Tonie
Z Wikipedii
Tonie – osiedle w północnej części Krakowa, w dzielnicy IV, położone między Bronowicami a gminą Zielonki. Do Toń dojechać można liniami autobusowymi 120, 150 i 220.
Spis treści |
[edytuj] Etymologia nazwy
Istnieje legenda tłumacząca nazwę osiedla. Według niej koń króla Władysława Łokietka ugrzązł w okolicznych bagnach. Liczni towarzysze podróży zaczęli szeptać między sobą, iż król tonie, i przekazywać informację dalej. Królowi ani koniowi nic poważnego się nie stało.
[edytuj] Historia
Wieś po raz pierwszy wzmiankowana w 1224 r., kiedy archidiakon Mikołaj Mikuła podarował ją kapitule krakowskiej. W 1389 r. Władysław Jagiełło przeniósł wieś z prawa polskiego na magdeburskie. Za czasów Długosza wieś była dzierżawiona przez kanonika krakowskiego Jakuba z Dębna. Na jej terenie znajdował się dwór kapitulny z folwarkiem, który w XVII wieku – zapewne po rozbudowie – nazywano pałacem. Przy wjeździe do dworu zachowała się ufundowana przez osiemnastowiecznego jego dzierżawcę figura św. Stanisława z Piotrowinem.
Pod koniec XVIII wieku wieś, na której obszarze wydobywano gips, będąca nadal własnością kapituły krakowskiej liczyła około 260 mieszkańców, 50 domów, dwór, karczmę i browar, ale w połowie XIX wieku. było tu już ponad 500 mieszkańców, około 100 domów i jednoklasowa szkoła ludowa. W latach 1902-1912 we dworze mieszkał Lucjan Rydel z żoną |Jadwigą Mikołajczykówną i właśnie w dworskiej stodole wystawił autorską wersję swojej sztuki Betlejem Polskie. W Toniach przez pewien czas mieszkał Stanisław Wyspiański.
[edytuj] Infrastruktura
- kościół pw św. Stanisława ze Szczepanowa
- parafia – około 1300 osób (2006 r.)
- Szkoła Podstawona nr 67 im. Władysława Łokietka
- Osiedlowy Dom Kultury z biblioteką
- klub sportowy Tonianka
[edytuj] Zabytki
- Fort 44 "Tonie" z 1895 r.