Web Analytics

See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Mehmud qeshqeri - Wikipedia

Mehmud qeshqeri

From Wikipedia

[ﯬﻟﺪﯨﻴﺎﺭ] ﯰﻳﻐﯘﺭ ﯪﻟﯩﻤﻰ ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ ﻧﻪﺳﻪﺑﻨﺎﻣﯩﺴﻰ

Mehmud qeshqeri
Mehmud qeshqeri


ﯰﻳﻐﯘﺭ ﯪﻟﯩﻤﻰ ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﯨﻨﯩﯔ ﻫﺎﻳﺎﺗﻰ


ﻣﯩﻼﺩﯨﻴﻪ 11 - ﯬﺳﯩﺮﺩﻩ ﻳﺎﺷﺎﭖ ﯲﺗﻜﻪﻥ ﯰﻳﻐﯘﺭ ﯪﻟﯩﻤﻰ، ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺳﯧﻠﯩﺸﺘﯘﺭﻣﺎ ﺗﯩﻠﺸﯘﻧﺎﺳﻠﯩﻘﯩﻨﯩﯔ ﯪﺳﺎﺳﭽﯩﺴﻰ - ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ ﻣﯩﻼﺩﯨﻴﻪ 1003 - ﻳﯩﻠﻰ ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭ ﺧﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﯩﯔ ﯪﺳﺘﺎﻧﯩﺴﻰ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﮔﻪ ﻗﺎﺭﺍﺷﻠﯩﻖ ﯮﭘﺎﻝ ﯪﺯﯨﻐﺪﺍ ﺩﯗﻧﻴﺎﻏﺎ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ. ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ ﯲﺯ ﯲﻣﺮﯨﺪﻩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ، ﯮﺗﺘﯘﺭﺍ ﯪﺳﯩﻴﺎ، ﻫﯩﻨﺪﯨﺴﺘﺎﻥ، ﺑﺎﻏﺪﺍﺩ... ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺟﺎﻳﻼﺭﺩﯨﻜﻰ ﯪﻟﯩﻲ ﺑﯩﻠﯩﻢ ﻳﯘﺭﺗﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﭘﻪﻧﻨﯩﯔ ﯬﻳﻨﻰ ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ ﻣﻪﻟﯘﻡ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﻫﻪﻣﻤﻪ ﺗﯜﺭﻟﯩﺮﯨﺪﻩ ﺩﯦﮕﯜﺩﻩﻙ ﯞﺍﻳﯩﻐﺎ ﻳﻪﺗﻜﯜﺯﯛﭖ ﺋﯩﻠﯩﻢ ﺗﻪﻫﺴﯩﻞ ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﯲﺯﯨﻨﯩﯔ ﯲﻟﻤﻪﺱ ﯬﺳﯩﺮﻯ - "ﺗﯜﺭﻛﯩﻲ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ" ﯴﭼﯜﻥ ﭘﯘﺧﺘﺎ ﯪﺳﺎﺱ ﺳﺎﻟﻐﺎﻥ. ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ ﻗﻪﻟﻪﻡ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﯬﻟﻪﻣﻨﻰ ﺑﯩﻠﻠﻪ ﺗﯘﺗﯘﭖ، ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭ ﯮﺭﺩﯨﺴﯩﺪﺍ ﻣﯘﻫﯩﻢ ﺧﯩﺰﻣﻪﺗﻠﻪﺭﺩﻩ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ. ﯰ ﯲﺯﻯ ﺧﺎﻥ ﺟﻪﻣﻪﺗﯩﺪﯨﻦ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﻳﯘﻗﯩﺮﻯ ﺗﻪﺑﯩﻘﻪ ﻛﯩﺸﯩﺴﻰ ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ، ﻗﺎﺭﺍﺧﺎﻧﯩﻴﻼﺭ ﺩﯙﻟﻪﺕ ﻫﺎﻛﯩﻤﯩﻴﯩﺘﯩﮕﻪ ﻫﻪﺳﺴﻪ ﻗﻮﺷﯘﺵ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮﮔﻪ، ﯪﯞﺍﻡ ﭘﯘﻗﺮﺍﻻﺭ ﯴﭼﯜﻥ ﺟﺎﻥ ﺗﻪﺳﻪﺩﺩﯗﻕ ﻗﯩﻠﯩﺸﻘﺎ ﻫﻪﺭﺩﺍﺋﯩﻢ ﺗﻪﻳﻴﺎﺭ ﺗﯘﺭﻏﺎﻥ. ﯰﻧﯩﯔ ﯪﺩﺩﯨﻲ ﯪﯞﺍﻡ ﻗﯩﺰﯨﻐﺎ ﯲﻳﻠﯩﻨﯩﺸﯩﻨﻰ ﭘﺎﻙ ﻣﯘﻫﻪﺑﺒﻪﺗﺘﯩﻦ ﺑﺎﺷﻘﺎ، ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﯩﻲ ﻣﯘﻫﻪﺑﺒﻪﺗﺘﯩﻦ، ﻣﻪﻥ ﺧﺎﻧﺰﺍﺩﻩ ﺩﻩﭘﻼ ﻗﺎﺭﯨﻤﺎﻱ، "ﻣﻪﻥ ﯪﻟﺪﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻤﻪﻥ" ﺩﻩﭖ ﻗﺎﺭﺍﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﺋﯧﺴﯩﻞ ﯪﺩﯨﻤﯩﻴﻠﯩﻚ ﭘﻪﺯﯨﻠﯩﺘﯩﺪﯨﻦ ﯪﻳﺮﯨﭗ ﻗﺎﺭﺍﺷﻘﺎ ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪﯗ. ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ ﺧﺎﻥ ﯬﯞﻻﺩﻟﯩﺮﯨﻐﺎ ﻻﻳﯩﻖ ﻫﻪﺭﺑﯩﻲ ﺗﻪﻟﯩﻢ - ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﻪ ﻛﯚﺭﯛﭖ، ﺟﻪﯕﻠﻪﺭﺩﻩ ﺑﺎﺗﯘﺭﻟﯘﻕ ﻛﯚﺭﺳﻪﺗﻜﻪﻥ. ﺑﻮﻟﯘﭘﻤﯘ ﯲﮔﻪﻱ ﯪﻧﯩﺴﻰ ﻗﻮﺯﻏﯩﻐﺎﻥ ﯮﺭﺩﺍ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ﯲﺯﮔﯩﺮﯨﺸﯩﺪﻩ ﻗﯘﺭﺑﺎﻥ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﭼﻮﯓ ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﻣﯘﻫﻪﻣﻤﻪﺩ ﯪﺭﺳﯩﻼﻧﺨﺎﻥ، ﺩﺍﺩﯨﺴﻰ ﻫﯜﺳﻪﻳﯩﻦ ﺑﯘﻏﺮﺍﺧﺎﻥ ﯞﻩ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﻛﯚﭘﻠﯩﮕﻪﻥ ﯰﺭﯗﻕ - ﺗﯘﻏﻘﺎﻧﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﻗﯩﺴﺎﺳﯩﻨﻰ ﺋﯧﻠﯩﺶ ﯴﭼﯜﻥ ﻗﺎﻥ ﻛﯧﭽﯩﭗ ﺟﻪﯓ ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﻗﻪﻫﺮﯨﻤﺎﻧﻠﯩﻖ ﺷﻪﺟﻪﺭﯨﺴﯩﻨﻰ ﻳﺎﺯﻏﺎﻥ. ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﺋﯩﻠﻤﯩﻲ ﯬﻣﮕﻪﻛﻠﻪﺭﻧﻰ ﺋﯩﺠﺎﺩ ﯬﺗﻜﻪﻥ ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ، ﺑﯩﺰﮔﯩﭽﻪ ﻳﯧﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ "ﺗﯜﺭﻛﯩﻲ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ" ﺩﯨﻦ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﯬﻣﮕﻪﻛﻠﯩﺮﻯ ﺯﺍﻣﺎﻧﻨﯩﯔ ﺑﻮﺭﺍﻥ - ﭼﺎﭘﻘﯘﻧﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﯪﻣﺎﻥ ﻗﺎﻟﻤﯩﻐﺎﻥ. ﻗﻮﻟﯩﻤﯩﺰﺩﺍ ﺑﺎﺭ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ "ﺗﯜﺭﻛﯩﻲ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ" ﻣﯘ ﯪﻟﯩﻤﻨﯩﯔ ﯬﺳﻠﻰ ﻗﻮﻟﻴﺎﺯﻣﯩﺴﻰ ﺑﻮﻟﻤﺎﺳﺘﯩﻦ، ﺑﻪﻟﻜﻰ ﺧﯧﻠﻰ ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺋﯩﻠﯩﻢ ﯪﺷﯩﻨﺎﻟﯩﺮﻯ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ﻛﯚﭼﯜﺭﯛﭖ ﺗﺎﺭﻗﯩﺘﯩﻠﻐﺎﻥ ﻗﻮﻟﻴﺎﺯﻣﯩﻼﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﯨﺪﯗﺭ. ﺑﯩﺰ ﯪﻟﯩﻤﻨﯩﯔ ﯻﻠﻤﯩﻲ ﯬﻣﮕﻪﻛﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﻗﻮﻏﺪﺍﭖ ﻗﺎﻻﻟﻤﯩﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻤﯩﺰﺩﯨﻦ ﯬﭘﺴﯘﺳﻠﯩﻨﯩﻤﯩﺰ، ﻫﻪﻗﺘﯩﻦ ﮔﯘﻧﺎﻫﯩﻤﯩﺰﻧﻰ ﺗﯩﻠﻪﻳﻤﯩﺰ. ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ ﺑﯩﺰﮔﯩﭽﻪ ﻳﯧﺘﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﻪﻥ ﯲﻟﻤﻪﺱ ﯬﺳﯩﺮﻯ - "ﺗﯜﺭﻛﯩﻲ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ" ﻧﯩﯔ ﯬﺳﻠﻰ ﻗﻮﻟﻴﺎﺯﻣﯩﺴﯩﻨﻰ ﻣﯩﻼﺩﯨﻴﻪ 1074 - ﻳﯩﻠﻰ ﺗﻮﻟﯘﻕ ﺗﺎﻣﺎﻣﻼﭖ، ﯬﺭﻩﺏ ﯪﺑﺒﺎﺳﯩﻴﻼﺭ ﺧﻪﻟﯩﭙﯩﻠﯩﻜﯩﻨﯩﯔ ﺧﻪﻟﯩﭙﯩﺴﻰ - ﯰﺑﯘﻟﻘﺎﺳﯩﻢ ﯪﺑﺪﯗﻟﻼ ﻣﯘﻗﺘﻪﺩﻯ ﺑﻰ ﯬﻣﺮﯗﻟﻼﻏﺎ ﺗﻪﻗﺪﯨﻢ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ. ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﯨﻨﯩﯔ ﯲﺯ ﯬﺳﯩﺮﯨﻨﻰ ﺧﻪﻟﯩﭙﯩﮕﻪ ﺗﻪﻗﺪﯨﻢ ﻗﯩﻠﯩﺸﯩﻨﻰ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﭼﯜﺷﯩﻨﯩﺶ ﻣﯘﻣﻜﯩﻦ: ﭘﻪﻳﻐﻪﻣﺒﻪﺭ ﯬﻟﻪﻳﻬﯩﺴﺴﺎﻻﻡ ﯮﺭﻧﯩﻐﺎ ﯮﻟﺘﯘﺭﻏﺎﻥ ﯬﺭﻩﺏ ﺧﻪﻟﯩﭙﯩﺴﻰ ﭘﻪﻗﻪﺕ ﯬﺭﻩﺏ ﺩﯨﻴﺎﺭﯨﺪﯨﻜﻰ ﻣﯘﺳﯘﻟﻤﺎﻧﻼﺭﻧﯩﯖﻼ ﯬﻣﻪﺱ، ﺑﻪﻟﻜﻰ ﭘﯜﺗﯜﻥ ﺩﯗﻧﻴﺎ ﻣﯘﺳﯘﻟﻤﺎﻧﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺩﯨﻨﯩﻲ ﺩﺍﻫﯩﻴﺴﻰ ﻫﯧﺴﺎﺑﻠﯩﻨﺎﺗﺘﻰ. ﺷﯘ ﺳﻪﯞﻩﺑﻠﻪﺭﮔﻪ ﻛﯚﺭﻩ، ﻣﯘﺳﯘﻟﻤﺎﻥ ﯪﻟﯩﻤﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﯨﻤﯘ ﯲﺯ ﯬﺳﯩﺮﯨﻨﻰ ﺧﻪﻟﯩﭙﯩﮕﻪ ﺗﻪﻗﺪﯨﻢ ﻗﯩﻠﯩﺸﻨﻰ ﺑﯘﺭﭺ ﺩﻩﭖ ﺑﯩﻠﮕﻪﻥ ﺑﻮﻟﺴﺎ ﻛﯧﺮﻩﻙ (ﻳﺎﻛﻰ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺳﻪﯞﻩﺏ ﺑﺎﺭﺩﯗﺭ، ﺑﯘﻧﯩﺴﻰ ﭘﻪﻗﻪﺕ ﯪﻟﻼﻫﻘﺎ ﻣﻪﻟﯘﻡ). ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ ﻣﯩﻼﺩﯨﻴﻪ 1105 - ﻳﯩﻠﻰ ﯞﺍﭘﺎﺕ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ، ﻣﯘﺑﺎﺭﻩﻙ ﺟﻪﺳﯩﺘﻰ ﻫﺎﻳﺎﺕ ﭼﯧﻐﯩﺪﺍ ﻣﯘﺩﻩﺭﯨﺴﻠﯩﻚ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﯮﭘﺎﻝ ﯪﺯﯨﻐﺘﯩﻜﻰ "ﻣﻪﻫﻤﯘﺩﯨﻴﻪ ﻣﻪﺩﺭﯨﺴﻰ" ﻧﯩﯔ ﻳﯧﻨﯩﻐﺎ ﺩﻩﭘﻨﻪ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ. ﺑﯘ ﺟﺎﻱ ﻫﺎﺯﯨﺮ ﺋﯩﻠﯩﻢ ﯪﺷﯩﻨﺎﻟﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺩﺍﺋﯩﻤﻠﯩﻖ ﺯﯨﻴﺎﺭﻩﺗﮕﺎﻫﯩﻐﺎ ﯪﻳﻼﻧﺪﻯ.

