Aleksandr Gołowanow
Z Wikipedii
Aleksandr Jewgieniewicz Gołowanow, Александр Евгеньевич Голованов (ur. 7 sierpnia 1904, zm. 22 września 1975), radziecki lotnik cywilny i wojskowy, główny marszałek lotnictwa, funkcjonariusz służb specjalnych.
Spis treści |
[edytuj] Wczesne lata
Urodził się w Niżnym Nowgorodzie. W wieku 14 lat wstąpił do Armii Czerwonej i walczył na froncie wojny domowej, w tym w wywiadzie wojskowym w 59. pułku strzelców. Zdemobilizowany w 1920, od 1924 przeszedł do organów bezpieczeństwa (OGPU, następnie NKWD). Od 1929 był członkiem partii komunistycznej WKP(b). W 1932 ukończył szkołę lotniczą. Zajmował się też uprawianiem wyczynowego sportu, jeżdżąc m.in. na motocyklu czy pilotując samoloty. Brał udział w ogólnozwiązkowych zawodach motorowych.
[edytuj] W stalinowskiej "Kontroli"
Po zwróceniu na siebie uwagi ówczesnego przywódcy ZSRR Józefa Stalina został przeniesiony do nieformalnych organów kontroli, zajmujących się ochroną wodza i kontrolowaniem służb specjalnych, aby te nie mogły mu zagrozić, ani też przejawiać jakiejkolwiek samowoli. Był osobistym ochroniarzem, pilotem i śledczym Stalina. Często, w latach terroru lat 30., przywoził ze sobą do Moskwy (sam Stalin nigdy nie latał) nowych działaczy z awansu na odpowiedzialne stanowiska oraz tych, których miano wkrótce aresztować. Słynny ów samolot nazywał się Stalinowski Szlak (Stalinskij marszrut), a jego model stał na biurku dyktatora. Oficjalnie, od 1932 był pilotem lotnictwa cywilnego, a od 1938 do 1941 szefem-pilotem linii Aerofłot. Brał udział w walkach granicznych radziecko-japońskich nad rzeką Chałchin-Goł w Mongolii w 1939 - jego zadanie polegało na dyskretnej kontroli dowodzącego operacją marszałka Gieorgija Żukowa oraz organizowaniu dywersji na tyłach wroga. Służył też podczas wojny radziecko-fińskiej 1939-1940.
[edytuj] W lotnictwie wojskowym
Po wybuchu II wojny światowej odszedł za zgodą Stalina z tajnych organów i od lutego 1941 służył w lotnictwie wojskowym, początkowo jako dowódca 212. pułku bombowego dalekiego zasięgu. Jego pierwszym stopniem był podpułkownik, awansował jednak z czasem aż do stopnia głównego marszałka lotnictwa (19 sierpnia 1944). Od sierpnia 1941 był dowódca 81. dywizji bombowej dalekiego zasięgu, podporządkowanej naczelnemu dowództwu. Dywizja ta bombardowała m.in. Berlin, Królewiec, Gdańsk i inne strategiczne cele. Od lutego 1942 był dowódcą lotnictwa dalekiego zasięgu (ADD), a od grudnia 1944 18. Armii Powietrznej. Po wojnie, w latach 1948-1953 Gołowanow służył dalej na stanowiskach dowódczych w lotnictwie bombowym. W 1950 ukończył akademię Sztabu Generalnego.
Odznaczony 2 orderami Lenina, 3 orderami Czerwonego Sztandaru, 3 orderami Suworowa I stopnia, orderem Czerwonej Gwiazdy i medalami.
[edytuj] W fikcji
Jedna z postaci dwóch powieści Wiktora Suworowa, tj. Kontroli i Wyboru, Aleksander Chołowanow, jest wzorowany na Gołowanowie, podobnie jak Kontrola na owych nieformalnych organach, w których pod bokiem Stalina pracował.
