Święte Przymierze
Z Wikipedii
Święte Przymierze, sojusz zawarty 26 września 1815 z inicjatywy cara Aleksandra I przez Rosję, Austrię w osobie Franciszka I i Prusy w osobie Fryderyka Wilhelma III. Był próbą stworzenia stałej federacji państw europejskich i oparcia jej na trwałych, chrześcijańskich, podstawach. W latach 1816-1817 do Świętego Przymierza zaproszono wszystkie kraje europejskie z wyjątkiem Turcji, jako kraju niechrześcijańskiego. W 1818 do Świętego Przymierza przystąpiła Francja. Głównymi zasadami, którymi kierować się miały państwa Świętego Przymierza były:
- równowaga sił tj. wyrzeczenie się podbojów terytorialnych, by stworzyć Europę bez podziałów i sporów
- legitymizm – tylko monarchowie z Bożej łaski mogą zasiadać na tronie
- restauracja – utrzymywanie porządku w państwie, nie dopuszczanie do aktów rewolucyjnych, spisków oraz do obalenia istniejących dynastii.
Podpisania aktu Świętego Przymierza odmówili: papież Pius VII i regent Wielkiej Brytanii – książę Jerzy, aprobując jednak zawarte w nim zasady. Sygnatariusze zobowiązali się do kierowania się w polityce zagranicznej i wewnętrznej zasadami religii chrześcijańskiej i sprawiedliwości, a także do wspólnej walki z liberalizmem i ruchami rewolucyjnymi oraz w obronie porządku politycznego ustalonego na kongresie wiedeńskim (1815).
W praktyce nazwą Święte Przymierze określano państwa założycielskie, których porozumienie wzmocniła obawa przed polskim ruchem niepodległościowym. W 1820 obradujący w Opawie II kongres Świętego Przymierza zobowiązał uczestników do zwalczania dążenia do reform konstytucyjnych w swych krajach, w 1821 kongres w Lublanie upoważnił Austrię do obalenia rządu liberalnego w Neapolu, a kongres w Weronie w następnym roku uchwalił interwencję Francji w Hiszpanii na rzecz przywrócenia absolutyzmu. Zapadłe w roku 1815 postanowienia satysfakcjonowały koronowane głowy, arystokrację, elitę burżuazji. Budziły równocześnie wrogość społeczeństw, lekceważyły bowiem polityczne i narodowe dążenia rozbudzone w epoce rewolucji i Napoleona. Stąd też większa część XIX wieku upłynęła Europejczykom pod znakiem walki z duchem kongresu wiedeńskiego.
Kres Świętemu Przymierzu położyła rywalizacja Austrii i Rosji na Bałkanach (1822-1830), przede wszystkim zaś poparcie, jakiego Austria udzieliła przeciwnikom Rosji podczas wojny krymskiej w 1854. Do ostatniej współpracy zbrojnej państw Świętego Przymierza doszło w maju 1849 roku, kiedy to Rosja (w osobie Iwana Paskiewicza) pomogła stłumić powstanie węgierskie. Próby wskrzeszenia Świętego Przymierza, podejmowane przez Otto von Bismarcka w latach 1872-1884 nie powiodły się.
