Spór o inwestyturę
Z Wikipedii
Spór o inwestyturę - spór między władcą Niemiec Henrykiem IV a papieżem Grzegorzem VII o mianowanie biskupów, co w istocie oznaczało panowanie nad ówczesnym światem.
Na synodzie w 1075 r. papież Grzegorz VII zabronił duchownym przyjmować inwestytury z rąk świeckich jak również panującym nadawać godności kościelne. W istocie oznaczało to, że władza zwierzchnia będzie należała do papieża. Grzegorz VII zawarł swoje zamierzenia w dokumencie o nazwie Dictatus papae, zawierającym 27 tez, poświęconych polityce i zasadom, którymi powinien kierować się kościół. Dwa z nich miały rolę dominującą:
- władza papieska jest wyższa niż cesarska, wskutek czego papieżowi przysługuje prawo do zrzucenia cesarza z tronu, jeśli okazał się niegodnym tej godności,
- papież stoi również wyżej w hierarchii kościelnej od metropolitów.
Z tez tych wynika twierdzenie o nieomylności kościoła rzymskiego i zwierzchnictwa papieża. Teoria Dictatus papae stała w oczywistej sprzeczności z interesami cesarstwa. Wprowadzanie jej założeń w życie doprowadziło w końcu do konfliktu papieża z królem niemieckim Henrykiem IV (późniejszym cesarzem rzymskim).
Konflikt rozpoczął się od sporu o zasadę wyboru na kluczowe arcybiskupstwo w Mediolanie. W toku wydarzeń doprowadził on do konfrontacji siłowej. Rozpoczął ją król niemiecki, ogłaszając 24 stycznia 1076 r. w Wormacji, w odpowiedzi na groźbę klątwy, detronizację papieża. W odpowiedzi 14 lutego tego samego roku papież zdetronizował króla nakładając na niego ekskomunikę i zwolnił jego chrześcijańskich poddanych z przysięgi na wierność. Henryk utracił poparcie, a ugrupowania opozycyjne wykorzystując sytuację jesienią podczas konfrontacji zagroziły ekskomunikowanemu królowi w Oppenheim i Triburze, żądając jego oczyszczenia w ciągu roku. Henryk uniknął pojmania i zimą wyruszył do warownego zamku w Canossie, aby się upokorzyć przed papieżem. Papież, naciskany przez otoczenie, udzielił mu rozgrzeszenia nie zmieniając jednak swoich zamiarów. W 1077 r. możnowładcy zdetronizowali Henryka IV wybierając antykrólem Rudolfa ze Szwabii. Grzegorz poparł Rudolfa, który niedługo potem zginął w bitwie. Po tych wydarzeniach, król urósł w siłę na tyle, aby ponownie ogłosić detronizację papieża. Zwołał dnia 25 czerwca 1080 r. synod do Brixen w Tyrolu i nakłonił przychylnie mu nastawionych biskupów niemieckich i włoskich do ustanowienia nowego antypapieża Klemensa III. Tym samym nie musiał już obawiać się po raz kolejny klątwy Grzegorza VII i mógł przystąpić do zbrojnego podporządkowania sobie Rzymu. Co nie przyszło mu łatwo, gdyż dopiero w 1084 roku wojska niemieckie zdołały wedrzeć się do Rzymu i dopilnować objęcia stanowiska przez antypapieża i koronacji Henryka IV na cesarza. Sukces okazał się nie trwały ze względu na Normanów którzy uwolnili papieża i zmusili cesarza do odwrotu. Sytuacja nie była jednak na tyle pewna aby Grzegorz VII mógł ponownie objąć tron stolicy Piotrowej. Dlatego też wycofał się wraz z Normanami na południe. Zmarł na wygnaniu w Salerno w 1085 roku.
Ostatecznie konflikt między cesarstwem a papiestwem został rozwiązany w 1122 roku, na mocy konkordatu w Wormacji zawartego między papieżem Kalikstem II a cesarzem Henrykiem V.
