Chunta Aragonesista
De Biquipedia
Chunta Aragonesista (CHA) ye un partiu politico nazionalista d'cuchas aragonés.
Contenius |
[Editar] Ideyolochía
Se consideran influyius per as esperienzias d'o mobimiento sozialista, d'os mobimientos per a emanzipazión sozial y nazional, y d'as corriens ecopazifistas, feministas y umanistas. Ha estau un d'os partius que más s'ha sinnificau en a esfensa de l'Ebro y contra la politica de trascoles d'os gobiernos d'España. Esfienden o dreito d'autodeterminazión d'o pueblo aragonés.
A Chunta Aragonesista ye miembro de l'Alianza Libre Europea y d'a coalizión europea Europa d'os Pueblos.
[Editar] Organizazión
L'Asambleya Nazional (congreso) ye l'organo supremo de representazión y dezisión d'a Chunta. Estable las suyas linias politicas, os suyos programas y prenzipios, esliche á los miembros d'a Maya de Pleitos, á los d'o Comité Nazional y á lo presidén de CHA. Tiene amás a potestat de modificar as ordinazions y o reglamento d'organizazión. Ye compuesta per delegaus (á lo menos uno per cada organizazión de redolada) y s'achunta cada tres años.
O Presidén ye eslechiu per l'Asambleya Nazional d'entre los suyos integrans, meyán sufrachio direuto, secreto y libre. Atros cargos echecutibos de CHA son a Secretaría Cheneral y, en o suyo caso, a Bizesecretaría o Bizesecretarías Chenerals. O Presidén desinna, d'entre los miembros d'o Consello Nazional, á lo Secretario Cheneral que deberá estar refrendau per l'Asambleya. Tamién podrá lo Presidén desinnar a un u barios Bizesecretarios Chenerals.
O Comité Nazional ye l'organo dezisorio de CHA entre Asambleyas Nazionals; asume a direzión, gobierno, almenistrazión y coordinazión d'o partiu. Estable a estratechia politica seguindo as linias de l'Asambleya Nazional y apreba o presupuesto y as listas eleutorals. S'achunta, á lo menos zinco begadas a l'año. Forman parti d'él güeitanta personas eslechidas per l'Asambleya en lista ubierta, o Presidén d'o partiu y os presidens d'os Ligallos de Redolada, d'os Ligallos d'Emigrazión (autualmén nomás que tres: Madrid, Cataluña y Balenzia).
A Maya de Pleitos ye una espezie de tribunal supremo d'interpretazión d'as Ordinazions. Ye compuesta per siete personas. As suyas funzions son a interpretazión d'as Ordinazions y o Reglamento d'Organizazión, resolber sobre as ochezions a las solizituz d'afiliazión a CHA y atras funzions de meyazión, conziliazión y arbitrache.
O Consello Nazional ye l'organo echecutibo supremo entre Comités Nazionals que endreza l'autibidat d'o partiu. Son facultaz d'él a echecuzión d'os alcuerdos prenius per a resta d'organos nazionals, a coordinazión d'os de redolada, a elaborazión d'o presupuesto y l'autorizazión d'os gastos. Ye formau per o Presidén de CHA y dezigüeito consellers eleutos per y entre os miembros d'o Comité Nazional. S'achunta a lo menos una begada á lo mes y as suyas dezisions tienen carauter binclán.
En zagueras cada redolada s'organiza en un Ligallo de Redolada, que funzionando en plenario se denomina Asambleya de Redolada y cualo organo ta prener dezisions ye o Consello de Redolada. En o caso de Zaragoza, dada la cantidat de afiliaus s'ha creyau un Comité de Redolada como organo intermeyo, a imachen d'a organizazión nazional d'o partiu. Os organos de redolada eslichen a o Presidente comarcal, establezen a linia d'autuazión politica que se seguirá en a redolada y elaboran as listas de candidatos d'as elezions monezipals.
Os afiliaus en un mesmo monezipio s'organizan a trabiés de Ligallos de Lugar, que cheneralmén s'estruturan en un plenario denominau Asambleya de Lugar. En o caso de Zaragoza, esiste un organo rector d'ista Asambleya. Amás, tamién esisten en a ziudat de Zaragoza Asambleyas de Bico, que canalizan a partizipazión en un mesmo distrito monezipal y refirman o treballo d'os bocals en as Chuntas de Destrito.
[Editar] Istoria
Chunta Aragonesista se constituye o 29 de chunio de 1986 como Unión Aragonesista-Chunta Aragonesista, y se declara ereba d'a tradizión aragonesista de partius de prenzipios de sieglo como Estado Aragonés y a propia Unión Aragonesista. Bels presidens d'o partiu han estau a conzellera de Uesca Azuzena Lozano y o diputau en as Cortes d'Aragón Bizén Fuster, qui ostenta autualmén a Presidenzia Nazional.
O partiu ha esperimentau un espeutaclar ascenso eleutoral, paralelamén a l'aszenso d'atras formazions chirmanas d'España, como Esquerra Republicana de Catalunya, Eusko Alkartasuna u Tierra Comunera. Os suyos dos pimers diputaus en Cortes d'Aragón estión Chesús Yuste y Chesús Bernal. Autualmén cuenta con nueu diputaus en a cambra lechislatiba autonomica y seis conzellers en o Conzello de Zaragoza, que le permitión azeder, dimpués d'as elezions monezipals d'o 25 de mayo de 2003, a ocupar en o Conzello de Zaragoza (dimpués de pautar con o PSOE) as conzellerías d'Urbanismo, Esportes, Aizión Sozial, Educazión, Chobentú e Infreaestruturas y Plans Integrals.
Asinas mesmo, dende 2000, cuenta con un diputau en o Congreso de los Diputados: o mayestro, escritor y cantautor José Antonio Labordeta, a fegura más conoxida d'a CHA.
Botó en 2000 contra a imbestidura de José María Aznar. En 2004 botó a fabor d'a imbestidura como presidén d'o gobierno de José Luis Rodríguez Zapatero, año en o que esperimentó lo suyo primer deszenso urbano en as Elezions a o Parlamento Europeu, en as que continó crexendo en o mundo rural, a penar d'estar un partiu que tradizionalmén ha cosechau más esito en as ziudaz aragonesas. Se presentó a istas elezions en a coalizión Europa d'os Pueblos, chunto con ERC, EA, o PSA y atros partius nazionalistas y berdes.
En nobiembre de 2004 fazió fuera á las suyas chobentuz, Chobenalla Aragonesista d'o seno d'o partiu, debiu a un fuerte conflito interno que encara no s'ha soluzionau, ya que, en contra d'o estipulau en as suyas Ordinazions, que encara establezen que Chobenalla ye a suya organizazión chobenil, o Comité Nazional ha dau o carauter d'organizazión chobenil a un nuebo proyeuto surtiu dende o Rolde (seutorial) de Chobentut, denominau Chobentú - Jóvenes de CHA.
En 2005 fazió campaña en contra d'a ratificazión en referendum d'a Constituzión Europea.
