Autostrady we Francji
Z Wikipedii
Francja posiada dobrze rozwiniętą sieć autostrad (fr. réseau autoroutier), składającą się ze 130 odcinków o całkowitej długości ok. 10509 km, z czego 7915 km stanowią autostrady płatne, w zarządzie prywatnych, lub prywatno-publicznych operatorów, a 2594 km jest bezpłatne w ramach zarządzanej przez państwo sieci drogowej (dane z 1 stycznia 2005). Jednocześnie w budowie pozostaje 560 km autostrad, ponadto 1025 km dróg ekspresowych jest przewidziane do przebudowy do standardów autostradowych.
Jest to czwarta pod względem długości sieć autostrad na świecie (po amerykańskiej, chińskiej i niemieckiej).
Prawo francuskie definiuje autostradę jako: Szlak drogowy o przeznaczeniu specjalnym, bez skrzyżowań, dostępny jedynie w punktach przystosowanych do tego celu i całkowicie zarezerwowanych dla pojazdów o napędzie mechanicznym. (Ustawa z 18 kwietnia 1955).
Spis treści |
[edytuj] Schemat sieci autostrad
Poniższa mapka prezentuje francuską sieć autostradową. Składa się ona z "prawdziwych" autostrad oraz dróg ekspresowych kategorii LACRA (Liaisons Assurant la Continuité du Réseau Autoroutier – fr. Połączenia Zapewniające Ciągłość Sieci Autostradowej).
[edytuj] Numeracja
Francuski system numeracji autostrad (i w ogólności dróg) jest daleki od logiki systemu oznaczania przyjętego w Polsce czy Niemczech i przypomina raczej system brytyjski. Autostrady są krótkie w porównaniu z wielkością kraju, zarządzane przez kilkanaście różnych podmiotów, i zawsze budowane krótkimi odcinkami. Poza tym Francja jest krajem silnie scentralizowanym, z głównym ośrodkiem gospodarczym i kulturalnym w Paryżu, który swoją wielkością przytłacza pozostałe miasta. Z tych też powodów system numeracji obowiązujący we Francji jest oparty na powiązaniu numeru autostrady z jej lokalizacją geograficzną. Jest to system dość spójny, jednak istnieje sporo wyjątków.
- Najniższe numery są przypisane autostradom wybiegającym promieniście z Paryża oraz ich głównym odgałęzieniom.
- kierunek północny:
- kierunek wschodni:
- A3 łącząca się z A1 po kilkunastu kilometrach,
- A4 w kierunku Reims i Strasbourga,
- kierunek południowo-wschodni:
- kierunek południowo-zachodni:
- kierunek zachodni:
- kierunek północno-zachodni:
- kierunek północny:
- A16 w kierunku Amiens, Calais i Eurotunelu. Autostradą staje się dopiero kilkanaście kilometrów za Paryżem, wcześniej biegnie jako droga N1, która rozpoczyna się w tym samym punkcie Paryża co A1.
- Pozostałe numery są rozdzielone w następujący sposób:
- Autostrada A19 to kilkudziesięciokilometrowy odcinek łaczący A5 i A10 między Sens i Orleanem,
- Numery A2 i A2x noszą autostrady na północy Francji (wyjątek – A20, która powinna nosić numer A11 lub A12, ewentualnie A7x),
- Numery A3x noszą autostrady na północnym wschodzie Francji,
- Numery A4x noszą autostrady na południowym wschodzie, w rejonie Alp i doliny Rodanu,
- Numery A5x noszą autostrady usytuowane na Lazurowym Wybrzeżu,
- Numery A6x noszą autostrady na południowym zachodzie Francji,
- Numery A7x noszą autostrady w centrum kraju,
- Numery A8x noszą autostrady na zachodzie kraju (wyjątek – A86) niedokończona wewnętrzna obwodnica autostradowa Paryża,
- Numery A9x są obecnie nieużywane, dawniej przydzielone autostradom w Normandii, zostały zastąpione trzycyfrowymi numerami 13x oraz 15x.
- Pozostałe numery A1xx są przydzielone autostradom w Ile-de-France, czyli położonym na szeroko rozumianych przedmieściach Paryża. Zwykle są to krótkie odcinki kilkunasto- lub nawet kilkukilometrowe. Szczególne znaczenie ma autostrada A104 zwana La Francilienne – nieukończona zewnętrzna obwodnica autostradowa Paryża, obecnie parametry autostrady ma jedynie część wschodnia La Francilienne.
- Numery Axxx (oprócz A1xx) są przypisane krótkim odcinkom autostrad, dwie pierwsze cyfry są zwykle powtórzeniem numeru "autostrady-matki", od której odgałęzia się dany odcinek.
Poza oficjalnymi numerami, we Francji funkcjonują również nazwy nadawane autostradom.
[edytuj] Przepisy ruchu drogowego
Francuski kodeks drogowy (Code de la Route) w części dotyczącej ruchu na autostradach jest bardzo zbliżony do polskiego.
[edytuj] Podstawowe zasady dotyczące ruchu na autostradach
- Wyprzedzanie jest dozwolone wyłącznie z lewej strony. Jedynym wyjątkiem jest ruch w warunkach zatoru drogowego, kiedy pojazdy na obydwu pasach przemieszczają się z niewielką prędkością.
- Na autostradzie zabroniony jest ruch:
- pieszych,
- zwierząt,
- pojazdów bez silnika,
- pojazdów silnikowych nie podlegających obowiązkowi rejestracji,
- motorowerów,
- pojazdów trójkołowych o mocy poniżej 15 kW i masie własnej poniżej 550 kg
- pojazdów czterokołowych wyposażonych w silnik (quadów),
- ciągników rolniczych,
- maszyn roboczych, chyba że wydane zostało zezwolenie przez władze odpowiedniego departamentu,
- zespołów pojazdów posiadających co najmniej dwie przyczepy lub co najmniej jedną przyczepę i jedną naczepę, chyba że wydane zostało zezwolenie przez władze odpowiedniego departamentu,
- Kierowca podróżujący ze znacznie zmniejszoną prędkością jest zobowiązany włączyć światła awaryjne. W przypadku pojazdów jadących w korku obowiązek ten dotyczy tylko ostatniego pojazdu.
- Na autostradach zabronione jest:
- cofanie,
- zawracanie,
- jazda, zatrzymanie i postój na pasie oddzielającym jezdnie,
- jazda, zatrzymanie i postój na pasie awaryjnym o ile nie jest to absolutnie konieczne,
- jazda skrajnym lewym pasem z prędkością poniżej 80 km/h, chyba że warunki nie pozwalają na szybszą jazdę,
- wjazd pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej ponad 12 t na pas ruchu inny niż jeden z dwóch najbliższych prawej strony jezdni.
[edytuj] Ograniczenia prędkości
Poniższa tabela podsumowuje ograniczenia prędkości na autostradach we Francji zgodnie obowiązującym kodeksem drogowym.
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
Francuski kodeks drogowy używa ponadto pojęcia "panowania nad prędkością", które oznacza iż kierowca jest zobowiązany zawsze dostosować prędkość jazdy do warunków zewnętrznych, w szczególności zaś do:
- stanu nawierzchni,
- warunków atmosferycznych,
- płynności ruchu,
- stanu pojazdu.
[edytuj] Opłaty
System poboru opłat na autostradach we Francji jest zwykle zorganizowany w ten sposób, że opłata pobierana jest przy przy wyjeździe z płatnego odcinka. Jej wysokość jest ustalana przez operatora autostrady i zależy od:
- rodzaju pojazdu,
- przejechanej odległości,
- od odcinka autostrady (generalnie na bardziej obciążonych ruchem autostradach opłaty są wyższe),
- od pory dnia (opłaty w godzinach szczytu mogą być wyższe – na razie jednak jest to rozwiązanie dość rzadkie i stosowane jedynie na najbardziej zatłoczonych autostradach),
Aktualne cenniki można znaleźć na stronach internetowych operatorów płatnych autostrad.
