Pornografia

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy pojęcia związanego z zachowaniami seksualnymi. Zobacz też: Pornografia (strona ujednoznaczniająca).

Ten artykuł wymaga dopracowania.
Więcej informacji co należy poprawić, być może znajdziesz w dyskusji tego artykułu lub na odpowiedniej stronie. W pracy nad artykułem należy korzystać z zaleceń edycyjnych. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.
Możesz także przejrzeć pełną listę stron wymagających dopracowania.

Pornografia (gr. πορνογραφια – pisanie o lub rysowanie prostytutek) to przedstawienie ludzkich zachowań seksualnych, której celem jest wywołanie u odbiorcy pobudzenia seksualnego podobnego, ale odmiennego od erotyki.

Pornografia używa wielu mediów - słowa pisanego i mówionego, zdjęć, rzeźb, rysunków, filmów, animacji i dźwięków. Filmy pornograficzne są połączeniem ruchomych obrazów z ze słowami, lub/i z innymi dźwiękami o charakterze erotycznym, natomiast magazyny często łączą fotografie i tekst pisany. Opowiadania i krótkie historyjki także mogą przekazywać treści pornograficzne, czasami z odpowiednimi ilustracjami. Niektóre pokazy na żywo mogą być uznawane za pornograficzne.

Sytuacja prawna

Sytuacja prawna pornografii bardzo różni się w zależności od kraju. Zazwyczaj zabroniona jest pornografia przedstawiająca stosunki seksualne z udziałem dzieci (chociaż występują bardzo duże różnice do jakiego wieku liczy się dziecko). W zależności od kraju zakaz może dotyczyć (lub nie) pornografii, w której tworzeniu nie brały udziału dzieci (animacja, książki) lub w której brały, ale nie w żadnej czynności o charakterze seksualnym (a sceny seksualne zostały dodane komputerowo). Inne jej formy są dozwolone lub zabronione w różnym stopniu.

Pierwszym krajem, w którym zalegalizowano tzw. "twardą" pornografię była Dania w roku 1969. Przykładami innych liberalnych krajów są Holandia, gdzie pisma i filmy pornograficzne można kupić w kioskach ulicznych, czy Szwecja. W krajach tych dozwolona jest nawet sprzedaż pornografii z udziałem zwierząt.

W niektórych ustawodawstwach pornografia dozwolona jest w stopniu ograniczonym. Np. prawo japońskie do niedawna zakazywało rozpowszechniania wizerunków włosów łonowych (co było paradoksalne, gdyż wydepilowane genitalia można było pokazać), a we Francji - choć dozwolone - produkcje pornograficzne obłożone są wyższym podatkiem niż niepornograficzne.

Na drugim końcu skali są kraje, w których pornografia nie jest dozwolona. Należy do nich m. in. Norwegia, gdzie pornografia do niedawna była nielegalna, ale tolerowana i łatwo dostępna (7 grudnia 2005 roku sąd najwyższy wydał decyzję, z której wynika legalność pornografii drukowanej i możliwość jej dystrybucji w otwartych sieciach sprzedaży, decyzja ta jednak nie sprecyzowała statusu filmów i telewizji, przedstawiającej pornografie). Skrajne podejście reprezentuje prawo Singapuru, które zakazuje sprzedaży nawet tak łagodnych periodyków, jak Playboy.

W Polsce pornografia jest generalnie legalna, przestępstwem jest jednak publiczne prezentowanie treści pornograficznych w taki sposób, że może to narzucić ich odbiór osobie, która tego sobie nie życzy, lub osobie poniżej piętnastego roku życia (art. 202 § 1 i 2 kk). Karalna jest produkcja, sprowadzanie lub rozpowszechnianie pornografii z udziałem osób poniżej lat 18 albo związane z użyciem przemocy lub posługiwaniem się zwierzęciem (art. 202 § 3 kk). Posiadanie pornografii karalne jest tylko w przypadku treści pornograficznych z udziałem osób poniżej piętnastego roku życia (art. 202 § 4 kk). Innego rodzaju pornografia jest w Polsce legalna.

Wpływ pornografii na zachowania społeczne i przestępczość

Wpływ pornografii na jej odbiorców jest przedmiotem wielu dyskusji, zwykle bardzo burzliwych. Różne kręgi społeczne zajmują przeciwne pozycje w tej dyskusji, np. środowiska religijne reprezentują skrajny sprzeciw wobec tego zjawiska jednak istnieją również osoby przekonane o pożyteczności pornografii. Jest to spór ideowy, nie można bowiem w sposób obiektywny określić jaka jest norma naszego życia seksualnego, nie można też obiektywnie ocenić co przynosi nam korzyść. Mimo tego skutki oddziaływania pornografii doczekały się wielu prób naukowego zbadania. Wyniki tych prac prezentują jednak również skrajnie różny obraz sytuacji, nawet jeżeli chodzi o wpływ na przestępczość. Część dowodzi szkodliwego wpływu pornografii (np. uzależnienie seksualne) ^[1], z drugiej strony dowodzi się, że ogólna dostępność pornografii może dawać potencjalnym przestępcom seksualnym zaakceptowaną przez społeczeństwo pewną metodę zaspokojenia swojej seksualności ^[2]. Ważny jest też głos niektórych organizacji feministycznych twierdzących, że istniejące w filmach pornograficznych wzorce traktowania kobiet są poniżające i mają istotny wpływ na zachowania społeczne ludzi ^[3], jednak i w tym wypadku jest głos przeciwny (patrz linki).

Omówienie wyników wybranych badań prowadzonych na świecie w zakresie wpływu dostępności pornografii na przestępczość na tle seksualnym przedstawione zostało w referacie Krzysztofa Garwatowskiego "Rynek prasy erotycznej w Polsce - uwarunkowania prawne, historia, perspektywy", przygotowanego na Międzynarodową Konferencję Wydawców Prasy, organizowaną przez Rosyjska Izbę Wydawców Prasy w dniach 7-15 kwietnia 2006 roku.

Obiegowe i powszechnie wykorzystywane przez przeciwników swobodnego dostępu do pornografii opinie mówią, że kontakt z pornografią wzmaga agresję, wyzwala w ludziach, zwłaszcza w mężczyznach skłonność do stosowania przemocy i kreuje przedmiotowe podejście do kobiet i traktowanie ich jedynie jako obiekt zaspokojenia popędu seksualnego. Tak dramatyczny obraz negatywnych skutków dostępu do pornografii przedstawiany jest w toku wszelkich kampanii prowadzonych na rzecz ograniczenia dostępu do niej. Na przekór tym opiniom badania prowadzone na zlecenie różnego typu instytucji (także rządowych) w różnych krajach świata nie potwierdzą tych opinii. Poniższego opracowania dokonano w oparciu o dane zawarte w pracach: Lynne Segal "Pornography and Violence: What the Experts Really Say" i Berla Kutchinsky’ego "Pornography and Rape:Theory and Practice". North American Presidental Commission (w 1970 roku) oraz w brytyjskim Wiliams Report (w 1979 roku) definiuje pornografię jako zdecydowanie seksualne materiały wyprodukowane w celu wywołania podniecenia seksualnego (dotyczy to zarówno materiałów fotograficznych i filmowych, jak i literatury i wszelkich innych).

W 1970 roku, na zlecenie Komisji Stanów Zjednoczonych do spraw Nieprzyzwoitości i Pornografii (US Commission on Obscenity and Pornography) przeprowadzono kompleksowe badania skutków dostępu do pornografii. Badania na zlecenie komisji prowadzili między innymi Byrne i Lamberth (1970), Davis i Braucht (1970), Mann z zespołem (1970), Kutchinsky (1973) i Donald Mosher (1970). Wbrew obiegowym opiniom badania te wskazały, że kontakt z pornografią nie wywołuje żadnych negatywnych skutków u odbiorców ("konsumentów") pornografii. Mało tego, okazało się że nawet kontakt z pornografią zawierającą przedstawienia dewiacji seksualnych (np. zoofilia, seks ze stosowaniem przemocy) nie wywołuje w odbiorcach chęci naśladowania i nie prowokuje do zmiany seksualnych przyzwyczajeń odbiorców.

Ponadto stwierdzono, że osoby bardziej otwarte i tolerancyjne uznawały te materiały za bardziej podniecające, ale im większy był ich kontakt z materiałami pornograficznymi, tym mniejsze podniecenie wywoływała ona w badanych (następowało swego rodzaju znudzenie pornografią). Z badań wynika także, że im większy i częstszy dostęp do materiałów o charakterze pornograficznym, tym większa tolerancja dla pornografii i jej odbiorców.

Reasumując, w przytoczonych wyżej badaniach nie udało się stwierdzić negatywnego wpływu pornografii na odbiorców zarówno krótko- jak i długookresowych i niezależnie od częstotliwości kontaktu z materiałami pornograficznymi.

Badania z 1970 roku były krytykowane przez przedstawicieli Kościołów i radykalnych organizacji feministycznych. Ale tylko jeden naukowiec (Tannenbaum) w swoich pracach prowadzonych i publikowanych w tym czasie w USA wykazywał związek między skłonnością do agresywnych zachowań, a kontaktami z pornografią. Z drugiej strony, analiza danych jakie Tannenbaum przytacza prowadzi do stwierdzenia, że pełne są one dwuznaczności.

Badania zespołu Goldsteina (1970) i zespołu Johnsona (1970) również przeprowadzone na zlecenie Komisji, skupiły się na związkach między dostępem do pornografii, a przestępczością nieletnich (w szczególności przestępczością na tle seksualnym) w USA. Ich wynik był następujący: nie stwierdzono korelacji pomiędzy dostępem do pornografii, a przestępczością nieletnich.

Jednocześnie badania prowadzone w ramach tego programu wśród skazanych za przestępstwa na tle seksualnym pokazały, że w okresie dojrzewania mieli mniejszy kontakt z pornografią, niż grupa kontrolna. W późniejszych pracach Kenta i Goldsteina (1978) stwierdzono, że przestępcy na tle seksualnym mieli (tak w okresie dojrzewania, jak i w życiu dorosłym) mniejszy kontakt z pornografią, niż grupa kontrolna.

Przestępstwa na tle seksualnym możemy podzielić na dwie zasadnicze grupy:

• przestępstwa bez użycia przemocy (np. podglądactwo, ocieractwo, obnażanie się publiczne)
• przestępstwa z użyciem przemocy (np. zgwałcenie).

Badania Kutchinsky’ego (1973) prowadzone w Kopenhadze w Danii, gdzie w latach 1967-69 zniesiono wszelkie ograniczenia związane z pornografią prowadzą do podobnych wniosków na temat korelacji między dostępem do pornografii, a przestępczością na tle seksualnym. W Danii zanotowano znaczący spadek przestępczości na tle seksualnym po wprowadzeniu pełnej dostępności pornografii. Kutchinsky stwierdził, że w latach 1964-1984 ilość przestępstw na tle seksualnym (bez użycia przemocy) spadła o 50%. Podobnie wygląda sytuacja w Szwecji, gdzie pornografia jest zalegalizowana od 1970 roku. W okresie 1964-84 ilość przestępstw na tle seksualnym (bez użycia przemocy) spadła w Szwecji o 25%. W Niemczech pornografię zalegalizowano w 1973 roku, a ilość przestępstw na tle seksualnym (bez użycia przemocy) spadła w latach 1964-84 aż o 60%. Jednocześnie w Danii i Szwecji tylko nieznacznie (poniżej 10%) wzrosła ilość gwałtów, a w Niemczech ilość gwałtów spadła o 15%. Dla porównania ilość przestępstw przeciw nietykalności osobistej (ale nie związanych z seksem) w trzech wymienionych krajach w tym samym czasie wzrosła od 225 do 300%. (Zestawienie ilości przestępstw na tle seksualnym w latach 1964-84 przedstawiono na załączonym wykresie (???)).

W Japonii pornografia nadal jest nielegalna, ale od 1990 roku przepisy penalizujące pornografię są martwe. Milton Dimond prowadzi tam badania nad przestępczością (ze szczególnym uwzględnieniem przestępstw przeciw nietykalności osobistej i na tle seksualnym) w latach 1972-95. W uzyskanych dotąd, niepełnych jeszcze wynikach, zwraca uwagę fakt systematycznego spadku ilości przestępstw na tle seksualnym przy jednoczesnym wzroście ilości przestępstw przeciwko życiu i nietykalności osobistej. Nie zaobserwowano zmiany tendencji spadkowych w przypadku przestępstw na tle seksualnym po wstrzymaniu egzekwowania prawa antypornograficznego.

Zupełnie inaczej, zdaniem Kutchinsky’ego wygląda sytuacja w USA. W pracach USA, gdzie pornografia jest legalna tylko w niektórych stanach. W okresie 1964-84 ilość przestępstw na tle seksualnym wzrosła tam o 300%, a ilość przestępstw przeciw nietykalności osobistej wzrosła o 270%. (Zdaniem większości badaczy oraz przedstawicieli organów ścigania tak znaczny wzrost ilości stwierdzonych przestępstw na tle seksualnym jest skutkiem prowadzonej niezwykle intensywnej akcji uświadamiającej, czego skutkiem jest znacznie większy procent zgłaszanych przypadków gwałtu).

Przytoczone wyżej dane wskazują jednocześnie, że legalizacja pornografii nie powoduje wzrostu przestępczości na tle seksualnym.

W latach siedemdziesiątych badania koncentrowały się na związkach między dostępnością pornografii, a przemocą w stosunku do kobiet.

Badania Malamutha i Spinnera (1980) wykazały, że rynek wykazuje coraz mniejsze zainteresowanie zdjęciami zawierającymi sceny przemocy, a ich udział w ogólnej liczbie publikowanych zdjęć systematycznie spada. Również nie zanotowano wzrostu ilości scen z użyciem przemocy w produkcjach video w latach 1970-83 (badania zespołu Donnersteina, 1987). Podsumowaniem badań prowadzonych przez wielu naukowców zawarte zostało w pracy Donnersteina, Linza i Penroda "The Questio of Pornography: research Findings and Policy Implication" (1987).

Autorzy wyróżniają w niej trzy rodzaje pornografii.

1. Pornografia bez scen z użyciem przemocy. Nie stwierdzono związku między dostępem do pornografii tego typu, a poziomem agresji i aspołecznymi tak w stosunku do kobiet, jak i mężczyzn. W rzeczywistości autorzy wskazują na to, że kontakt z pornografią bez scen przemocy zmniejsza poziom agresji i wpływa na rozwój prospołecznych zachowań.
2. Pornografia bez scen przemocy, ale ze scenami poniżającymi kobiety (ukazującymi promiskuityzm kobiet i ich seksualne nienasycenie nawet w obliczu pogardy i poniżenia ze strony mężczyzn). Nie stwierdzono związku między kontaktem z tego typu pornografią a przestępczością na tle seksualnym. Nie stwierdzono również, by kontakt z tego typu materiałami pornograficznymi implikował traktowanie kobiety jedynie jako przedmiotu służącego mężczyźnie do zaspakajania popędu seksualnego. Donnerstein, Linz i Penrod stwierdzają jednak, że trudno tu o ostateczną konkluzję.
3. Pornografia ze scenami przemocy. Uwaga autorów pracy skupiła się na pornografii ze scenami przemocy. Stwierdzili tu, że zarówno ich badania, jak i badania innych (np.Malamutha i Checka) wykazują, że kontakt z pornografią zawierającą sceny przemocy może u niektórych mężczyzn prowadzić do silnego, seksualnego podniecenia (zwłaszcza jeśli ofiara gwałtu przedstawiona jest tak, jakby odczuwała zadowolenie). Nieliczni z badanych stwierdzili, po obejrzeniu przedstawionych materiałów, że mogliby dokonać gwałtu, gdyby mieli pewność uniknięcia kary. Zrobiliby to nawet wówczas, gdyby widzieli, że ofiara cierpi. Część badaczy wnioskuje z tego, że kontakt z materiałami o charakterze sadystycznym może u podatnych na to mężczyzn zwiększać skłonność do dokonania przestępstwa na tle seksualnym.

Jednocześnie Donnerstein, Linz i Penrod wykazali, że zdecydowana większość mężczyzn nie jest zainteresowana pornografią, zawierającą sceny przemocy oraz, że może ona wywoływać negatywne zachowania w stosunku do kobiet i zwiększać stopień akceptacji dla gwałtu.

Malmuth i Check sugerują, że kontakt z pornografią zawierającą sceny przemocy może u mężczyzn, którzy wcześniej wykazywali predyspozycje do przemocy w stosunku do kobiet wywołać wzrost akceptacji dla przestępstw na tle seksualnym. Donnerstein, Linz i Penrod uznają, że kontakt z pornografią zawierającą sceny gwałtu i przemocy może u podatnych na to mężczyzn zwiększyć skłonność do stosowania przemocy w stosunku do kobiet. Dalsze badania z użyciem nie pornograficznych i nie związanych z seksem, ale zawierających sceny przemocy materiałów wykazały, że wpływają one na poziom agresji w stosunku do kobiet zdecydowanie bardziej niż materiały związane z seksem. Reasumując, stwierdzić należy, że badania światowe i dane statystyczne wskazują, że dostępność „miękkiej” pornografii (czyli nie zawierającej scen przemocy) nie wywołuje negatywnych skutków społecznych i nie ma negatywnego wpływu na poziom przestępczości na tle seksualnym.

