Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego
Z Wikipedii
Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego (ukr. Українська Православна Церква Київського Патрiархату) - Jedna z trzech największych cerkwi prawosławnych na Ukrainie. Cerkiew niekanoniczna.
Spis treści |
[edytuj] Historia.
Pierwsze wspólnoty chrześcijańskie pojawiają się na terytorium dzisiejszej Ukrainy już w starożytności. Na przełomie IV i V w. zostaje schrystianizowana południowa część Krymu, zamieszkana przez ludność grecką. Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego (UKP PK) uważa się za spadkobiercę prawosławnej metropolii kijowskiej, którą założono w wyniku chrztu Rusi Kijowskiej w 988 r. W wyniku rozbicia dzielnicowego oraz zniszczenia i spadku znaczenia Kijowa podczas inwazji mongolskiej (1240 r.) siedzibę metropolitów kijowskich przeniesiono najpierw do Lwowa, a następnie na Wschód – do Włodzimierza nad Klaźmą (1299 r.), a potem do Moskwy (1325 r.). W 1458 r. dokonano podziału metropolii kijowskiej na dwie odrębne: litewską z siedzibą w Kijowie i moskiewską. Od tego czasu hierarchowie prawosławni z Moskwy przestali używać tytułu Metropolitów Kijowa i Wszechrusi. W 1596 r. miała miejsce Unia Brzeska, ale Kościół Prawosławny w Rzeczypospolitej nigdy nie uległ likwidacji – nie wydano żadnego aktu delegalizującego tą konfesję – i formalnie został wskrzeszony w 1620 r., co w 1632 r. oficjalnie uznał król Władysław Waza . W 1686 r. metropolia kijowska, która do tej pory wchodziła w skład patriarchatu konstantynopolitańskiego, została podporządkowana Moskwie. Na początku XIX w. Kijów stracił status metropolii i stał się zwykłą diecezją sufraganną Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP).
[edytuj] Współczesność.
W styczniu 1990 r. zgodnie z decyzją Synodu Biskupów RKP ukraińskie diecezje utworzyły oddzielny egzarchat kościoła niezależny w sprawach administracyjnych pod równoważną nazwą UKP PM. Pod wpływem Aktu Niepodległości Ukrainy z sierpnia 1991 r. na Soborze UKP PM na początku listopada 1991 r. przyjęto postanowienie o autokefalii ukraińskiego prawosławia od RKP zgodnie z XXXIV Apostolskim Kanonem Prawosławnym (niezależność polityczna powinna ciągnąć za sobą niezależność kościoła). RKP nie zgodził się nadać Kijowowi autokefalii, co w praktyce wiązałoby się z utratą większości z gmin wyznaniowych kościoła, i w maju 1992 r. Sobór UKP PM zdjął pomysłodawcę secesji – metropolitę Filareta (Denisenkę) – ze stanowiska głowy ukraińskiego prawosławia. Ten uznał Sobór za nie ważny w sensie prawa kanonicznego i rozpoczął rozmowy z UAKP na temat zjednoczenia obu kościołów. Na Wszechukraińskim Soborze Prawosławnym 25-26 czerwca 1992 r. doszło do zjednoczenia części parafii, które nadal uznawały zwierzchnictwo Filareta, z UAKP i powstania UKP PK. Patriarchą Kijowskim i Wszechukraińskim wybrano dotychczasowego przywódcę UAKP Mścisława. Po śmierci patriarchy w czerwcu 1993 r. doszło do secesji grupy jego zwolenników i odrodzenia UAKP. Nowym patriarchą UKP PK został metropolita czernihowski Wasyl (Romaniuk), który przyjął imię Wołodymyr, a po jego śmierci w lipcu 1995 r. patriarchą został Filaret. Również w tym wypadku miał miejsce pewien odwrót wiernych kościoła i przejście do UAKP (diecezje iwanofrankowsko-winnicka oraz buczacko-chmielnicka) . Pomimo faktu, że UKP PK nie działa legalnie w sensie prawa kanonicznego, to kościół rozwija się nie tylko w kraju (1996 r. – powrót do UKP PK diecezji iwanofrankowsko-winnickiej), ale i za granicą (utworzenie metropolii Europy Zachodniej i Kanady, trzech diecezji w Rosji: moskiewskiej, kursko-białogrodzkiej i tobolsko-jenisiejskiej; uznanie przez Kościół Prawdziwych Chrześcijan Prawosławnych Grecji (Starokalendarzyści) zwierzchności patriarchy kijowskiego; komunia z Macedońskim Kościołem Prawosławnym) .
[edytuj] Struktura wewnętrzna.
Według danych ze stycznia 2005 r. w skład UKP PK wchodzi 3523 wspólnot religijnych zorganizowanych w 31 diecezji, 36 klasztory i 24 misje, w których przebywa 206 zakonników. Posługę kapłańską sprawuje 2693 duchownych. Kościół posiada 16 zakładów oświatowych, w których naukę pobiera 1,3 tys. uczniów i studentów, w tym 556 osób w formie zaocznej. UKP PK prowadzi 1086 szkół niedzielnych. Wydaje 25 periodyków, w tym Biuletyn Prawosławny (Kijów), Połtawskie Wiadomości Diecezjalne (Połtawa), Głos Prawosławia (Kijów), Kijowski Patriarchat (Kijów) czy Z Bogiem w sercu (Charków) .
