Trickster
Z Wikipedii
Trickster – w religioznawstwie nazwa archetypu boga-żartownisia, przechery, czasem również półboga lub śmiertelnika, który przeciwstawia się ustalonym normom, działa wbrew ustalonemu porządkowi. Słowem tym określa się również przez analogię typ postaci literackiej lub nawet, w świecie realnym, typ osoby, która pełni podobną rolę w danym środowisku.
Słowo "trickster" jest pochodzenia angielskiego i nie ma, jak na razie, polskiego odpowiednika.
Spis treści |
[edytuj] Trickster w różnych mitologiach i religiach
Rolą, jaką pełni trickster w różnych mitologiach jest łamanie zasad i dbanie o powtarzanie się cyklu tworzenia i niszczenia. Trickster to łotrzyk, który zmienia swoją postać, kłamie, oszukuje lub kradnie, będąc jednak często pozytywną lub przynajmniej ambiwalentną postacią mitów. Zwykle, choć nie zawsze, przynosi również humor i śmiech, jest autorem dowcipów drwiących z autorytetów.
W niektórych mitologiach niedoskonałości świata materialnego tłumaczy się tym, że to trickster:
- stworzył świat wbrew woli głównego bóstwa,
- stworzył świat niezgodnie z poleceniami głównego bóstwa,
- w jakiś sposób przeszkodził w tym, by dzieło stworzenia było doskonałe.
W różnych mitologiach rolę tą pełnią:
- nordycki Loki,
- aztecki Tezcatlipoca,
- słowiański Weles,
- grecki Hermes i Prometeusz,
- rzymski Merkury
- indiański Kojot i Kruk,
- afrykański Anansi.
W mitach związanych z chrześcijaństwem rolę trickstera pełnią np. ludowe diabły.
[edytuj] Bohaterowie literaccy
W lieraturze rozpoznaje się trickstera w takich postaciach jak szekspirowski Puk ze Snu nocy letniej, Piotruś Pan czy w różnych wcieleniach błazna, albo nawet w kreskówkowym Króliku Bugsie czy trampie granym przez Charlie Chaplina.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
To jest tylko zalążek artykułu związanego z mitologią i literaturą. Jeśli możesz, rozbuduj go.