W ocenie osób zajmujących się problematyka pornografii w Polsce, w szczególności prawników (zarówno teoretyków, jak i praktyków) podstawowa zaletą polskich regulacji prawnych w zakresie pornografii jest przede wszystkim ich przejrzystość i jednoznaczność, która pozwala na rozgraniczenie tego co legalne od tego co jest nielegalne. ^[4]

Powszechna wydaje się jedynie opinia, iż należy chronić dzieci przed dostępem do materiałów pornograficznych.

Przemysł pornograficzny

Pornografia istnieje najprawdopodobniej tak długo, jak istnieje człowiek. Najwcześniejsze znane nam rysunki pornograficzne pochodzą z paleolitu, jest też wiele przykładów z czasów starożytnego Rzymu. Dziś produkcja i dystrybucja materiałów o charakterze pornograficznym jest przynoszącą duże zyski gałęzią przemysłu. Pornografia powstaje na całym świecie (Stany Zjednoczone, Europa, Azja; w mniejszym stopniu w krajach islamu).

Pornografia nie ma jednego charakteru. Dostępny jest pełen zakres ostrości materiału (od łagodnych fotografii spotykanych w pismach takich jak Playboy, do ostrych filmów prezentujących różne rzadkie zwyczaje seksualne z udziałem wielu uczestników jednocześnie - tzw. "gangbang"), typów urody uczestników (wysokie blondynki z dużym biustem, bądź też "zwykłe dziewczyny", choć dostępne są też materiały pornograficzne z udziałem starych, grubych, brzydkich bądź transseksualnych aktorów), a także poziomu fabuły (zwykle minimalna - tzw. "gonzo", choć dostępne jest wiele materiałów które łączą treści pornograficzne z innymi formami rozrywki i sztuki, np. w przygodowych grach pornograficznych udział pornograficznych scen zwykle nie przekracza kilku procent gry). W nieco mniejszym wymiarze przejawia się ona także w publicznych ogłoszeniach towarzyskich i matrymonialnych. Na stronach internetowych oraz innych łatwodostępnych miejscach.

Video: DVD, VHS

Szacuje się, że rocznie wydaje się około 11 tysięcy tytułów na nośnikach DVD (dochody liczone są w miliardach dolarów rocznie). Źródło: http://www.bizreport.com/news/8560/

Internet

Materiały pornograficzne dostępne są w internecie w formie zdjęć, filmów video oraz 'pokazów na żywo' przez kamerę video. Część jest dostępna bezpłatnie w celu zachęcenia do korzystania z pornografii na zasadach komercyjnych (płatny miesięczny abonament).

Złota era filmów pornograficznych

Niektóre informacje zawarte w artykule wymagają weryfikacji.
Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się odnośnie jakich informacji pojawiły się wątpliwości.
Wstawiając szablon dodaj informację o tej stronie na Wikipedia:Strony wymagające weryfikacji.

Okres ten nazwano też złotą erą przemysłu pornograficznego (The Golden Age Of Porn). Przypadał na na późne siedemdziesiąte i wczesne osiemdziesiąte XX wieku. Nazwa ta odnosiła się do początków przemysłu pornograficznego w Stanach Zjednoczonych.

Druga połowa lat 70. to początki legalnej, usankcjonowanej prawnie dystrybucji filmów pornograficznych w USA po wcześniejszych sukcesach takich filmów jak Głęboko w gardle (Deep Throat, 1972) czy Za zielonymi drzwiami (Behind the Green Door, 1972).

Zależnie od źródeł okres ten kończy się w początku lat 80. (1983 - 1984), największe zainteresowanie pornografią przypada jednak na lata 1984 - 1989, który to okres także często określany jest mianem "złotej ery".

