Web Analytics

See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Jahon otin Uvaysiy - Wikipedia

Jahon otin Uvaysiy

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Jahon otin Uvaysiy
Jahon otin Uvaysiy

Jahon otin Uvaysiy (1780—1845) Atoqli shoira, oʻzbek shoirlari murabbiysi Jahonotin Uvaysiy Margʻilonda tugʻilgan. Otasi Siddiq bobo ikki tilda sheʼrlar yozgan. Onasi Chinnibibi otinoyi boʻlib, akasi Oxunjon hofiz sifatida mashhur edi. Uvaysiyni Hojixon ismli kosibga uzatishgan, biroq shaxsiy hayoti quvonchli kechmagan. U Nodira bilan hamdardlikda Qoʻqonda xon saroyida yashay boshlaydi. 65 yoshligida Margʻilonda vafot etadi.

Uvaysiyning 15.000 misraga yaqin sheʼriy asarlari mavjud. Uning bir devoni OʻR FA ShIda saqlanadi (inv.№ 1837). Unga shoiraning gʻazal, muxammas, musaddas, murabbaʼlari va «Shahzoda Hasan» hamda «Voqeoti Muhammadalixon» dostonlari kiritilgan. Shoira devonining 3 nusxasi topilgan."Shahzoda Hasan", «Shahzoda Husayn» kabi dostonlari mavjud, «Voqeoti Muhammadalixon» nomli tarixiy asari tugallanmagan.

Uvaysiy hayoti va ijodi haqidagi maʼlumotlar uning asarida, ayrim tazkiralarda yetib kelgan. «Majmuai shoiron» tazkirasida (1821) ham shoira ijodiga munosabat bildiriladi. Ijodini izchil ilmiy yoʻnalishda oʻrganish 30-yillarda boshlangan. Uvaysiy ijodi A.Qayumov, T.Jalolov, I.Haqqulov, E.Ibrohimova v.b. tomonidan oʻrganilgan.


Oʻzbek Adabiyoti

Milodiy VII asrgacha
VIII-XIII asrlar (Qadimgi)

XIV-XV asrlar (Temuriylar davri)
XVI-XIX asrlar (Mumtoz)

XIX-XX asrlar (Milliy uygʻonish)
1905-30 yillar (Jadid davri)
1930-80 yillar (Sovet davri)
1990 yillaridan keyin (Mustaqillik)

Oʻzbekiston Yozuvchilar Uyushmasi

Contents

[tahrir] Gʻazallar

[tahrir] Uvaysiyman


Mehnatu alamlarga mubtalo Uvaysiyman,
Qayda dard eli boʻlsa, oshno Uvaysiyman,

Istadim bu olamni, topmadim vafo ahlin,
Barchadin yumub koʻzni muddao Uvaysiyman.

Uz diling taalluqdin, band qil xudo sori,
To degil kecha-kunduz: «Mosivo Uvaysiyman!»

Kechalar figʻonimdin tinmadi kavokiblar,
Arz to samo uzra mojaro Uvaysiyman.

To koʻrib xarobotin taʼna etma, ey zohid,
Bir nafas emas xoli iqtido Uvaysiyman.

Faqr borgohiga qoʻysa gar qadam har kim,
Bosh agar kerak boʻlsa, jonfido Uvaysiyman.

Vaysiy beriyozat deb sahl tutma, ey orif,
Ishq aro nihon dardi bedavo Uvaysiyman.


[tahrir] Koʻngul dogʻ oʻldi…


Zamona kulfatidin bu koʻngul dogʻ oʻldi, dogʻ oʻldi,
Bu charxi bemuruvvatdin koʻngul dogʻ oʻldi, dogʻ oʻldi.

Jarohat boʻldi bagʻrim tigʻI bedodi raqiblardin,
Bu koʻtohfahm mardumdin koʻngul dogʻ oʻldi, dogʻ oʻldi.

Bu gulzori fano ichra mahali bexalal yoʻqtur,
Hamesha zaxmi xorodin koʻngul dogʻ oʻldi, dogʻ oʻldi.

Fano mardumlarini sirridin hech kimsa yoʻq ogah,
Qabihguftor mardumdin koʻngul dogʻ oʻldi, dogʻ oʻldi.

Koʻngul qoni farogʻI diydadin bir lahza band oʻlmas,
Vujudim iztirob aylab koʻngul dogʻ oʻldi, dogʻ oʻldi.

Turubdur bagʻrim ichra qon misoli gʻuncha, naylarman,
Ochilmay gulsifat ushbu koʻngul dogʻ oʻldi, dogʻ oʻldi.

Soʻzimdin xotiring uzra gumone oʻzga yetkurma
Ki, izhor aylamay naylay, koʻngul dogʻ oʻldu, dogʻ oʻldu.

Men rasvoyi olamdin mabodo eʼtiroz etma,
Takallum birla shod ayla, koʻngul dogʻ oʻldi, dogʻ oʻldi.

Koʻngulni otashin bejo qilibdur nutqi guftori,
Qayu bogʻ andalibidin koʻngul dogʻ oʻldi, dogʻ oʻldi.

Bu soʻzni ayladi barpo ajab gustohlik birla,
Maloli xotir oʻlgʻaymu, koʻngul dogʻ oʻldi, dogʻ oʻldi.

Ajab ash’ori mavzun bogʻladi Vaysiy hasaddinkim,
Umarxon zufununekim, koʻngul dogʻ oʻldi, dogʻ oʻldi.


[tahrir] Sogʻindim


Bugun, ey doʻstlar, farzandi jononimni sogʻindim,
Gado boʻlsam, ne ayb, ul shohi davronimni sogʻindim.

Musofirman, gʻaribman, bekasu ham benavodurman,
Vujudim darda toʻldi, emdi darmonimni sogʻindim.

Tilimning zikriyu koʻnglimni fikri, yaxshi farzandim,
Azizim, yolgʻuzim, davlatli sultonimni sogʻindim.

Kecha-kunduz yoʻligʻa muntazirdurman, tikarman koʻz,
Kelib holim soʻrubon ketsa, mehmonimni sogʻindim.

Nasibin uzmadi tangrim, ilojin topmagʻay kelsa,
Onam deb boʻlgʻusi bagʻri qizil, qonimni sogʻindim.

Qorongʻu boʻldi olam koʻzima ushbu judolikdin,
Koʻzu koʻnglum ziyosi, mohi tobonimni sogʻindim.

Meni bekas Uvaysiy yigʻlagʻayman roʻzi shab tinmay,
Uyimning ziynati, koʻz ravshani, xonimni sogʻindim.


[tahrir] Qabul etkil


Kelibman dargahingga, shohi xoʻbonim, qabul etkil,
Bagʻir qonim bila bul chashmi giryonim qabul etkil.

Umid aylab talab olmoqqa kirdim rohi pokingga,
Yoʻlingda aylagan faryodu afgʻonim qabul etkil.

Tushubdur boshima savdoyi ishqing, ey shahanshohim,
Alam bozorida bul dardi pinhonim qabul etkil.

Oʻtubdur gavhari noyobi umrim toki gʻaflatda,
Tazarru' zor ilan qilgʻon pushaymonim qabul etkil.

Tegibdur novakingdin necha oʻq jismim aro pinhon,
Shahidi ishq oʻlmoqqa oqan qonim qabul etkil.

Uvaysiy garchi noqobil, kelibdur ostoninggʻa,
Figʻonu ohi soʻzonini, sultonim, qabul etkil.


[tahrir] Chiqib ishq oʻti…


Chiqib ishq oʻti koʻksim chokidin, boshimdin oshibdur,
Quruq shoxeki, goʻyo oʻz ichidin oʻt tutoshibdur.

Koʻzing jon labga yetkurdi, labing jon qoʻshti jonimgʻa,
Bu ikki doʻstlar ul joni mahzunim taloshibdur.

Azal kunda asar etgandi sirri may qulogʻimgʻa,
Bugun, vah, dil bulogʻI joʻsh urmoqliqda toshibdur.

Visoling orzusi shiddati hijronni yiqmoqda,
Bu ikki pahlavon maydoni dil uzra kuroshibdur.

Uvaysiy, olma boshing zikru fikri yor yodidin,
Suluki ishq aro be yodi haq yoʻldin odoshibdur.


[tahrir] Munosib


Ey gul, jigarim qoni uzoringgʻa munosib,
Yuz porali koʻksum dagʻI xoringgʻa munosib.

Sarf aylama ham bexabara laʼli hadising,
To qahru gʻazab ham meni zoringgʻa munosib.

Tun sogʻarida sharbati bedorligʻ ichsang,
Mastonaligʻ ul chashmi xumoringgʻa munosib.

Bu soʻzni ayladi barpo ajab gustohliq birla,
Maloli xotir oʻlgʻaymu, koʻngul dogʻ oʻldi, dogʻ oʻldi.

Ajab ash’ori mavzun bogʻladi Vaysiy hasaddinkim,
Umarxon zufununekim, koʻngul dogʻ oʻldi, dogʻ oʻldi.


[tahrir] Sogʻindim


Bugun, ey doʻstlar, farzandi jononimni sogʻindim,
Gado boʻlsam, ne ayb, ul shohi davronimni sogʻindim.

Musofirman, gʻaribman, bekasu ham benavodurman,
Vujudim darda toʻldi, emdi darmonimni sogʻindim.

Tilimning zikriyu koʻnglimni fikri, yaxshi farzandim,
Azizim, yolgʻuzim, davlatli sultonimni sogʻindim.

Kecha-kunduz yoʻligʻa muntazirdurman, tikarman koʻz,
Kelib holim soʻrubon ketsa, mehmonimni sogʻindim.

Nasibin uzmadi tangrim, ilojin topmagʻay kelsa,
Onam deb boʻlgʻusi bagʻri qizil, qonimni sogʻindim.

Qorongʻu boʻldi olam koʻzima ushbu judolikdin,
Koʻzu koʻnglum ziyosi, mohi tobonimni sogʻindim.

Meni bekas Uvaysiy yigʻlagʻayman roʻzi shab tinmay,
Uyimning ziynati, koʻz ravshani, xonimni sogʻindim.


[tahrir] Qabul etkil


Kelibman dargahingga, shohi xoʻbonim, qabul etkil,
Bagʻir qonim bila bul chashmi giryonim qabul etkil.

Umid aylab talab olmoqqa kirdim rohi pokingga,
Yoʻlingda aylagan faryodu afgʻonim qabul etkil.

Tushubdur boshima savdoyi ishqing, ey shahanshohim,
Alam bozorida bul dardi pinhonim qabul etkil.

Oʻtubdur gavhari noyobi umrim toki gʻaflatda,
Tazarru' zor ilan qilgʻon pushaymonim qabul etkil.

Tegibdur novakingdin necha oʻq jismim aro pinhon,
Shahidi ishq oʻlmoqqa oqan qonim qabul etkil.

Uvaysiy garchi noqobil, kelibdur ostoninggʻa,
Figʻonu ohi soʻzonini, sultonim, qabul etkil.


[tahrir] Chiqib ishq oʻti…


Chiqib ishq oʻti koʻksim chokidin, boshimdin oshibdur,
Quruq shoxeki, goʻyo oʻz ichidin oʻt tutoshibdur.

Koʻzing jon labga yetkurdi, labing jon qoʻshti jonimgʻa,
Bu ikki doʻstlar ul joni mahzunim taloshibdur.

Azal kunda asar etgandi sirri may qulogʻimgʻa,
Bugun, vah, dil bulogʻI joʻsh urmoqliqda toshibdur.

Visoling orzusi shiddati hijronni yiqmoqda,
Bu ikki pahlavon maydoni dil uzra kuroshibdur.

Uvaysiy, olma boshing zikru fikri yor yodidin,
Suluki ishq aro be yodi haq yoʻldin adoshibdur.


[tahrir] Munosib


Ey gul, jigarim qoni uzoringgʻa munosib,
Yuz porali koʻksum dagʻI xoringgʻa munosib.

Sarf aylama har bexabara laʼli qadising,
To qahru gʻazab meni zoringgʻa munosib.

Tun sogʻarida sharbati bedorligʻ ichsang,
Mastonaligʻ ul chashmi xumoringgʻa munosib.

