Gabriela Silang
From Wikipedia
Ni Gabriela Silang (Marso 19, 1731- Setiembre 29, 1763) ket isu iti umuna nga Filipina a nangidaulo iti yaalsa nga mangsuppiat kadagiti Castila idi sinakupda iti Filipinas. Miembro iti bunggoy nga rebelde ni asawana nga Diego Silang, intuloyna iti labanda ti uppat nga bulan kalpasan nga natay ni Diego, sakbay nga natiliw isuna ken binitay.
Naiyanak isuna nga Maria Josefa Gabriela Cariño idi Marso 19, 1731 idiay Caniogan, Ilocos Sur, maysa nga mestiza, inampon iti nabaknang nga negosiante nga agapelliedo iti Milan nga nangikasar kaniana idi 20 ti tawenna. Nagsinada kalpasan iti tallo tawen. Idi 1757, nangasawa manen ni Gabriela, ken ni Diego Silang, agtawen iti 27 ket maysa nga rebelde. Nagbalin ni Gabriela nga kaasidegan ken mapagtalkan nga mangbagbaga ken ni Diego.
Idi Mayo 28, 1763, pinapatay iti govierno ken simbaan nga Catolico ni Diego. Naglibas ni Gabriela idiay kabanbantayan iti Abra tapno maibangonna ken maituloyna iti labanda, kaduana dagiti pasurotna nga Ilokano ken Tinggian. Bimmabada idiay Vigan, Ilocos Sur idi Septiembre 10, 1763, ngem nakasagana ken nakaabangan dagiti Castila ken dagiti soldadoda nga Tagalog ken Kapampangan. Adu iti natay ti simmaruno nga gulo. Nakatakas isuna, ni ulitegna a Nicolas Cariño, ken pito nga kakaduana a lalake, ngem natiliwda idi Septiembre 29, 1763. Binitayda isuda idiay tenggna iti Vigan.
Nagbalin nga simbolo isuna iti kababaean iti Filipinas, iti kinatured ken ipapatayna, ken iti nangruna nga posision iti babbae sakbay iti tawen dagiti Castila.