Zatoka San Francisco
Z Wikipedii
Zatoka San Francisco - płytkie, rozległe estuarium uchodzące przez przesmyk zwany Złotą Bramą (Golden Gate) do Pacyfiku. Zatokę otaczają miasta San Francisco, Oakland i San Jose oraz szereg mniejszych miejscowości tworzących aglomerację San Francisco. Zlewisko zatoki obejmuje około 40% Kalifornii w USA. Rzeka Sacramento i San Joaquin, wypływające z gór Sierra Nevada, wpadają do Zatoki Suisun, przepływają przez Cieśninę Carquinez i razem z rzeką Napa uchodzą do Zatoki San Pablo. Łączy się ona na południu z Zatoką San Francisco, którą to nazwą obejmuje się często cały ten system zatok o łącznej powierzchni 4 200 km². Główna część zatoki ma od 5 - 20 km ze wschodu na zachód i od 77 - 100 km, w zależności od źródła, z północy na południe.
Pierwotnie większość wybrzeża zatoki stanowiły obszary podmokłe. Od połowy XIX wieku do końca XX ponad 1/3 zatoki zostało zasypane i w dużej części zabudowane. Powstałe grube pokłady wilgotnej ziemi zachowuje się jak ciecz w czasie trzęsień ziemi - w czasie trzęsienia Loma Prieta w 1989 większość poważnych zniszczeń było na takich obszarach.
Europejskiego odkrycia zatoki dokonał Hiszpan Gaspar de Portolà w 1769, który nie mogąc odnaleźć Monterey w Kalifornii, w poszukiwaniu wody i pożywienia, wylądował koło dzisiejszej Pacifica w hrabstwie San Mateo. Tam ze wzgórza dostrzegł zatokę. Pierwszy do zatoki wpłynął Juan de Ayala w 1775.
Zatoka jest miejscem rozrodu i ,,żłobkiem" dla pacyficznych zwierząt - m. in. ryb i krabów. Pozostałe słone bagna stanowią większość słonych bagien Kalifornii, utrzymują liczne zagrożone gatunki i odgrywają ważną rolę jako filtr zanieczyszczeń i osadów. Zatoka jest kluczowym ogniwem na szlaku wędrówek ptaków wzdłuż wybrzeża Pacyfiku, w tym dla milionów gęsi i kaczek.
Temperatura wody waha się w ciągu roku od 8 - 23°C.
Przez zatokę przerzuconych jest 5 mostów: Most Golden Gate, Most Richmond-San Rafael, Most San Francisco-Oakland Bay, Most Hayward-San Mateo, Most Dumbarton.
Po środku zatoki znajduje się Alcatraz - osławione więzienie, z którego nie ma ucieczki. Przez górzystą Wyspę Yerba Buena przebiega most San Francisco-Oakland Bay. Od północy przylega do niej sztuczna Wyspa Skarbów - miejsce Wystawy światowej w 1939. Bliżej wybrzeża znajduje się Wyspa Angel, znana jako Zachodnia Wyspa Ellis, ponieważ służyła jako miejsce przybycia emigrantów z Dalekiego Wschódu.