[edytuj] Zarządcy płatnych odcinków autostrad
Płatne autostrady we Francji są zarządzane przez operatorów na zasadzie koncesji, przyznawanych przez rząd na budowę i eksploatację danego odcinka. Operatorów nazywa się również koncesjonariuszami (fr. concessionaires).
W chwili obecnej autostrady we Francji są zarządzane przez następujących operatorów:
- ALIS, 125 km, Alis, strona oficjalna
- APRR (Autoroutes Paris-Rhin-Rhône), 1801 km, APRR, strona oficjalna
- AREA (Société des autoroutes Rhône-Alpes), 381 km, AREA, strona oficjalna
- ASF (Autoroutes du sud de la France), 2325 km, ASF, strona oficjalna
- ATMB (Autoroute et tunnel du Mont-Blanc), 107 km, ATMB, strona oficjalna
- CEVM (Wiadukt w Millau, 2,5 km, CEVM, strona oficjalna
- Cofiroute (Compagnie Industrielle et Financière des Autoroutes), 896 km, Cofiroute, strona oficjalna
- ESCOTA (Société des autoroutes Esterel-Côte d'Azur), 460 km, Escota, strona oficjalna
- Sanef (Société des autoroutes du Nord et de l'Est de la France), 1317 km, SANEF, strona oficjalna
- SAPN (Société des autoroutes Paris-Normandie), 366 km, SAPN, strona oficjalna
- SFTRF (Société française du tunnel routier du Fréjus), 67 km, SFRTF, strona oficjalna
Niekiedy zdarza się, ze pewne odcinki autostrad są zarządzane przez operatorów a nie przez władze państwowe, a pomimo tego pozostają bezpłatne. Najczęściej dotyczy to krótkich odcinków w pobliżu większych miast.
Operatorzy autostrad są zrzeszeni Association des Sociétés Françaises d'Autoroutes et d'ouvrages à péage (Stowarzyszenie Francuskich Towarzystw Autostradowych i obiektów o charakterze płatnym).
[edytuj] System Télépéage
Aby ułatwić kierowcom korzystanie z płatnych autostrad, operatorzy wprowadzili w roku 2000 system Télépéage (dosł. "opłata na odległość"). Operatrzy autostradowi wypożyczają kierowcom nadajniki radiowe, które są instalowane w samochodach. Nadajniki te rejestrują automatycznie moment i miejsce wjechania na płatny odcinek autostrady oraz opuszczenia go. Należność pobierana jest z konta bankowego właściciela pojazdu, w funkcji korzystania z płatnych autostrad.
[edytuj] Historia
Francuska sieć autostrad rozwijała się dość wolno aż do lat 70., kiedy to ukończono najważniejsze z punktu widzenia francuskiego transportu drogowego połączenie Lille – Paryż – Lyon – Marsylia. Pierwszą autostradę we Francji otwarto dopiero po II wojnie światowej, w roku 1946. Był to dwudziestokilometrowy odcinek łączący miasta Saint-Cloud i Orgeval.
[edytuj] Ewolucja systemu budowy i zarządzania autostradami
Początki francuskiej sieci autostradowej były trudne. Budowano je za pieniądze publiczne, powstawały jedynie krótkie odcinki służące zaspokajaniu lokalnych potrzeb transportowych.
Przełomowym rokiem był 1955, kiedy to po burzliwej debacie rząd zdecydował o wprowadzeniu systemu płatnych autostrad, budowanych i zarządzanych przez wydzielonych operatorów. Rok później powstał pierwszy operator autostradowy – ESCOTA).
W roku 1970 przyniósł kolejne zmiany. Po opadach śniegu, które sparaliżowały ruch na południu Francji, rząd doszedł do wniosku, że istniejący system zarządzania autostradami jest niewydajny. Powołano agencję SCETAUROUTE, która od tej pory miała zająć się autostradami z ramienia państwa. Przyznano również dużo większą autonomię operatorom; pojawiły się też pierwsze firmy prywatne zarządzające autostradami. Kryzys paliwowy pociągnął jednak za sobą kłopoty dla tych firm, co zakończyło się dla większości wchłonięciem przez inne firmy (głównie innych operatorów autostrad).
