Związek Młodzieży Polskiej "Zet"
Z Wikipedii
Związek Młodzieży Polskiej ZET (ZMP "Zet", Zet) - konspiracyjna organizacja polskiej młodzieży akademickiej działająca w trzech zaborach.
Spis treści |
[edytuj] Historia
- 14 stycznia 1887 - zjazd założycielski w Krakowie zorganizowany przez Zygmunta Balickiego
- 1888 - podporządkowanie Lidze Polskiej
- 17 kwietnia 1894 - rozbicie organizacji. Po wielkiej manifestacji patriotycznej aresztowano całe grupy warszawskiej młodzieży
- 1898 - reaktywowanie i podporządkowanie Lidze Narodowej
- 1909 - zerwanie z Ligą Narodową. Część działaczy utworzyła Zarzewie, inni w 1911 tzw. nowy Zet
- 1908–1914 - uczestnictwo członków Zet-u w polskich organizacjach wojskowo-niepodległościowych
- 1914-1918 - uczestnictwo członków Zet-u w Legionach Polskich
[edytuj] Cele programowe
- dążenie do niepodległości Polski
- działanie na gruncie sprawiedliwości politycznej, narodowej i społecznej
- tolerancja wobec innych narodowości i wyznań, pod warunkiem, iż uznają one naczelną zasadę niepodległości i jedności Polski
- szerzenie oświaty i kultury wśród ludu wiejskiego i miejskiego
- cel bezpośredni: stworzenie przez czas studiów uniwersyteckich twardej szkoły charakterów, zaprawionych do późniejszego życia obywatelskiego
[edytuj] Formy działania
- zakładanie tajnych bibliotek, czytelni,
- tworzenie tajnych kółek oświatowych.
[edytuj] Struktura organizacyjna
Stosowano strukturę trzystopniową. Stopień niższy nie wiedział o istnieniu wyższego:
- koledzy - wszyscy członkowie organizacji, na czele których stał starszy kolega
- towarzysze - część wybitniejszych kolegów kierowana przez starszego towarzysza
- bracia - najwybitniejsi z towarzyszy
- centralizacja - najwyższy organ związku. Jeden członek Centralizacji był jawny dla wszystkich.
[edytuj] Oddziały
Powstawały we wszystkich ważniejszych uczelniach, w których uczyła się polska młodzież:
- w Zurychu,
- w Genewie,
- w Paryżu,
- w Wiedniu,
- w Petersburgu,
- w Moskwie,
- w Kijowie,
- w Berlinie,
- w Monachium,
- w Warszawie.
Centralizacja mieściła się najpierw w Zurychu, a potem w Warszawie.
[edytuj] Członkowie władz
- Zygmunt Balicki
- Roman Dmowski
- Zygmunt Miłkowski (pseudonim literacki Teodor Tomasz Jeż)
- Ludwik Michalski
- Maksymilian Hertel
[edytuj] Pisma
- Teka
- Dla Polski
- Wici
