Satur P. Apoyon

Gikan sa Wikipedia, ang gawasnong ensayklopedya

Si Saturnino “Satur” P. Apoyon (natawo Disyembre 24, l935), usa ka prolipikong magsusulat sa pinulongang Binisayang Sinugboanon. Siya ikaunom nga anak sa magtiayong Gabino Manitas Apoyon ug Rufina Mirontos Pinoso, usa sa mga yanong banay sa Sityo Abatan, Lincod, Bohol, Bohol.

Sukad sa iyang pagkabata nagpakita na siya sa pagkamahiligon sa arte, ilabi na sa pagsulat sa ginagmayng ulo-estorya, pagdrowing-drowing og mga karakter nga minoros nga mag-ekskrima, ug iskrip sa dayalogo nga ipresentar sa saringan. May mga higayon upod nga siya himoong "ghost writer" sa mga inahan sa silingan nga magpasulat og sulat ngadto sa nanglampanog nga mga anak aron malukmay sa pagpanguli o bisan mobalos lamang kon nainunsaon na ang ilang kahimtang. Sa iyang unang drama "Silot sa Langit" nga gipasundayag atol sa pangilin sa ilang sityo, siya ra usab ang direktor, aktor ug prodyuser sa maong dula sa bantawan. Gisundan kadtog laing iskrip "Maria Aurora" nga gipasundayag sa silingang lungsod sa Cortes ug unya gihulaman sa kabanay sa Dumalinao, Zamboanga del Sur, hangtod nawani sa dayon. Ang maong mga drama nasulat sa 1952 ug 1953.

Ang ganghaan sa iyang propesyonal nga karera sa panulat mao ang bangga sa sugilagming sa mga tinun-an sa BISAYA Magasin sa tuig 1955 diin nagsunod-sunod ang tulo niya ka mga salmot sa paghakgom og kadaogan sa sinemanang indigay-- "Sama sa Gapnud", "Ang Adlawng Mosalop" ug "Pagbuklad sa Bulak" nga nanggula sa mga isyu sa maong magasin sa Mayo l8, Agosto l7, ug Nobiyembre l8, l955.

Gikan niadto, nanampo usab siyag mga artikulo ug balak sa "Ang Katarungan" sa Dakbayan sa Cagayan de Oro ug "Ang Bag-ong Lungsoranon" sa Sugbo. Unya nadawatan upod siya sa "Alimyon", "Silaw" ug "Bag-ong Suga ug ginagmayng tampo sa Philippines Free Press, Weekly Graphic ug Philippine Focus. Dinha usay sinulat niya sa Liwayway Magazine ug pipila ka mga sa Tinagalog nga komiks.

Apan ang BISAYA gayod ang labing nakaumol sa iyang dagang. Ubay-ubay na ang nasulat niyang mga artikulo, balak ug sugilanon sa maong malungtarong magasing Binisaya. Ang napulog unom ka anib niyang sugilanon, "Sarani", mahitungod sa tribung Sangil sa Isla sa Balut, Davao del Sur gisugdan pagseryal sa BISAYA sugod sa tunga-tunga sa tuig l965 sa kapanahonan pa ni Editor Francisco Candia.

Una moabot ang bag-ong milenyo, mibalik siyag sulat alang sa BISAYA nga maorag nahikling sa Dekada 90. Lainlain gihapong mga potahe. Apil pa ang gitikgitik nga usa sa mga matang sa panulat nga iyang ampay.

Misulay usab siyag taak sa pelikulang binisaya sa 1974 pinaagi sa iskrip nga gisukad sa gimimograp nga pampleto nga naglangkob sa mga pasiaw, “Bol-anon Ko, Nyor!” Apan wala mokita ang proyekto kay gihamok sa protesta sa mga hut-ong sa mga Bol-anon sa Davao ug Bohol. Unya sa 1967 nagpatik og pamantalaan “Southern Observer” sa Digos, Davao del Sur ug human sa EDSA I sa l986 nagpatik na upod siyag magasin “Mindanao LIFE”. Pipila ka tuig, gidoblehan sa tabloid nga “Lumad” gikan Nobiyembre 1991 hangtod sa 1995.

Gumikan sa iyang kasinatian sa pagka koresponsal ug pagka staffer sa Bohol Chronicle, nahimo siyang usa sa mga peryodista sa Dakbayan sa Davao sukad sa Agosto 25, l960 ug hangtod sa 2006 gipadayon pa gihapon ang iyang pagka koresponsal sa Philippines News Agency (PNA) nga iyang nasilbihan isip Davao Bureau Chief gikan sa Marso l6, l980 hangtod sa Hunyo 24, 200l. Ang PNA ubos sa News and Information Bureau (NIB) maoy iyang ikaduhang ahensiya sa pangawani sa gobiyerno. Una siyang misulod sa serbisyo sibil niadtong Agosto 12, 1968 sa buhatan rehiyonal sa Department of Social Welfare (DSW). Sa dihang nabakante ang posisyon sa hepe sa buro sa PNA sa Dakbayan sa Davao, mibalhin siya niadtong Marso 16, 1980.

Ang kinaulahiang duha ka kaakohan nga may kalambigitan sa pagka magdadagang mao ang iyang pagka pangulo sa Davao Writers Guild, Inc. ug pagka sakop sa Committee on Literary Arts sa National Commission on Culture and the Arts (NCCA) gikan sa Hulyo l, 200l hangtod sa Hunyo 30, 2004 alang sa Sidlakan-Habagatang Mindanaw.

Ang ilang kinamanghoran—si Papias—usa upod ka lubasang magtatampo og balak ug sugilanon sa BISAYA apan mitaliwan niadtong Disyembre 21, 2003. Ang uban niyang mga igsoon mao sila si Victoriano (PSK)¸Lope, Rosario (PSK), Rosalia, Albino (PSK), ug Pedro.

Bahin sa iyang edukasyon, siya nagtungha sa primariya sa Lincod Primary School (1947-50; intermediya sa Maribojoc Central Elementary School (1951-52); segundariya sa Saint Vincent Institute (1955-59) sa poblasyon sa Maribojoc; kolehiyo sa Holy Name College ug Rafael Palma College sa kaulohang lungsod sa Tagbilaran, Bohol (1959-60) ug hinay-hinayng nadugtongan hangtod nakab-ot ang AB-English nga diploma paglabay sa kapin duha ka dekada sa University of Mindanao sa putol-putol nga pagtungha samtang nagtrabaho sa Department of Social Welfare and Development sa Dakbayan sa Davao. Una mopasar sa pasulit sa Civil Service Commission professional eligibility niadtong 1978 sa Siyudad sa Davao, pasado usab siya sa CSC clerical examination nga gikuha didto sa Urios College, Butuan niadtong Pebrero 27, 1960.

Naminyo siya kang Anecita Camasura Diao, kaliwat Batacnon ug Argawanon, niadtong Marso 18, 1976 diin gihimo ang sagradong kasal sa Assumption Church, Dalan F. Torres, Dakbayan sa Davao. Nagpuyo sila sa 7l Opal st., SM Village sa maong siyudad. Ilang kauban si Aneza Y. Diao, pag-umangkon sa asawa ni SPA, nga pormal nilang gisagop gikan pa sa pagkatawo niini niadtong Disyembe 26, 1987.