Wyparka
Z Wikipedii
Wyparka, inaczej: ewaporator to sprzęt laboratoryjny służący do kontrolowanego odparowywania cieczy.
[edytuj] Konstrukcja i zasada działania
Wyparka jest jednym z najbardziej skomplikowanych sprzętów, które często stosuje się w laboratoriach. Składa się ona z łaźni grzejnej (B na obrazku) (zazwyczaj wodnej, ale czasami też olejowej), termostatowanej i ogrzewanej elektrycznie. W łaźni tej umieszcza się skośnie kolbę okrągłodenną (A), którą podłącza się poprzez połączenie szlifowe z długą, zamocowaną na stałe rurą. Rura ta jest poprzez zestaw łożysk i zębatek (C) wprawiana w ruch obrotowy przez silnik ukryty w korpusie wyparki. Ruch ten wymusza też stałe obracanie się kolby z odparowywaną cieczą, co gwarantuje intensywne i równomierne ogrzewanie jej przez łaźnię, oraz mieszanie cieczy, co bardzo przyspiesza jej odparowywanie.
Z drugiej strony rura wchodzi do wnętrza szklanego naczynia łącznikowego. Naczynie to łączy się od góry z chłodnicą zwrotną (F), od dołu z kolbką-odbieralnikiem (G), w którym zbiera się odparowywana i następnie skraplana w chłodnicy ciecz. Wreszcie z boku naczynia łącznikowego jest kran z oliwką (H), do którego przyłącza się wąż prowadzący dalej do pompy prożniowej lub wodnej. Statyw (D) i łapa (E) umożliwiają podnoszenie i opuszczanie całej konstrukcji szklanej, co umożliwia stosowanie większych i mniejszych kolb z odparowywaną cieczą.
Bardziej zaawansowane technologicznie wyparki mają często zamiast statywu i łapy specjalną "windę", która umożliwia delikatne opuszczanie i podnoszenie konstrukcji szklanej, bez ryzyka stłuczenia tego dość kosztownego urządzenia.
Większość wyparek posiada mniej lub bardziej dokładną kontrolę szybkości obrotów rury centralnej i temperatury medium grzejnego w łaźni.
Niektóre nowoczesne wyparki są naszpikowane elektroniką i ściśle zintegrowane z obsługującymi je pompami próżniowymi, co umożliwia precyzyjną regulację obrotów, temperatury i ciśnienia z jednego panelu sterującego.
[edytuj] Zastosowanie wyparek
Wyparki są bardzo często używanym sprzętem, który przyspiesza wiele prac laboratoryjnych. Stosuje się je do:
- szybkiego zatężania roztworów
- suszenia i dosuszania rozmaitych substancji stałych
- regeneracji rozpuszczalników
- odparowywania rozpuszczalników z mieszanin reakcyjnych i ekstrakcyjnych
- szybkiego oddzielania lotnych produktów reakcji od osadów stanowiących produkty uboczne - zamiast uciążliwej i długotrwałej filtracji
- prowadzenia reakcji równowagowych, które wymagają stałego odprowadzania ze środowiska lotnych produktów ubocznych
