Teoria wielkiego zderzenia

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Wielkie zderzenie

Animacja formującej się They w Ziemskim punkcie libracyjnym L₅, oraz jej ruch aż do zderzenia. Każda klatka animacji to czas odpowiadający jednemu roku ziemskiemu, dlatego też Ziemia wydaje się nie poruszać.

Teoria wielkiego zderzenia jest aktualnie dominującą teorią naukową starającą się wyjaśnić pochodzenie Księżyca. Według tej teorii Księżyc powstał w wyniku kolizji między młodą Ziemią, oraz planety wielkości Marsa, nazywaną w tej teorii Thea lub Orfeusz. Nazwa Thea pochodzi z greckiej mitologii. Thea była Tytanidą, która dała życie bogini Księżyca - Selene.

[edytuj] Przebieg zdarzenia

Według tej hipotezy Thea uformowała się w punkcie libracyjnym Ziemi, to znaczy na tej samej orbicie, ale około 60° przed lub za Ziemią. Kiedy protoplaneta Thea urosła do rozmiarów Marsa, jej masa stała się za duża, aby mogła utrzymać stabilne położenie względem Ziemi. Wtedy dystans między Ziemią i Theą zaczął się zmniejszać, aż w końcu Thea zderzyła się z Ziemią.

4,533 miliarda lat temu - to znaczy, tylko 34 miliony lat po uformowaniu się Ziemi - Thea uderzyła Ziemię pod kątem (nie centralnie), ulegając zniszczeniu, oraz wyrzucając większość swojej masy i masy otoczenia uderzenia w kosmos. Symulacje komputerowe wskazują, że około 2% masy planetoidy po wyrzuceniu w kosmos utworzyła orbitujący wokół Ziemi pierścień materii. Po około stu latach po uderzeniu około połowy masy pierścienia skumulowała się, tworząc Księżyc. Jednakże pierwotne obroty i nachylenie osi proto-Ziemi były inne, niż po uderzeniu.

Funkcjonuje pogląd, że gdyby nie doszło do zderzenia, a Thea nie zmieniła ziemskiej orbity i kąta nachylenia, to znany nam typ życia mógłby nie powstać, z powodu niesprzyjającego klimatu. Są to, jednak, tylko spekulacje.

[edytuj] Trudności

Nawet dominująca teoria pochodzenia Księżyca ma luki, które nie zostały jeszcze wyjaśnione. Oto kilka z nich:

Część księżycowych pierwiastków lotnych nie jest tak uszczuplona jak wynika to z teorii wielkiego zderzenia.
Nie ma pewności, że Ziemia miała kiedykolwiek ocean magmy, który byłby rezultatem uderzenia Thei.
Jeśli proto-księżycowa materia pochodzi od ciała, które uderzyło w Ziemię, Księżyc powinien być bogaty w pierwiastki syderofilne, podczas, gdy w rzeczywistości jest w nie ubogi.
Utworzenie Księżyca wymaga około dwa razy większego momentu pędu, niż teraz ma układ Ziemia-Księżyc.

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Źródła

William K. Hartmann and Donald R. Davis, Satellite-sized planetesimals and lunar origin, (International Astronomical Union, Colloquium on Planetary Satellites, Cornell University, Ithaca, N.Y., Aug. 18-21, 1974) Icarus, vol. 24, Apr. 1975, p. 504-515
Alastair G. W. Cameron and William R. Ward, The Origin of the Moon, Abstracts of the Lunar and Planetary Science Conference, volume 7, page 120, 1976
Dana Mackenzie, The Big Splat, or How Our Moon Came to Be, 2003, John Wiley & Sons, ISBN 0-471-15057-6.