Na początku lat 80, po dojściu do władzy socjalistów, próbowano zlikwidować system płatnych autostrad, szybko jednak okazało się, że rozwój i utrzymanie sieci są niemożliwe wyłącznie za pieniądze z budżetu państwa.
Rok 1994 przyniósł kolejną rewolucję. Kiepska kondycja finansowa małych operatorów spowodowała, że większość z nich została wchłonięta w stuktury wielkich. W ten sposób wytworzyło się kilka wielkich grup zarządzających autostradami, dodatkowo wzmocnionych potężnym zastrzykiem finansowym ze strony rządu.
W ostatnich latach doszło do kolejnych zmian. W 2000 roku operatorzy autostrad stali się normalnymi przedsiębiorstwami, działającymi zgodnie z prawem wspólnotowym Unii Europejskiej. Wprowadzono również system przetargów na budowę i obsługę nowych odcinków autostrad. Te zmiany otworzyły drogę do możliwości prywatyzacji operatorów, która jest od dłuższego czasu gorącym tematem we Francji. W roku 2001 operatorzy autostrad stali się operatorami multimodalnymi, otrzymując możliwość zarządzania również szlakami kolejowymi.
[edytuj] Ewolucja sieci autostrad
Długość francuskiej sieci autostradowej:
[edytuj] Stan obecny i perspektywy
W obecnej chwili można stwierdzić, że podstawowa sieć autostrad we Francji jest ukończona, tym niemniej wciąż brakuje wielu ważnych odcinków – do najważniejszych należą brakujące odcinki obydwu autostradowych obwodnic Paryża a także obwodnic wielu miast. W chwili obecnej (styczeń 2006) w konstrukcji jest około 20 odcinków o łącznej długości ok. 200 km. Istnieje też wiele planów, o różnym stopniu zaawansowania, dotyczących budowy następnych odcinków lub ulepszania istniejących np. przez dobudowanie nowych pasów ruchu. Cechą charakterystyczną rozwoju sieci autostradowej Francji jest to, że wiele nowych odcinków nie powstaje "od podstaw" lecz jest efektem dostosowywania istniejących fragmentów sieci drogowej do standardów autostradowych.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- (fr.) Portal SARA (Sites Amoureux des Routes et Autoroutes - fr. Strony Miłośników Dróg i Autostrad)
- (fr.) Portal poświęcony francuskiej sieci autostrad i dróg szybkiego ruchu
A 1 • A 2 • A 3 • A 4 • A 5 • A 6 • A 6a • A 6b • A 7 • A 8 • A 9 • A 10 • A 11 • A 12 • A 13 • A 14 • A 15 • A 16 • A 19 • A 20 • A 21 • A 22 • A 23 • A 24 • A 25 • A 26 • A 27 • A 28 • A 29 • A 30 • A 31 • A 33 • A 34 • A 35 • A 36 • A 38 • A 39 • A 40 • A 41 • A 42 • A 43 • A 46 • A 47 • A 48 • A 49 • A 50 • A 51 • A 52 • A 54 • A 55 • A 57 • A 61 • A 62 • A 63 • A 64 • A 66 • A 68 • A 71 • A 72 • A 75 • A 77 • A 81 • A 82 • A 83 • A 84 • A 85 • A 86 • A 87 • A 89 • A 103 • A 104 • A 105 • A 106 • A 115 • A 126 • A 131 • A 132 • A 139 • A 140 • A 150 • A 151 • A 154 • A 186 • A 199 • A 203 • A 211 • A 216 • A 311 • A 313 • A 314 • A 315 • A 320 • A 330 • A 340 • A 350 • A 351 • A 352 • A 391 • A 401 • A 404 • A 411 • A 430 • A 432 • A 450 • A 480 • A 500 • A 501 • A 502 • A 507 • A 515 • A 520 • A 557 • A 570 • A 620 • A 621 • A 624 • A 630 • A 631 • A 641 • A 645 • A 660 • A 680 • A 701 • A 710 • A 711 • A 712 • A 719 • A 750 • A 811 • A 837 • A 844 • A 1-972 • Bulwar Peryferyjny
