Libya
Wikipediya ra, ensiklopediya xosere
 |
|
| Paytext | Tripoli |
| Suka tewr gırde | Tripoli |
| Zıwan | Erebki |
| Hokmet | Cumhuriyet |
| Erd | |
| - Pêro-pia | 1,759,540 |
| - % awe | (%) 0.1 |
| Nıfuse | |
| - Pêro-pia | 5,853,000 |
| - Sıxletina nıfuse serê km² | 3/km² |
| Yewiya Perey | Dinar (LYD) |
| Warey Saete | +1 |
| Kılmkerdışê pela interneti | .ly |
| Kodê têlefoni | +218 |
Libya mıntıqa ra zımeyê (şımalê) qitay Afrika dero. Zımey (Şımalê) Libya de Deryao Sıpê (Deryao Miyanên); veroc (cenub) de Nijer u Cad; (rocvetış, şerq) de Mısır u Sudan; rocawan (ğerb) de Tunus u Cezayir estê. Paytextê Libya Tripolio. Libya ezaê Mılliyetanê Yewbiyaiyan u Yewina (Jewbiyaena) Erebia.
Contents |
[bıvurne] Tarix
Erdê Libya zaf işğali diy. Ewelunra Berberun ronıştı bı. Feqat beneta seserunra 200 - 800 İmparatorina Roma u İmparatorina Bizansi erde Libya işğal kerd. Seserra 8. da Emevi Erebun hıkum kerd u Berberun piyeri İslamiyet qebul kerd. Seserra 15. da İmparatorina Osmanıcan işğal kerd. Beneta seserran 15. - 19. da Libya gırêdaey İmparatorina Osmanıcan. Feqat Libya otonomuyıb.
Serra 1911 da İtalya Libya işğal kerd u Libya biya koloniya/mıstemera İtalya. Asqere İtalya zaf terteley kerd, dızda erde şare Libya. Benata serrunra 1954 - 1962 şare Libyun fetılna esqere İtalya u Ewropa. Serra 1951 Libya xoserxu guret.
[bıvurne] İklim u Suki
İklimê Libya vuriyeno. Zımeyê (Şımalê) Libya da iklim weşa. Mıntıqa ra Deryao Sıpê da (Deryao Miyanên) hewa zaf wenika. Feqat veroce (cenub) Libya zaf germina; tiji zaf erzena. Verocê (cenub) Libya colinra vıraziya.
Sukê (Bacarê) Gırdi:
- 1. Tripoli, Nıfuse: 1,682,000
- 2. Bingazi, Nıfuse: 660,147
- 3. Misratah
- 4. Sirte
- 5. Sabha
Sukeya Tripoli merkezê iqtısad u siyasetê Libyao. Banê tarixi zafa. Tripoli zaf cênguni diy.
[bıvurne] Nıfus
Nıfusa Libya 5,1 milyono. % 90 şare Libya ronıştı bı zımeyê (şımalê) Cezayir. % 99 şare Cezayir Ereb u Berbera. % 99 şare Libya Mısılmana. Merdumê ğeribi taêya. Zıwano resmi Erebkiyo; feqat taê merdumun Berberki qısey kenê. Nuskar u wendoğê xo zaf niya.
[bıvurne] İqtisad
İqtısadê Libya qewetın niyo. Endustriy petrol u qaz zaf muhima. Standardê xeyat hol niya. Seba ke Libya destek da cı teror, Dewletun Ewropa u Dewletê Amerikaê Yewbiyaey ambargo kerd. Serra 1989 Dewletê Amerikaê Yewbiyaey şavıt rocketun u Libya xırab kerd. Ambargo iqtısadê Libyayê zaf zarar da.
[bıvurne] Çımey
 |
Dewleti Afrika | |
|---|---|---|
|
Afrika Cenub • Cezayir • Fas • Libya • Mısır |
||
