Pomnik Mikołaja Kopernika w Krakowie
Z Wikipedii
Pomnik Mikołaja Kopernika w Krakowie według projektu Cypriana Godebskiego powstał w 1899. 8 czerwca 1900 został uroczyście odsłonięty na dziedzińcu Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po wojnie z inicjatywy Karola Estreichera pomnik został przeniesiony w 1953 roku na Planty przy Collegium Witkowskiego, gdzie stoi po dziś. Pomysłodawcą wzniesienia pomnika był historyk sztuki Marian Sokołowski, fundusze z których powstał pomnik pierwotnie były przeznaczone na obrazy z dziejów UJ, do ich namalowania jednak nie doszło z powodu śmierci Jana Matejki,który miał być ich autorem. Stawiając pomnik Kopernika uczczono 500-lecie odnowienia UJ.
Pomnik odlany z brązu przedstawia Mikołaja Kopernika w stroju żaka, stojącego na granitowym cokole, w który wmontowane są cztery marmurowe tablice z napisami w języku łacinskim poświęcone pamięci wielkiego astronoma. W rękach Kopernik trzyma astrolabium (czasami kradzione przez złomiarzy). Pierwotnie pomnik został zaprojektowany jako fontanna o czym do dziś swiadczą odpływy i koperty u dołu cokołu do wlewu wody.Cztery marmurowe kolumny otaczajace cokół zostały dopasowane do neogotyckiej architektury Collegium Maius.
W Krakowie są jeszcze dwa inne pomniki Mikołaja Kopernika:
1. w Kosciele św. Anny w pn-zach ramieniu transeptu znajduje się klasycystyczny pomnik Kopernika zaprojektowany i ufundowany w 1822 przez ks. Sebastiana Sierakowskiego, wykonany z czarnego marmuru przez Jana Nepomucena Galliego.Pomnik ten to posąg Uranii trzymającej w jednym ręku tarczę z gwiazdozbiorem a drugą nakładającą Kopernikowi wieniec laurowy.
2.Pomnik przedstawiający siedzącego Mikołaja Kopernika z ręką wspartą na astrolabium i rozłożonej księdze znajdujący się w klatce schodowej gmachu PAN przy ul. Sławkowskiej wykonał Walery Gadomski w 1872. Pomnik ten ufundowała Zofia Potocka, a w gmachu PAN znalazł się z racji 400-lecia urodzin wielkiego astronoma i pierwszego posiedzenia Akademii Umiejetności w lutym 1873 poświęconemu Mikołajowi Kopernikowi.
