Stunde

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Technische Yschränkung:
Dr koräkt Titel wär: »Schtund«

Eiheit	Schtund
Symbol	h, (°)
Dimension	Ziit (t)
SI	3600 s

Dialäkt: Züridütsch

D Schtund, vo althochdt.: schtunta (Schtaa, Uufenthalt), bezeichnet de vierezwängischt Teil vomene Taag.

[ändere] D SI-Schtund

Si isch e Einheit vo dr Ziit. S Einheitezeiche isch h (latiinisch hora). Als gsetzlichi Masseinheit dörf si nebed dr SI-Einheit Sekunde verwendet werde. Ufgrund vo dr nöddezimale Underteilig isch bi wüsseschaftliche Berechnige zerscht e Umrechnig i Sekunde erforderlich.

1 h = 60 min = 3600 s

D Iiteilig vom Tag in zweimal zwölf, also vierezwänzg, Schtunde gaat zrugg uf d Babylonier, wo s Sexagesimalsyschtem verwendet händ. Wil hütigi Atomuhre d Ziit sehr gnau messe chönnd und d Rotationsgschwindigkeit vo dr Erde variiert, sind d Schtund neu definiert worde über e Sekunde, wo d Atomziit mit dr aschtronomischer Universalziit verbindet.

[ändere] Volli Schtund

Als volli Schtund bezeichnet mer de Aafang vo dr Minute Eins, also biischpiilswiis 08:00:00; es wird au "Schlag acht" gnännt. Dr Begriff chunnt daher, dass (im obige Biischpiil) "di achti Schtund voll" wird. Zur „volle Schtund“ fanged zahlriichi regelmässigi Vorgäng wie öppe dr Schtundeschlag vo Uhre.

[ändere] Anderi Definitione

S Wort Schtund wird au verwendet für:

en (chürzere) Ziitabschnitt vo bsunderer Bedüütig (d Schtund vo dr Bewährig)
d Schuelschtund (vo 45 Minute in Düütschland und dr Schwiiz bzw. 50 Minute in Öschterriich))
d Wegschtund vo 3¾–5 km, e halbi geographische Meile; dr Weg, wo en laufende Mensch i einere Schtund zruggleit
im ältere Pietismus e chirchlichi Zämekunft; lueg au Schtundischte
i dr Bermannäschprach wo di horizontal Richtig (wiist uf e ursprünglichi Bedüütig vom Wort als Richtig, wo d Sunne schtaat)
Di 12 Schtunde sind Schutzgöttinne vo de verschiedene Tagesziite i dr Griechische Mythologie