Ètò ajé

From Wikipedia

Eto Oro Aje

Oro Aje

Ajibola, Olaniyi Olabode

AJIBOLA OLANIYI OLABODE

ÈTÒ ORO AJÉ

Yorùbá tò wón ní kí la ó je làgba kí la ó se, abálájo tí ètò ajé fi mumú láyà gbobgo orílè èdè àgbáyé tóó bè. Gbàrà tí ònà káràkátà oní-pà sí pààrò tayé ojó tun ti dotun ìgbàgbé ni ètò ajé ti dotun tó gbòòrò síwájú sí. Awon ènìyàn wáá bèrè síí ní lo àwon ohun èlò bíi wúrà àti jàdákà láti máa fii se pàsípààrò àwon ohun tí wón nílò. Eléyìí mú kí káràkátà láàrín-ín ìlú àti orílè èdè tún gbináyá síi nígbà tí àwon kù dìè ku die tí ń fa ìdílówó nínú káràkátà onípàsípàrò ti kúrò ní bè. Tí abá kókó gbé ètò ayé ní orílè èdè aláwò dúdú yè wò fínní fínní, aórìí pe ohun erè oko ló jé lájorí orò ajé àwon ènìyàn yìí. Àwon erè oko wònyí ni wón si ń fi ń se pàsípàrò láti tán àìní ara won sááju alábàápàbé won pèlú àwon aláwò funfun. Sísa lábàápàdé àwon aláwò funfun yìí mú kí àwon aláwò dúdú ní ànfàní àti sàmúlò àwon ohun èlò míràn bíi: Jígí ìwojú, Iyò, oti líle àti àwon ohun míràn béè béè lo, àti ibí yìí ni wón ti kó àsà lílo àwon ohun èlò táati dárúko sáájú yìí dípò pà sí pààrò tó mú òpò wàhálà ló iwó. kèrè kèrè, ìlànà àti máa lo owó wá sí ojútáyé, tí ètò orò ajé sì wá búréké. Sùgbón pèlú ìbúréké orò ajé yìí, ìyípadà díè ló dé bá ipò ò sì tí àwon aláwò dúdú yìí ti wà télè télérí. Èyí tó pòjù nínú èrè orò ayé ìgbà ló dé yìó lóńlo sí òdò àwon òyìnbó aláwò funfun. Kàyéfì ńlá ló jé pé bí òrò àwon aláwò funfun yìí tí ń pò sin i òsì túbò ń bá àwon aláwò dúdú fínra sí. Kàyéfì òrò yìí ò sèyìn ìwà imúni sìn adáni lóró tí àwon aláwò funfun yìí fimú àwon gìrìpá tó ye kó fi gbogbo opolo àti agbára won sisé láti mú ayé ìròrùn wáá bá ilè won àti àwon ènìyàn won. Nígbà tó ye kí àwon gìrìpá aláwò dúdú máa sisé idàgbàsókè ní ìlú ìbílè won, ìlè àwon aláwò funfun ni wón wà tí wón ń bá àwon ènìyàn yìí sisé àsekúdórógbó. Àwon aláwò funfun yìí ńlo àwon aláwò dúdú láti tún orílè èdè ti won se, àti láti pilè orò ajé tó lààmì láka. Gbogbo ìgbà tí ìmúni lérú yìí n lo lówó, tí ilè àwon aláwò funfun yìí sì ń tè síwájú, kò sí eyo isé ìdàgbàsókè kan ní orílè èdè aláwò dúdú. Ìgbà tí ìmúnilérú dáwó dúró, léyìn ìgbà tí àwon aláwò funfun yìí ti gòkè àgbà díè ń se ni wón tún yára gba ètò ìsàkóso ìjoba lówó àwon àláwò dúdú, tí wón sì so pé, òlàjú ni àwon féé fi wo àwon aláwò dúdú yìí tí èwù ìdí nìyí tí àwon fi te wón lóríba tí àwon sì fi pá gba ijoba won. Òtító tó dájú nip é, àwon aláwò funfun yìí ríi pé ilè àwon aláwò dúdú dára fún àwon isé ògbìn erè oko kan bíi: kòkó róbà, èpà, àti kofí èyí tí ó wúlò lópòlopò fún ohun èlò àwon ilé isé ńláńlá tí wón ti dá sílè. Wón wá fi tì pá tì kúùkù sò ilè àwon aláwò dúdú di oko Ògbìn àwon ohun èlò tí wón ń lò tí àwon ilé isé ńláńlá ti won. Ipò Ìsé àti Ìmúni sìn yìí ni àwon aláwò dúdú wà tí tí fi di ìgbà tí wón so pé àwon funfun won ní òmìnira. Ipò òsì àti àre tí àwon aláwò funfun fi àwon ènìyàn yìí sí kò jé kí wón ó lè dá dúró, kí wón sì dáńgbájíá láti máage àwon ohun ti wón nílò ní ilé isé ìgbàlódé ti won fún raa won. Àwon aláwò funfun yìí ló sì wá ń dá iye owó tí ohun erè oko tó ń wá láti ilè àwon aláwò dúdú yíò jé, èyí ti ó ń túmò sí pé, owó àwon aláwò funfun yìí ni dído lórò àti òdìkejì àwon ènìyàn aláwò dúdú wà. Owó àwon aláwò funfun yìí ni ètò orò ajé àgbáyé wà, tó bá sì se wùn wón ni wón ń lò ó. Abálájo tó fi jé owó tí wón ń ná nílùú won fińse ìdíwòn pàsípàrò ojà ní ojà àgbàyé. Kódà, àwon orílè èdè kan tó ní àwon ohun àmúsorò kan tí àwon aláwò funfun yìí ò fi béè ní, bíi epo ròbì ò he è dá ohun kan se lórí ohun àmúsoròwon yìí láì sí owó àwon aláwò funfun yìí níbè. Abálájo tó fi sòro láti rí orílè èdè aláwò dúdú kankan nínú àwon orílè èdè tó ti gòkè àgbà. Òwó àwon aláwò funfun ni agbára ètò orò ajé àgbéyé wà, àwon ló sì ń pàse fún àwon orílè èdè tó kù ní pa onà tí won yíò gbà se ìjoba àti ònà tí won yíò gbé orò ajé won gbà, tí wón bá fé àjo sepò dídán mórán pèlú àwon.