ﺗﯚﯞﻩﻧﺪﻩ ﯪﻟﯩﻤﻨﯩﯔ ﻧﻪﺳﻪﺑﻨﺎﻣﯩﺴﻰ ﺑﺎﻳﺎﻥ ﻗﯩﻠﯩﻨﯩﺪﯗ.


ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﯨﻨﯩﯔ ﯬﺟﺪﺍﺩﻟﯩﺮﻯ (ﯬﯞﻻﺩﺗﯩﻦ ﯬﺟﺪﺍﺩﻗﺎ ﻗﺎﺭﺍﭖ ﺗﯩﺰﯨﻠﺪﻯ)


1. ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ 2. ﻫﯜﺳﻪﻳﯩﻦ ﺑﯘﻏﺮﺍﺧﺎﻥ 3. ﻣﯘﻫﻪﻣﻤﻪﺩ ﯪﺭﺳﯩﻼﻧﺨﺎﻥ 4. ﻳﯜﺳﯜﭖ ﻗﯧﺪﯨﺮﺧﺎﻥ (ﻳﯜﺳﯜﭖ ﻗﺎﺩﯨﺮﺧﺎﻥ) 5. ﻫﺎﺭﯗﻥ ﺑﯘﻏﺮﺍﺧﺎﻥ (ﻫﻪﺳﻪﻥ ﺑﯘﻏﺮﺍﺧﺎﻥ) 6. ﺳﯘﻻﻳﻤﺎﻥ ﺑﯘﻏﺮﺍﺧﺎﻥ 7. ﺳﯘﺗﯘﻕ ﺑﯘﻏﺮﺍﺧﺎﻥ 8. ﺑﺎﺯﯦﺮ ﯪﺭﺳﯩﻼﻧﺨﺎﻥ 9. ﻛﯚﻝ ﺑﯩﻠﮕﻪ ﻗﺎﺩﯨﺮﺧﺎﻥ (ﭘﺎﻧﺘﯧﻜﯩﻦ ؟) ... ﯪﻟﯩﭗ ﯬﺭﺗﻮﯕﺎ ؟ (ﯪﻓﺮﺍﺳﯩﻴﺎﭖ)


ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﯨﻨﯩﯔ ﯬﯞﻻﺩﻟﯩﺮﻯ (ﯬﯞﻻﺩﺗﯩﻦ ﯬﺟﺪﺍﺩﻗﺎ ﻗﺎﺭﺍﭖ ﺗﯩﺰﯨﻠﺪﻯ)


1. ﺋﯩﻤﯩﺮ ﻫﯜﺳﻪﻳﯩﻦ (ﻫﯚﺳﯩﻴﯩﻦ) ﻗﺎﺯﻯ ﻫﺎﺟﯩﻢ 2. ﻫﺎﺟﻰ ﻗﯘﺗﻠﯘﻕ ﺷﻪﯞﻗﻰ 3. ﯪﺑﺪﯗﺭﯦﻬﯩﻤﺒﻪﮒ ﻫﺎﺟﯩﻢ (ﯪﺑﺪﯗﺭﯦﻬﯩﻢ ﻧﻪﺯﺍﺭﯨﻨﯩﯔ ﻧﻪﯞﺭﯨﺴﻰ) 4. ﻣﯘﺳﺎ ﺑﺎﻱ (ﯪﺑﺪﯗﺭﯦﻬﯩﻢ ﻧﻪﺯﺍﺭﯨﻨﯩﯔ ﻛﯜﻳﯯﻏﻠﻰ) 5. ﯲﻣﻪﺭ ﯬﺗﺘﺎﺭ 6. ﻗﯘﺗﻠﯘﻕ ﺷﺎﻫﯭﺋﻠﻪﻡ 7. ﺗﻮﺧﺘﻰ ﭘﺎﻟﯟﺍﻥ 8. ﻣﻮﻟﻼ ﺑﺎﻗﻰ ﯪﺧﯘﻥ ﺧﻪﻟﭙﯩﺘﯩﻢ 9. ﯬﻟﻘﯘﺕ ﯞﻩﻟﻰ ﺧﻮﺟﺎ ﺋﯩﺸﺎﻥ 10. ﻣﻮﻟﻼ ﻣﯘﻫﻪﻣﻤﯩﺪﻯ ﻣﯘﭘﺘﻰ ﯪﺧﯘﻧﯘﻡ 11. ﯲﻣﻪﺭ ﻗﺎﺯﻯ ﯪﺧﯘﻧﯘﻡ 12. ﺧﻮﺟﺎ ﯪﺑﺪﯗﺭﺍﻫﻤﺎﻥ ﺧﻪﻟﭙﻪﻡ 13. ﻣﻮﻟﻼ ﻳﯘﻧﯘﺱ ﺧﻪﻟﭙﯩﺘﯩﻢ 14. ﺋﯩﺒﺮﺍﻫﯩﻢ ﻫﺎﺟﻰ ﻣﻪﯞﻟﻪﯞﻯ 15. ﻣﯘﻫﻪﻣﻤﻪﺩ ﺭﯦﻬﯩﻢ ﺷﻪﻳﯩﺦ 16. ﯪﺑﺪﯗﺭﯦﺸﯩﺖ ﺷﻪﻳﯩﺦ 17. ﺋﯩﺴﻤﺎﻳﯩﻠﺨﺎﻥ 18. ﯪﺑﺪﯗﻣﯚﻣﯩﻦ ﺷﻪﻳﯩﺦ 19. ﻗﯘﺗﻠﯘﻕ ﺧﻮﺟﺎ 20. ﯪﺑﺪﯗﺭﺍﻫﻤﺎﻥ ﻣﯘﭘﺘﻰ 21. ﻣﯘﻫﻪﻣﻤﻪﺩ ﺋﯩﻤﯩﻦ ﺧﻮﺟﺎ 22. ﺧﻪﻟﭙﻪﺕ ﻣﯩﺮﺯﺍ 23. ﺋﯩﻤﯩﺮ ﻫﯜﺳﻪﻳﯩﻦ ﻣﻪﯞﻟﻪﯞﻯ 24. ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻏﺎﺯﻯ ﺑﻪﮒ 25. ﻣﯘﻫﻪﻣﻤﻪﺩﺧﺎﻥ 26. ﯬﺑﯘﯬﻟﻰ ﺷﻪﻳﯩﺦ 27. ﯬﻟﻘﯘﺕ ﺷﻪﻳﯩﺦ 28. ﻣﯘﺳﺎ ﺧﻪﺗﻤﻪ ﮔﻪﺭﺩﻩ 29. ﯪﺑﺪﯗﻛﯧﺮﯨﻤﺨﺎﻥ 30. ﯮﺳﻤﺎﻧﺨﺎﻥ 31. ﻫﻪﺳﻪﻥ ﺧﺎﻥ ﻣﯩﺮﺯﺍ 32. ﻳﯜﺳﯜﭘﺨﺎﻥ ﺳﯘﺩﯗﺭ 33. ﺳﯘﻻﻳﻤﺎﻥ ﯪﻟﯩﭗ ﺗﯧﻜﯩﻦ 34. ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ


(ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟﻩﺗﻠﯩﻚ ﺋﯩﺴﭙﺎﺗﻼﺭ ﯴﭼﯜﻥ، ﻣﯘﻧﺒﻪﺭ ﮊﯗﺭﻧﯩﻠﯩﻨﯩﯔ 2002 - ﻳﯩﻠﻠﯩﻖ 1 - ﺳﺎﻧﯩﻐﺎ، 2005 - ﻳﯩﻠﻠﯩﻖ 3 -، 5 - ﺳﺎﻧﻠﯩﺮﯨﻐﺎ، "ﺋﯩﻠﯩﻢ ﯞﻩ ﯪﻟﯩﻢ" ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﻛﯩﺘﺎﺑﻘﺎ ﻗﺎﺭﺍﻟﺴﯘﻥ. ﺑﯘ ﻳﻪﺭﺩﻩ ﻣﻪﻧﺪﯨﻦ ﺑﯘﺭﯗﻥ ﻗﻪﻟﻪﻡ ﺗﻪﯞﺭﻩﺗﻜﻪﻥ ﻗﻪﻟﻪﻡ ﺳﺎﻫﯩﺒﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﻳﯜﺭﯨﻜﯩﻤﺪﯨﻦ ﺗﻪﺷﻪﻛﻜﯘﺭ ﺑﯩﻠﺪﯛﺭﯨﻤﻪﻥ، ﯪﻟﻼﻫ ﯰﻻﺭﻏﺎ ﺭﻩﻫﻤﻪﺕ ﻗﯩﻠﺴﯘﻥ!)



ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ

ﻳﻮﻟﻠﯩﻐﯘﭼﻰ:turkex

ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ ﻗﺎﻳﺴﻰ ﯞﺍﻗﯩﺘﺘﺎ ﺑﯘ ﺋﺎﻟﻪﻡ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺧﻮﺷﻼﺷﻘﺎﻥ ؟

"" ﺗﯜﺭﻛﻰ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ"" ﻧﯩﯔ ﻛﯩﺮﯨﺶ ﺳﯚﺯﯨﺪﯨﻜﻰ :"" {ﺗﯜﺭﻛﻰ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ } ﻧﯩﯔ ﭘﯜﺗﻜﻪﻥ ﯞﺍﻗﺘﯩﻐﺎ ﻗﺎﺭﺍﭖ ، ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﯨﻨﻰ 10 ﺋﻪﺳﯩﺮﻧﯩﯔ 80-ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﯞﺍﭘﺎﺕ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺩﻩﭖ ﺗﻪﺧﻤﯩﻦ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﻣﯘﻣﻜﯩﻦ ""ﺩﯨﮕﻪﻥ ﺳﯚﺯﻧﯩﯔ ﺩﯗﺭﯗﺱ ﺑﻮﻟﻤﯩﻐﺎﻥ ﺗﻪﺭﻩﭘﻠﯩﺮﻯ ﺑﺎﺭ: 1} "" ﺗﯜﺭﻛﻰ ﺗﯩﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ "" ﻫﯩﺠﯩﺮﯨﻴﻪ 464-- 469 ﻳﯩﻠﻼﺭ ( ﻣﯩﻼﺩﯨﻴﻪ 1072__ 1077 - ﻳﯩﻠﻼﺭ)ﻏﯩﭽﻪ ﻳﯧﺰﯨﻠﻐﺎﻥ . ﺷﯘ ﺳﻪﯞﻩﺑﺪﯨﻦ "" ﺗﯜﺭﻛﻰ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ "" ﻧﻰ ﺧﻪﻟﯩﭙﻪ ﻣﯘﻗﺘﻪﺩﻯ ﺑﯩﺌﻪﻣﺮﯗﻟﻼﻏﺎ ﺗﻪﻗﺪﯨﻢ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﯞﺍﻗﯩﺘﻨﯩﻤﯘ ﺗﯜﺯﯨﺘﯩﺸﻜﻪ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﻛﯩﻠﯩﺪﯗ . 2} ﺳﺎﻟﺠﯘﻗﯩﻴﻼﺭ ﺳﯘﻟﺘﺎﻧﻰ ﻣﻪﻟﯩﻜﺸﺎﻫ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺧﻪﻟﯩﭙﻪ ﻣﯘﻗﺘﻪﺩﻯ ﺑﯩﺌﻪﻣﺮﯗﻟﻼ ﻗﯧﻴﻨﺎﺗﺎ__ ﻛﯜﻳﻮﻏﻮﻝ ( ﺩﺍﺩﺍ- ﺑﺎﻻ) ﺑﻮﻟﯘﺷﻘﺎﻧﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ، ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ ﻣﯩﻼﺩﯨﻴﻪ 1087-- ﻳﯩﻠﯩﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ "" ﺗﯜﺭﻛﻰ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ "" ﻧﻰ ﺧﻪﻟﯩﭙﮕﻪ ﺗﻪﻗﺪﯨﻢ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ . 3}ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ ﺋﯚﻣﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﺎﺧﯩﺮﻟﯩﺸﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﺋﻪﺳﻜﻪﺭﺗﯩﭗ "" ﺑﯘ ﻛﯩﺘﺎﺏ ﺋﯚﻣﺮﯛﻣﻨﻰ ﺋﺎﺧﯩﺮﯨﻐﺎ ﻳﻪﺗﻜﯜﺯﺩﻯ "" ، "" ﺑﯩﻠﯩﻜﯩﻢ ﻛﯜﭼﻪﻧﺪﻯ ، ﺋﯩﻠﯩﻢ - ﻫﯧﻜﻤﻪﺕ ﻫﻪﻗﻘﺪﻩ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﻧﻪﺭﺳﯩﻠﻪﺭ ﻳﺎﺯﻏﯩﻨﯩﻢ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺋﯘ ﺯﻭﺭﯗﻗﺘﻰ ؛ﺋﻪﻣﺪﻯ ﺋﯩﻠﯩﻢ - ﻫﯧﻜﻤﻪﺗﺘﻪ ﻣﯘﺭﺍﺩﯨﻢ ﻳﯧﻘﯩﻨﻼﺷﺘﻰ ، ﻛﯚﻛﺴﯜﻣﺪﻩ ﺋﯩﻠﯩﻢ- ﻫﯧﻜﻤﻪﺕ ﺑﯘﻻﻗﻠﺮﻯ ﺋﯧﭽﯩﻠﺪﻯ ، ﺯﺍﻣﺎﻥ ﻣﯧﻨﻰ ﻣﯘﺷﯘ ﻳﻪﺭﮔﻪ ﻳﻪﺗﻜﯜﺯﮔﻪﻧﺪﻩ ، ﺋﯚﻣﺮﯛﻣﻤﯘ ﺋﺎﺧﯩﺮﻟﯩﺸﯩﯟﺍﺗﯩﺪﯗ "" ﺩﯦﮕﻪﻥ . ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ "" ﺋﯩﻠﯩﻠﻢ - ﻫﯧﻜﻤﻪﺕ"" ﺗﯩﻦ ﺋﯩﺒﺎﺭﻩﺕ ﻣﻪﻗﺴﻪﺕ ﺗﯜﮔﯜﻧﻨﻰ ﻣﯘﻫﯩﻢ ﺋﻮﺭﯗﻧﻐﺎ ﻗﻮﻳﯘﭖ ، "" ﺋﯩﻠﯩﻢ -ﻫﯧﻜﻪﺕ""ﺳﯚﺯﯨﻨﻰ ﺋﯜﭺ ﻗﯧﺘﯩﻢ ﺗﻪﻛﺮﺍﺭﻟﯩﻐﺎﻥ . ﺑﯘﻧﺪﺍﻕ ﺗﻪﻛﺮﺍﺭﻻﺵ ﻣﻪﻗﺴﻪﺕ ﺗﯜﮔﯜﻧﻨﻰ ﺗﯧﺨﯩﻤﯘ ﻳﯘﻗﺮﻯ ﭘﻪﻟﻠﯩﮕﻪ ﻛﯚﺗﯜﺭﮔﻪﻥ، ﭘﯩﻜﺮﯨﻨﻰ ﺗﯧﺨﻤﯘ ﺭﻭﺷﻪﻧﻠﻪﺷﺘﯜﺭﮔﻪﻥ . ﻣﻪﺳﯩﻠﻪﻥ : "" ﺗﯜﺭﯛﻛﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﯓ ﺳﯚﺯﻣﻪﻧﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ، ﭘﯩﻜﯩﺮﻧﻰ ﺋﻪﯓ ﺭﻭﺷﻪﻥ ﺑﺎﻳﺎﻥ ﻗﯩﻼﻻﻳﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ، ﺋﻪﯓ ﺯﯦﺮﻩﻛﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ "" ﺳﺎﻧﺎﻟﻐﺎﻥ ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ 15 ﻳﯩﻞ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﺗﯜﺭﻛﻰ ﻗﻪﺑﯩﻠﻪ- ﺋﯘﺭﯗﻗﻼﺭ ﺋﻮﺭﯗﻧﻼﺷﻘﺎﻥ ﺑﯩﭙﺎﻳﺎﻥ "" ﺷﻪﻫﻪﺭ ﯞﻩ ﺳﻪﻫﺮﺍﻻﺭﻧﻰ ﺑﺎﺷﺘﯩﻦ -ﺋﺎﻳﺎﻍ ﻛﯧﺰﯨﭗ "" ، "" ﻫﻪﺭ ﺑﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺗﯩﻠﻰ"" ﻧﻰ "" ﭘﯘﺧﺘﺎ ﺭﻩﺗﻠﻪﭖ ، ﺋﻮﺑﺪﺍﻥ ﺗﻪﺭﺗﯩﭙﻜﻪ ﺳﯧﻠﯩﭗ "" ، "" ﺋﯩﻠﯩﻢ - ﻫﯧﻜﻤﻪﺕ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﻧﻪﺭﺳﻠﻪﺭﻧﻰ ﻳﺎﺯﻏﯩﻨﻰ "" ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺑﯩﻠﯩﻜﻰ ﻛﯜﭼﻪﻧﮕﻪﻥ . ﺯﻭﺭﯗﻗﻘﺎﻥ . ﺑﯘ ﺑﯩﺮﯨﻨﺠﻰ "" ﺋﯩﻠﯩﻢ - ﻫﯧﻜﻤﻪﺕ "" ﺑﺎﻳﺎﻧﻰ . "" ﺋﻪﺑﻪﺩﻱ ﻳﺎﺩﯨﻜﺎﺭﻟﯩﻖ ﯞﻩ ﭘﯜﺗﻤﻪﺱ - ﺗﯜﮔﻤﻪﺱ ﺑﯩﺮ ﺑﺎﻳﻠﯩﻖ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﻗﺎﻟﺴﯘﻥ ﺩﻩﭖ ، ﺋﯘﻟﯘﻍ ﺗﻪﯕﺮﯨﮕﻪ ﺳﯧﻐﯩﻨﯩﭗ ، ﺏ ﻛﯩﺘﺎﺑﻨﻰ ﺗﯜﺯﯛﭖ "" ﭼﯩﻘﻘﺎﻧﻠﯩﻘﺘﯩﻦ "" ﺋﯩﻠﯩﻢ - ﻫﯧﻜﻤﻪﺗﺘﻪ ﻣﯘﺭﺍﺩﻯ ﻳﯧﻘﯩﻨﻼﺷﻘﺎﻥ "" ، ﺑﯘ ﺋﯩﻜﻜﯩﻨﺠﻰ "" ﺋﯩﻠﻢ - ﻫﯧﻜﻤﻪﺕ "" ﺑﺎﻳﺎﻧﻰ . ﺗﯜﺭﻙ، ﺗﯜﺭﻛﻤﻪﻥ، ﺋﻮﻏﯘﺯ ، ﭼﯩﮕﯩﻞ ، ﻳﺎﻏﻤﺎ ، ﻗﯩﺮﻏﯩﺰ ﻗﻪﺑﯩﻠﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺳﯚﺯﻟﯩﺮﻧﻰ ﺧﺎﺗﯩﺮﻟﻪﭖ ﭼﯩﻘﯩﭗ ، ﺋﯘﻻﺭﺩﯨﻦ ﭘﺎﻳﺪﯨﻼﻧﺪﯨﻢ ، ﺷﯘﻧﯩﯔ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯘ ﻗﻪﺑﯩﻠﯩﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﻫﻪﺭ ﺑﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺗﯩﻠﻰ ﻣﯧﻨﯩﯔ ﻣﯧﻨﯩﯔ ﺩﯨﻠﯩﻤﻐﺎ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﻳﺎﺧﺸﻰ ﺋﻮﺭﯗﻧﻼﺷﺘﻰ ""( ﺗﯜﺭﻛﻰ ﺩﯨﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ 1- ﺗﻮﻡ 15-ﺑﻪﺕ)

ﻧﻪﺗﯩﺠﯩﺪﻩ ﺋﺎﻟﯩﻢ "" ﻛﯚﻛﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﯩﻠﯩﻢ - ﻫﯧﻜﻤﻪﺕ ﺑﯘﻻﻗﻠﯩﺮﯨﻤﯘ ﺋﯧﭽﯩﻠﻐﺎﻥ "" ، ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﻪﺗﺘﻪ ﻣﯘﯞﻩﭘﭙﻪﻗﯩﻴﻪﺕ ﻗﺎﺯﯨﻨﯩﭗ ، ﺗﯩﻠﻜﻰ ﺋﯩﺸﻘﺎ ﺋﺎﺷﻘﺎﻥ ، ﻣﺎﻧﺎ ﺑﯘ ﺋﯜﭼﯩﻨﺠﻰ "" ﺋﯩﻠﯩﻢ - ﻫﯧﻜﻤﻪﺕ "" ﺑﺎﻳﺎﻧﻰ. ﻳﯘﻗﯩﺮﻗﻰ 3 ﻗﯧﺘﯩﻤﻠﯩﻖ "" ﺋﯩﻠﯩﻢ - ﻫﯧﻜﻤﻪﺕ "" ﺗﯩﻦ ﻛﯧﻴﻦ ، "" ﺋﯚﻣﺮﯛﻣﻤﯘ ﺋﺎﺧﯩﺮﻟﯩﺸﯩﯟﺍﺗﯩﺪﯗ "" ﺩﻩﭖ ﭘﯘﺷﻘﯘﻧﻐﺎﻥ . ﺑﯘﻧﯩﯖﺪﯨﻦ ﺋﺎﻟﯩﻢ ﻳﺎﺷﯩﻨﯩﭗ ﻗﺎﭘﺘﯘ ، ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻗﺎﺭﺍﺷﻘﺎ ﻛﯧﻠﯩﻤﯩﺰ . ﻳﯜﺳﯜﭖ ﺧﺎﺱ ﻫﺎﺟﯩﭗ :"" ﺋﻪﮔﻪﺭ ﺗﻮﻟﺴﺎ ﺋﺎﺗﻤﯩﺸﻘﺎ ﺋﺎﺩﻩﻡ ﻳﯧﺸﻰ ، ﻛﯧﺘﯩﭗ ﺯﻩﯞﻕ ، ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻳﺎﺯﻯ ﺑﻮﻟﯘﺭ ﻗﯩﺸﻰ "" ﺩﻩﭖ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﺋﯧﻴﺘﻘﺎﻥ . ﻣﯧﻨﯖﭽﻪ ، ﻣﻪﻫﻤﯘﺩ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﻯ ﺳﯘﻟﺘﺎﻥ ﻣﻪﻟﯩﻜﯩﺸﺎﻫ ﺳﻪﻟﺘﻪﻧﺘﻰ ( ﻣﯩﻼﺩﯨﻴﻪ 1072_ 1093- ﻳﯩﻠﻰ ) ﺋﺎﺧﯩﺮﻟﯩﺸﯩﺶ ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﯩﺪﻩ ﺑﺎﻏﺪﺍﺩ ﺷﻪﻫﺮﯨﺪﯨﻦ ﺳﻮﻗﺎﻕ(ﻳﯩﭙﻪﻙ) ﻳﻮﻟﻰ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﮔﻪ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ ﻛﯧﻠﯩﭗ "" ﺳﻪﻛﻜﯩﺰ ﻳﻠﯩﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ 97ﻳﯧﺸﯩﺪﺍ ﺋﺎﻟﻪﻣﺪﯨﻦ ﺋﯚﺗﻜﻪﻥ "" ﯞﻩ ﺋﺎﻧﺎ ﻳﯘﺭﺗﻰ ﺋﻮﭘﺎﻟﻐﺎ ﺩﻩﭘﻨﻪ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ .

ﻛﯧﻠﯩﺶ ﻣﻪﻧﺒﺴﻰ : "" ﺗﯜﺭﻛﻰ ﺗﯩﻠﻼﺭ ﺩﯨﯟﺍﻧﻰ ""ﺩﯨﻜﻰ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﺪﯨﻦ ﺗﻪﺭﻣﻠﻪﺭ ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﻛﯩﺘﺎﺑﺘﻦ ﺋﯧﻠﯩﻨﺪﻯ ﻣﻪﺷﻐﯘﻻﺗﺘﺎ ﺗﯜﺭﻛﻪﺵ

مەھمۇد قەشقىرى سىزغان خەرىتە

[http://ug.wikipedia.org/wiki/Image:Harita.jpg ]

[1]

Static Wikipedia (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu