Arkoza
Z Wikipedii
Arkoza - odmiana piaskowca zawierająca skalenie ( co najmniej 25%).
- zwięzła skała osadowa, okruchowa.
- złożona głównie z ziaren kwarcu, miki i ziaren skaleni potasowych w ilości ponad 25% ogółu składników .
- Zabarwienie najczęściej różowe, czerwonawe lub szare.
- Struktura gruboziarnista, o słabym zazwyczaj stopniu spojenia, okruchy scementowane najczęściej lepiszczem wapiennym lub ilastym.
Może powstać w:
-
- środowisku lądowym ze zwietrzeliny masywów granitoidów lub gnejsów bogatych w skalenie, w warunkach klimatu suchego lub zimnego. W takich warunkach zachodzi dezintegracja bez rozkładu skaleni.
- morzach przyległych do masywów granitowych lub gnejsowych mogą się tworzyć piaski arakozowe (zwłaszcza, gdy osady szybko się gromadzą i nie są przerabiane przez fale).
- Tworzeniu się arkoz sprzyja krótki transport, gdyż w czasie dłuższego transportu skalenie mogą ulec roztarciu i rozkładowi.
- Występowanie arakoz lub szarogłazów o dużych miąższościach wskazuje na intensywną erozję i szybką sedymentację.
W Polsce występuje m.in. pod Krakowem tzw. arkoza kwaczalska - powstała na lądzie w warunkach klimatu suchego.
Zobacz też: szarogłaz, łupek ilasty, skały okruchowe, ił, kwarcyt.
