Stanisław Tabisz
Z Wikipedii
Stanisław Tabisz (ur. 22 września 1888 r. w Podzameczku, pow. Buczacz, zm. 4 lub 5 lutego 1948 r. w komunistycznym więzieniu na Mokotowie w Warszawie) – oficer Wojska Polskiego, adwokat, działacz ruchu ludowego, członek Związku Walki Zbrojnej, komendant główny Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa, ps. "Pancer", "Piotrowski"
Był synem Szymona Tabisza i Katarzyny z domu Płaniak. Uczęszczał do gimnazjum w Buczaczu, w którym w 1908 r. zdał maturę. W ostatniej klasie stał na czele tajnej organizacji młodzieżowej skupionej wokół pisma "Teka". Następnie podjął pracę w kancelarii adwokackiej we Lwowie. W latach 1909-1910 odbywał służbę wojskową w szkole oficerów rezerwy. Rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego, które ukończył w 1917 r. Działał wówczas w stowarzyszeniu "Życie". Po studiach dostał powołanie do armii austriackiej; dowodził fortem "Skała" w Krakowie, baterią 2. Pułku Artylerii Fortecznej i 4. Pułkiem Artylerii Ciężkiej. Jednocześnie był członkiem tajnej organizacji żołnierzy, która wznieciła bunt marynarzy w Cattaro w 1918 r. W listopadzie tego roku wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego. Walczył z Ukraińcami w obronie Lwowa, był dowódcą artylerii i w końcu pociągu pancernego "Piłsudczyk". W 1919 r. przeniesiono go do Sądu Wojskowego Okręgu Generalnego Lwów, skąd na własną prośbę powrócił do służby liniowej w artylerii, zostając dowódcą baterii zapasowej 8. Pułku Artylerii Lekkiej. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1921 r. objął funkcję dowódcy baterii artylerii w Centrum Wyszkolenia Artylerii w Rembertowie. W październiku tego roku został zwolniony do rezerwy. We Lwowie otworzył własną kancelarię adwokacką. Jednocześnie prowadził działalność polityczną w ruchu ludowym; był więziony go za organizowanie strajków chłopskich. W 1938 r. został członkiem Rady Naczelnej Stronnictwa Ludowego. Po klęsce w wojnie obronnej 1939 r. zaangażował się w działalność konspiracyjną w szeregach ZWZ i Stronnictwie Ludowym Roch. W 1940 r. przeniósł się do Warszawy, gdzie w 1941 r. objął funkcję inspektora głównego Służby Ochrony Powstania, ale po kilku miesiącach został zmuszony do rezygnacji z niego. Od grudnia 1943 r. był komendantem głównym Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa. W 1945 r. zamieszkał w Gdańsku, gdzie otworzył kancelarię adwokacką. Jednocześnie wstąpił do Polskiego Stronnictwa Ludowego, zostając w grudniu 1945 r. prezesem Zarządu Wojewódzkiego w Gdańsku. W styczniu 1946 r. wszedł w skład Rady Naczelnej PSL, a w lutym 1947 r. – Naczelnego Komitetu Wykonawczego PSL. 14 listopada 1947 r. został aresztowany przez UB pod zarzutem pomocy w ucieczce na Zachód Stefanowi Korbońskiemu. 4 lub 5 lutego 1948 r. zmarł w więzieniu mokotowskim.
