Synagoga Miejska w Rydze
Z Wikipedii
Synagoga Miejska w Rydze (jid. Di Shtat Shul) - jedyna dzisiaj funkcjonująca synagoga w Rydze, zlokalizowana przy ulicy Peitavasa. Zwana była uliczną synagogą lub Peitav-shul.
Synagoga została zbudowana w 1905 roku, z fundacji przedsiębiorcy Ulricha Milmana, zgodnie z planami architektów H. Silverlicha oraz Neumana. Bożnica jest obecnie jedyną spośród czterdziestu synagoga funkcjonujących w przededniu Holocaustu, które służyły ponad czterdziestu tysięcznej wspólnocie żydowskiej.
Charakterystycznym elementem architektonicznym synagogi jest neoklasycystyczna fasada. We wnętrzu zaś dominuje styl mauretański. Drewniana bima ozdobiona geometrycznymi wzorami i umieszczona przy wschodniej ścianie głównej sali modlitewnej. Aron ha-kodesz jest ozdobiony wielokolorowymi mauretańskimi motywami i jest pokryty złotą kopułą. Po bokach znajdują się dwie galerie przeznaczone dla kobiet. Całą salę oświetla żyrandol ozdobione gwiazdą Dawida.
Podczas okupacji niemieckiej synagoga została skonfiskowana przez Niemców. Była jedyną bożnicą której hitlerowcy nie zniszczyli z powodu swojej bliskości do innych budowli w Starym Mieście. Wielkim cudem dla synagogi było uratowanie Tory, którą ukrywał miejscowy robotnik. Żydowska ludność Rygi zmalała po wojnie niespełna do 150 osób.
Po wojnie w 1946 roku, po raz pierwszy w synagodze zebrały się setki Żydów na święto Jom Kipur. W latach 50-tych, w synagodze codziennie odbywały się przeważnie 3 nabożeństwa, lecz już w latach 60. i 70., liczbą uczęszczających do bożnicy Żydów bardzo zmalała. W czasach radzieckiego panowania, synagoga stała się centrum łotewskich Żydów.
Od początku lat 90. synagoga stała się głównym ośrodkiem odradzającego się życia żydowskiego na Łotwie oraz dwukrotnie była wyznaczana na cel ataków bombowych. Pierwszy, 6 maja 1995 roku spowodował małe uszkodzenia, lecz drugi z 2 kwietnia 1998 roku, spowodował bardzo poważne zniszczenia m.in. zrujnował piękną fasadę, drzwi, okna i inne. Oba ataki popełnili członkowie antysemickich organizacji.
