Resuscytacja krążeniowo-oddechowa

Z Wikipedii

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (w skrócie RK-O) (ang. Cardio-Pulmonary Resuscitation) - jest zespołem zabiegów, których zadaniem lub skutkiem jest przywrócenie podstawowych objawów życia, tj. co najmniej krążenia krwi lub krążenia krwi i oddychania. Nazywana jest także podstawowym podtrzymaniem życia' (PPŻ).

Algorytm wykonywania resuscytacji krążeniowo-oddechowej przez jedną osobę: ^[1]

1. Ocena miejsca zdarzenia pod kątem bezpieczeństwa
2. Szturchnij poszkodowanego "Czy pan/pani mnie słyszy?"
3. Krzyknij po pomoc
4. Sprawdź drożność dróg oddechowych.
5. Odchyl głowę trzymając jedną ręką za czoło a drugą za żuchwę.
6. Sprawdź oddech próbując wyczuć go na policzku i obserwując ruchy klatki piersiowej poszkodowanego. (nie mniej niż 10 s)

Jeśli poszkodowany nie oddycha.

1. Zadzwoń na 112 lub 999, WEZWIJ POMOC! (Wybranie numeru 112 z jakiegokolwiek telefonu powinno spowodować połączenie z centrum powiadamiania ratunkowego (CPR), jednakże do czasu stworzenia systemu takich centrów możliwe jest przekierowanie połączenia do najbliższej jednostki policji, stąd w uzasadnionych przypadkach wskazane jest skontaktowanie się od bezpośrednio z pogotowiem ratunkowym przy pomocy numeru 999)
2. 30 uciśnięć klatki piersiowej
3. 2 wdechy + 30 uciśnięć

U dzieci oraz niemowląt po sprawdzeniu oddechu można wykonać 5 "wdechów życia" (zwłaszcza przy podtopieniu), należy również pamiętać o intensywności ucisku - u dzieci wykonujemy je jedną dłonią, u niemowląt dwoma palcami.

Po odzyskaniu prawidłowego oddechu przez osobę reanimowaną należy kontrolować czynności życiowe poszkodowanego do przybycia profesjonalnej pomocy (np. karetki pogotowia ratunkowego). Należy zwrócić uwagę na utrzymanie głowy poszkodowanego w pozycji odchylonej (udrożnione drogi oddechowe). Poszkodowanego układamy w pozycji bocznej ustalonej (pozycji bezpiecznej) tylko gdy musimy pozostawić go samego np. w celu wezwania pomocy.

Uwagi:

1. RKO przerywamy jeżeli:
   • Ratownik opadnie z sił
   • Poszkodowany odzyska funkcje życiowe (niezwykle rzadko)
   • Przybędzie profesjonalna pomoc
2. Nie wykonujemy RKO na miękkiej powierzchni (łóżko, materac)
3. Nie sprawdzamy tętna jak było dawniej
4. Przy podejrzeniu urazu kręgosłupa drogi oddechowe udrożniamy poprzez wysunięcie żuchwy

Spis treści 1 Podstawowe czynności przy resuscytacji 2 Sztuczne oddychanie 2.1 Metoda usta-nos 2.2 Metoda usta-usta / usta-usta i nos 3 Zatrzymanie krążenia 4 Kontrola skuteczności 5 Automatyczny defibrylator zewnętrzny (AED) 6 Przypisy

[edytuj] Podstawowe czynności przy resuscytacji

Celem podstawowych czynności resuscytacyjnych (BLS - Basic Life Support) jest zapewnienie krążenia i oddechu do czasu przybycia ekipy wykwalifikowanych ratowników.

Pamiętaj 

Nieodwracalne zmiany w mózgu, u poszkodowanego przebywającego w normalnych warunkach termicznych, zaczynają się już po 4-6 min. niedotlenienia, a zmiany w sercu po 15- 30 min. Dlatego tak ważne jest zapewnienie pomocy poszkodowanemu jak najszybciej po zatrzymaniu oddechu/krążenia!

• A - airways - drogi oddechowe - zapewnij poszkodowanemu drożność dróg oddechowych i dostęp do powietrza
• B - breathing - oddech - zapewnij poszkodowanemu "oddech" - jeśli poszkodowany nie oddycha przystąp do sztucznego oddychania
• C - circulation - krążenie - zapewnij poszkodowanemu "krążenie" - jeśli nie wyczuwasz pulsu przystąp do masażu serca

[edytuj] Sztuczne oddychanie

Sztuczne oddychanie stosowane jest w przypadku sytuacji stwierdzenia bezdechu ofiary. Do jego wykonania stosuje się dwie podstawowe metody przywracania oddechu, opisane poniżej. Celowością tego zabiegu jest przedłużenie funkcji życiowych ofiary lub nawet pobudzenie do własnego oddechu poprzez "oddech zastępczy".

Zobacz więcej w osobnym artykule: Sztuczne oddychanie.