To qildi muattar xati rayhoni sahargoh,
Xushholligim husni bahoringgʻa munosib.

Manʼ etma tarahhum etibon, yor, yoʻlungdin,
Ashkim yoʻl aro manʼI gʻuvoringgʻa munosib.

Dil manzarini pok etibon muntazir oʻldum,
Boʻlgʻoymu ekin tab’I gulzoringgʻa munosib?

Rashk otashini, Vaysiy, bugun ayla mukarrar,
Yuz sen kabi devona nigoringgʻa munosib.


[tahrir] Kokuling


Boʻlmasaydi to parishonligʻda zebo kokuling,
Qilmagʻaydim shona chogʻida tamosho kokuling.

Oʻrmasam erdim olib ilgimga ul mashshotni,
Qilmagʻay erdi meni olamga rasvo kokuling.

Yo xaridor oʻlmasam erdim junun bozorida,
Solmagʻaydi boshima yuz rangli savdo kokuling.

Huxni ruxsoring toʻyo koʻrgan edim qadr tuni,
Qilmasaydi yuzlaring ustida gʻavgʻo kokuling.

Qolmagʻaydim norasolar taʼnayi pinhonigʻa,
Etmasaydi sirrimi elga huvaydo kokuling.

Qoʻnmasaydi moh ruxsoringgʻa koʻnglumning qushi,
Tushmagaydi tori to boʻynumga yaldo kokuling.

Osmasayding jon olur vaqtinda zulfing dor etib,
Boʻlmagʻaydi muncha Vaysiyga mujallo kokuling.


[tahrir] Mendin oʻrgandi


Ki bulbul nola, afgʻon aylamakni mendin oʻrgandi,
Vujudin sham’I soʻzon aylamakni mendin oʻrgandi.

Borib sahroga, qon bagʻrimdin izhor ayladim bir kun,
Falak bagʻrin qizil qon aylamakni mendin oʻrgandi.

Shafaq xun boʻlgʻusi, dil, yor mehri gar nihon boʻlsa,
Samo gulguni domon aylamakni mendin oʻrgandi.

Koʻrub abroʻ hiloling, jon fido qildim jamolingga,
Ul oy husniga qurbon aylamakni mendin oʻrgandi.

Figʻonkim, gʻam tarogʻI xasta koʻnglum resh-resh etti,
Sanam zulfin parishon aylamakni mendin oʻrgandi.

Seni izlarman andoqkim, quyosh diydorin izlarda,
Kezib tun-kun, shitobon aylamakni mendin oʻrgandi.

Qanoat qildi Vaysiy, topti dildin gavhari nazmin,
Sadaf ham durri gʻalton aylamakni mendin oʻrgandi.


[tahrir] Chiston


Ul na gumbazdur: eshigi, tuynugidin yoʻq nishon,
Necha gulgunpoʻsh qizlar manzil aylabdur makon.
Sindurub gumbazni, qizlar holidin olsam xabar,
Yuzlarida parda tortigʻliq, turarlar bagʻri qon.

[tahrir] Nashr qilingan asarlari

  • Uvaysiy. Devon. –T.: 1963;
  • Uvaysiy. Koʻngil gulzori. – T.: 1983.

[tahrir] Ilmiy adabiyot

  • E.Ibrohimova. Uvaysiy. –T.: 1963;
  • T.Jalolov. Oʻzbek shoiralari. –T.: 1970;
  • I.Haqqulov. Uvaysiy she'riyati. –T.: 1982.


Bu maqola Oʻzbek tili tipografik qoidalariga muvofiq yozilgan.

Ўз

Iltimos Oʻzbek tili tipografik qoidalariga eʻtibor bering. Bu maqolada hamma ' va ` belgilari toʻgri belgilar bilan ʼ va ʻ) almashtirilgan.

Bu sahifa O`zbek vikipediya rivojlanishi birinchi bosqichinidan o`tgan.

Done

Agar siz ushbu maqola sifatidan mamnunn bo`lmasangiz, Vikipedia: Birinchi bosqich betida fikrlaringizni yozib qoldiring.

O`zbek viki / Ўзбек вики
o`zgarishlar / ўзгаришлар

Static Wikipedia (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu