Julémont
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Valkebergs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Valkebergs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
Julémont ies 'n deilgemeinte van en dörpke in de gemeinte Herve in de provincie Luuk in Belsj. 't Liek op 'n huègde bove 't dal van de Asse. De hoezer bevbinge ziech aan beids kante van de N672, de waeg van Battice nao Mestreech. Dao wone ca 200 luuj. Tot 1977 waor 't 'n zelfsjtendige gemeinte. De naam van 't plaetske zou, volges 'n plaatselike legende, aafkómstig zin van Mons Julius, 'n legerkamp van de Romeinse keizer Julius Caesar. Dat zou gelege höbbe op de plaats van de hudige kèrk. Ander ouw name oet de 12 en 14e ièw zint: Gislerimons, Giselar, mont de Gisler en Gislemont
't Besjtaonsmiedel ies veurnamelik vièteelt en fruitteelt. Julémont liek op de grens van twiè gemeintes Dalhem en Herve.
[bewirk] Buurtsjappe
De gehuchte:
- Asse
- Coronmeuse
- La Heusière
- Lahaye
- Thiernagant
[bewirk] Bezeenswaerdig
- Abdij Val-Dieu, op de grens van de gemeinte, 2 kilomaeter ten zuide van Aubel in 't dal van de Berwien (Berwinne). Eigelik liek ze in de deilgemeinte Charneux. 't Betref 'n Cisterciënzer abdij, die in 1216 ies gesjtiech. De geboewe datere oet de 18e ièw, mit 'ne laat-romaanse kapittelzaal en oasvleugel van de kruusgank. De in gotische sjtiel herboewde abdijkèrk (basiliek), oet 1872, haet 'n gotisch koar, mèt glaas-in-load in de sjpietsbaogvènstere, oet de 13de ièw. In 't veurmalig barokke gashoes weure mieddelièwse handsjrifte, gravures en zilverwerk tentoangesjtèld.
- 'n Kèrk mèt 'ne res van 'ne romaanse tore oet de 12e ièw. De kèrk ies herboewd nao de Ièrsjte waereldoorlog. Rónd de kèrk liek 'n kèrkhof mèt 'n aantal ouw kruzer.
- 'ne Kesjtièlhaof aan de Asse oet de 14e ièw.
- 'n Watermeule op de Asse oet de 16e ièw.
- "n Paar ouw gesjlote häöf, geboewd in natuursjtein mèt helsjteine deur-vènster en baoglieste.
- 'n Kruus tegeneuver de kèrk in 'n moernis en 'n geetiezere waegkruus.
- Op 't kèrkplein 'n geetiezere pómp oet 't ing van de 20e ièw.
[bewirk] Gebore
- Jean Bolland (Johannes Bollandus) in 1596, jezuïet en hagiograaf.