Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią
Z Wikipedii
Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (De morte prologus, Dialogus inter Mortem et Magistrum Polikarpum) – średniowieczny wierszowany dialog moralistyczno-dydaktyczny, powstały najprawdopodobniej na początku XV wieku (przypuszcza się, że autorem mógł być Mikołaj z Mierzyńca). Oryginał nie zachował się. Około roku 1463 nieznany bliżej kopista przepisał większą część utworu poza zakończeniem. Znane dziś zakończenie jest rekonstrukcją na podstawie ruskich przekładów utworu z XVI wieku.
Spis treści |
[edytuj] Znaczenie
Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią jest uznawana za najcenniejszy zabytek średniowiecznej poezji świeckiej w języku polskim. Wpływ na to ma:
- obszerność dzieła (496 wersów),
- motyw danse macabre ukazany w utworze,
- moralistyczno-dydaktyczny cel dzieła: przygotowanie człowieka do śmierci,
- forma dialogu,
- sceny obyczajowe z życia przedstawicieli różnych stanów.
[edytuj] Wzory
Nieznany polski autor, pisząc Rozmowę wzorował się na XII-wiecznym wierszu Dialogus mortis cum homine i innych łacińskich redakcjach utworu krążących w odpisach. Mimo tego polska wersja jest dość oryginalna i artystycznie przewyższa swoje wzory.
Uwaga: W dalszej części artykułu znajdują się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu.
[edytuj] Uczestnicy dialogu
Polikarp - osoba uczona, której mądrość jest często podkreślana w tekście.
Śmierć - chudy, blady, łysy, pożółkły, bez nosa i warg, odsłaniający żebra, nagi, przepasany chustą, gnijący trup kobiety. W ręku trzyma kosę. Jej wygląd przypomina o tym, jak znikome i krótkie jest życie, a także ukazuje bardzo realistyczny wygląd ludzkiego ciała po śmierci.
[edytuj] Portret Śmierci
- narodziła się wraz z odgryzieniem przez Adama kawałka zakazanego owocu w raju,
- wykonuje zadanie otrzymane od Boga i niczym nie można jej przekupić,
- ma niewyobrażalną władzę, pod którą uginają się najwięksi,
- wie, że dosięgnie ostatecznie każdego człowieka,
- podczas Sądu Ostatecznego będzie prowadziła grzeszników do piekła, po czym zniknie.
- jest tylko siłą roboczą bo decyzje o śmierci podejmuje Bóg
- jest postacią odrażającą a mimo to niektórzy chcą,a wręcz pragną się z nią spotkać
[edytuj] Humor
Cechą, która wyróżnia tekst polski spośród innych jest humor. Tekst satyrycznie ukazuje: mnichów i plebanów, karczmarzy oszukujących ludzi przy nalewaniu piwa, tłuste kobiety, nieuczciwych lekarzy, przekupnych i niesprawiedliwych sędziów.
[edytuj] Bibliografia
- Polska poezja świecka XV wieku, oprac. M. Włodarski, Wrocław - Warszawa - Kraków 1997, BN I, 60.
