Tryb doraźny
Z Wikipedii
Tryb doraźny - w sądownictwie specjalny, zaostrzony tryb orzekania kary. Wyroki zapadające w trybie doraźnym nie mogą być niższe, niż trzy lata więzienia bez zawieszenia. Przewidziany zasadniczo do spraw związanych z naruszaniem bezpieczeństwa państwa.
Zgodnie z artykułem 175 p.2 Konstytucji Rzeczypospolitej orzekanie w trybie doraźnym dopuszczalne jest tylko w czasie wojny, podobnie jak ustanawianie sądów wyjątkowych.
W przeszłości tryb doraźny stosowany był i nadużywany tak w pierwszych latach po II wojnie światowej, jak i potem, np. w czasie stanu wojennego w latach 1981-1983.
Szczególnie w latach 1981-1983 obrońcy osób oskarżanych o działalność antypaństwową usiłowali - często skutecznie - doprowadzić do uchylenia trybu doraźnego, np. przez wnioskowanie o uznanie niepoczytalności (lub ograniczonej poczytalności) sprawcy lub sprawców. Jeśli sąd przychylił się do prośby o skierowanie choćby jednego z oskarżonych w danej sprawie na obserwację psychiatryczną, to niezależnie od późniejszej konkluzji lekarzy psychiatrów, tryb doraźny był wycofywany i wszyscy oskarżeni w tej samej sprawie (nie tylko ten skierowany na badania) mogli liczyć na łagodniejszy wyrok. Taktykę tę stosowali obrońcy czasem w nieformalnym porozumieniu z tymi spośród sędziów, którzy nie akceptowali skutków obowiązującego dekretu o stanie wojennym, ale z drugiej strony z różnych przyczyn nie mogli odmówić rozpatrywania spraw tego rodzaju.