Do popularyzacji pornografii przyczyniło się wiele czynników np. potrzeby ówczesnych młodych ludzi, pragnących oglądać filmy odmienne od wcześniej dostępnych. Nie bez znaczenia była także postępujące emancypacja kobiet i druga fala feminizmu, przypadająca na 60 i 70. Aktywna walka feministek i feministyczne walki o seks (Feminist Sex Wars) między zwolenniczkami i przeciwniczkami pornografii przyczyniły się także do nagłośnienia dopiero powstającego aspektu legalnej pornografii.

Raczkujący przemysł pornograficzny "złotej ery" pozwalał zupełnie przeciętnym ludziom zostać gwiazdami porno. W okresie tym zaczęły powstawać wielkie studia zajmujące się wyłącznie dystrybucją filmów porno, aktorzy i aktorki - amatorzy, masowo pozowali do sesji zdjęciowych. Ukoronowaniem tej ery był rozkwit rynku VHS. Wtedy właśnie (lata 1984 - 1986) filmy porno, zaczęły masowo ukazywać się na kasetach wideo, zyskując ogromną popularność.

W okresie tym wiele aktorów i aktorek erotycznych stało się symbolami seksu.

Pod koniec lat 80. złota era filmów porno zaczęła przemijać. Wiązało się to m.in. ze śmiercią Johna Holmesa, wielkiego gwiazdora filmów dla dorosłych i moralny skandal związany z aktorką Traci Lords. Obecnie nakładem dystrybutorów ukazują się wznowienia wielu filmów porno z tego okresu na DVD. W 2005 roku ukazał się film dokumentalny, Inside Deep Throat (Wewnątrz Głębokiego Gardła), ilustrujący tę epokę, jej genezę oraz schyłek na przykładzie dziejów Deep Throat i osób związanych z tym projektem.

Aktorzy i aktorki filmów erotycznych z lat 80.

• Tracey Adams
• Lois Ayres
• Bunny Bleu
• Jerry Butler
• Tom Byron
• Barbara Dare
• Billy Dee
• Stacey Donovan
• Steve Drake
• Jamie Gillis
• John Holmes
• Ron Jeremy
• Mai Lin
• Traci Lords
• Amber Lynn
• Ginger Lynn
• Peter North
• Teresa Orlowski
• Francois Papillon
• Kay Parker
• Steve Powers
• Harry Reems
• Jeff Stryker

Zobacz też

• erotyka
• pornografia japońska: ecchi, hentai, yaoi, yuri
• przykład pornograficznego rysunku satyrycznego na szwedzkiej Wikipedii. Podpis pod rysunkiem: Karykaturzysta Carl August Ehrensvärds pokazuje, jak Adolf Fredrik Munck pomaga królowi Gustawowi III odbyć pierwszy stosunek z Sofią Magdaleną.

Media

	pornograficzny film niemy (info)
	biało-czarny film z kobietą w stroju topless
	Problem ze ściągnięciem pliku? Zobacz pomoc wideo.

Wszystkie utwory zapisane są w formacie Ogg.

Źródła

1. ↑ Victor B. Cline, "Skutki pornografii - dowody eksperymentalne i kliniczne", Gdańsk 1996
2. ↑ Milton Diamond i Ayako Uchiyama, "Pornography, Rape and Sex Crimes in Japan" w: International Journal of Law and Psychiatry 22(1): 1-22. 1999)
3. ↑ Hubert Czapla, "Trzecia fala feminizmu" w: "Ozon 34/05
4. ↑ Fragment referatu Krzysztofa Garwatowskiego "Rynek prasy erotycznej w Polsce - uwarunkowania prawne, historia, perspektywy", przygotowanego na Międzynarodową Konferencję Wydawców Prasy, organizowaną przez Rosyjska Izbę Wydawców Prasy w dniach 7-15 kwietnia 2006 roku. Ten fragment referatu opracowany został na podstawie prac profesora Miltona Diomonda "Pornography, Rape and Other Sex Crimes in Japan" (International Journal of Law and Psychiatry, 1998), Berl Kutchinsky "Pornography and Violence: Theory and Practice" (International Journal of Law and Psychiatry, 1991) i Berl Kutchinsky "Pornography: Impacts and Influences" (preprint rozesłany przez Berla Kutchinskiego w 1994 roku i nieopublikowany drukiem z powodu śmierci autora).

Linki zewnętrzne

• erotyzm a pornografia - problemy definicji i rozgraniczeń
• strona kampanii przeciwko pornografii dziecięcej - przyłącz się i zapal świecę