[edytuj] Metoda usta-nos

Jest to najskuteczniejsza metoda wentylacji. Zapewnia lepsze uszczelnienie, zmniejsza ryzyko rozdęcia żołądka i wywołania wymiotów. Postępowanie:

1. Odchyl głowę pacjenta jedną rękę kładąc na jego czole, drugą pod brodą jednocześnie zamykając mu usta
2. Nabierz głęboki wdech, obejmij ustami nos i mocno wdmuchnij powietrze.
3. Pod koniec wdechu otwórz usta pacjenta, aby ułatwić ucieczkę powietrza.

[edytuj] Metoda usta-usta / usta-usta i nos

Nie jest to mniej skuteczna metoda wentylacji niż omówiona powyżej a jest wygodniejsza i szybsza (trzeba tylko wszystko robić z wyczuciem). Postępowanie:

1. Odegnij głowę pacjenta do tyłu jedną rękę kładąc na jego czole a drugą złap za żuchwę.
2. Nabierz głęboki wdech, obejmij szczelnie ustami usta pacjenta (u dzieci usta i nos). Wdmuchuj powietrze tak jakbyś sam oddychał jednocześnie trzymając kciukiem i palcem wskazującym zatkany nos pacjenta.
3. Pod koniec wdechu uwolnij usta pacjenta. Słuchaj czy powietrze ucieka i obserwuj ruchy klatki piersiowej poszkodowanego.

Pamiętaj 

o prawidłowo prowadzonej wentylacji świadczą ruchy klatki piersiowej! Jeśli klatka piersiowa się nie porusza, a rozdęciu ulega okolica brzucha oznacza to, że powietrze zamiast do płuc dostaje się do żołądka. Grozi to sprowokowaniem wymiotów. Świadczy to o tym, że najprawdopodobniej głowa nie została dostatecznie odgięta do tyłu i opadający język zatyka drogi oddechowe.

[edytuj] Zatrzymanie krążenia

Zatrzymanie krążenia w ciągu 10-15s prowadzi do utraty przytomności.

Objawy:

• brak tętna na dużych tętnicach (np. szyjnej). Tętno badamy za pomocą palca wskazującego i środkowego - nigdy kciukiem! Tętnicę szyjną najłatwiej można wyczuć wsuwając palce pomiędzy tchawicę a znajdujący się w tej okolicy mięsień (zaczyna się na podstawie czaszki, trochę za kątem żuchwy i biegnie skośnie do przyśrodkowego końca obojczyka)
• utrata przytomności
• charczący oddech lub bezdech
• sina lub blada skóra

Zasady masażu serca:

• Pacjenta zawsze należy ułożyć na plecach, koniecznie na twardym podłożu,
• Pacjent w trakcie masażu serca musi być wentylowany,
• Najnowsze wytyczne nie zalecają długotrwałego wyszukiwania odpowiedniego miejsca ucisku. Ręce kładziemy na środku klatki piersiowej i w tym miejscu prowadzimy masaż.
• Aby ratownik mógł skutecznie uciskać przez odpowiednio długi czas i skutecznie prowadzić masaż serca musi trzymać wyprostowane ręce. Ucisk wynika z oparcia się ciężarem swojego ciała na mostku.
• Zwalniając ucisk należy nie odrywać rąk i nie zmieniać ich położenia

Uderzenie pięścią w okolicę przedsercową.

Jeśli zatrzymanie akcji serca nastąpiło w obecności ratownika można w pierwszej minucie rozpocząć BLS od uderzenia. Wykonujemy je tylko jeden raz w środkową część mostka z odległości ok 25cm. Nie jest to zalecane dla osób niebędących profesjonalistami (lekarzami, ratownikami medycznymi).

[edytuj] Kontrola skuteczności

Resuscytacja jest skuteczna, jeśli pojawią się następujące objawy:

• unoszenie się i opadanie klatki piersiowej w rytm wentylacji
• tętno na dużych tętnicach
• zaróżowienie skóry

[edytuj] Automatyczny defibrylator zewnętrzny (AED)

Obecnie coraz częściej, w miejscach gdzie przebywa wielu ludzi (jak np. hipermarkety), zaczynają pojawiać się automatyczne defibrylatory zewnętrzne (AED, automated external defibrillator). Są one tak skonstruowane, że za pomocą komend głosowych prowadzą niedoświadczonego ratownika przez proces defibrylacji. Potrafią samodzielnie zdiagnozować pacjenta, a następnie zaproponować najlepszą metodę postępowania. Przy ich stosowaniu należy pamiętać, że:

• elektrody powinny być ułożone tak, aby serce znajdowało się pomiędzy nimi (jedną elektrodę umieszcza się po prawej stronie mostka, pod prawym obojczykiem, drugą - w linii środkowej pachowej, na wysokości koniuszka serca),
• u dzieci poniżej pierwszego roku życia nie należy wykonywać defibrylacji. Można jednak stosować tę aparaturę do diagnozowania

[edytuj] Przypisy

1. ↑ zalecenia na rok 2006 wg. erc.edu