliny Borżawy i dolina Dusynki (dopływu Wiczy) oddzielają Połoninę Borżawę od pasm Bużory i Tupego.
Połonina Borżawa dzieli się na trzy grzbiety:
- krótki zachodni ze szczytami Tomnatyk (1344 m n.p.m.) i Płaj (1334 m n.p.m.),
- nieco dłuższy południowy ze szczytami Pohar (792 m n.p.m.), Magura (1088 m n.p.m.) i z najwyższym szczytem całego pasma – Stohami (1677 m n.p.m.),
- wielokrotnie dłuższy od nich grzbiet południowo-wschodni ze szczytami Magura Żydowska (1516 m n.p.m.) i Hrad (1374 m n.p.m.). Grzbiet ten w połowie długości jest przedzielony przełęczą Prislop (1142 m n.p.m. [?]). W jego końcowej części wyodrębnia się niekiedy małą Połoninę Kuk (kulminacje Kuk, 1361 m n.p.m. i Menczuł, 1247 m n.p.m.), dalej masywy Wodica (kulminacja Wodica, 1027 m n.p.m.) i Jasienie (kulminacje Jasieniówka, 1004 m n.p.m. i Jasienia, 880 m n.p.m.), a na samym krańcu, w zakolu Riki, masyw Paleny Hruń (kulminacja Skała, 1038 m n.p.m.).
Grzbiety zbiegają się na szczycie Wełykyj Wirch (1598 m n.p.m.) w północnej części pasma.
Pasmo Połoniny Borżawy w swoich wyższych partiach ma charakter wysokogórski – szczyty są stożkowe, pokryte specyficzną dla Wschodnich Karpat formacją połoniny. Grzebiety są szerokie, doliny – głęboko wcięte. Poniżej linii 1200 m n.p.m. zbocza są pokryte lasami, głównie bukowymi, które jednak są w ostatnich dziesięcioleciach masowo wyrąbywane. Na połoninach prowadzi się wypas owiec. Połonina Borżawa nie jest objęta żadną formą urzędowej ochrony przyrody. Przez pasmo przebiega gazociąg. Na Stohach do 1995 działała stacja radarowa. Na Płaju działają stacja meteorologiczna i przekaźnik radiowo-telewizyjny. Coraz intensywniejszą w ostatnich latach turystykę górską ułatwia sieć pasterskich dróg i ścieżek. Głównymi punktami wypadowymi w Połoninę Borżawę są miasteczka Wołowec' i Miżhir'ja, leżące na jej obrzeżach.
Połonina Borżawa bywa niekiedy zaliczana do Bieszczadów – staje się wtedy ich najwyższym pasmem.