Alpy
Z Wikipedii
Alpy (fr. Alpes, niem. Alpen, wł. Alpi, słoweń. Alpe) - najwyższy łańcuch górski Europy, ciągnący się łukiem od wybrzeża Morza Śródziemnego po dolinę Dunaju w okolicach Wiednia. Jego długość wynosi około 1200 km, a szerokość od 150 do 250km. Najwyższym szczytem Alp, a zarazem całej Europy, jest położony na granicy francusko-włoskiej Mont Blanc (wł. Monte Bianco), choć główny wierzchołek znajduje się po stronie francuskiej. Wznosi się na wysokość 4808,45 m n.p.m.. Alpy położone są na terytorium kilku państw europejskich: od wschodu Słowenia, Austria, Niemcy, Liechtenstein, Włochy, Szwajcaria, Francja i Monako. Niektóre z nich, w których Alpy zajmują znaczącą część terytorium nazywane są często alpejskimi.
Spis treści |
[edytuj] Nazwa
Pochodzenie nazwy jest niepewne, niektórzy wiążą ją z celtyckim rdzeniem alb, oznaczającym "wysokość", inni natomiast wskazują na łaciński przymiotnik albus - "biały", co miało odnosić się do ośnieżonych szczytów Alp. Ta druga hipoteza jest wątpliwa, zważywszy, że na terenie całego łańcucha określenie "alp" odnosi się do wysokogórskich pastwisk (w Polsce nazywanych halami), a nie do szczytów górskich.
[edytuj] Geologia
Czas powstania: orogeneza alpejska
Budowa: fałdowo-płaszczowinowa
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] Klimat
Strefa graniczna między strefą umiarkowaną i podzwrotnikową.
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] Flora
U podnóża lasy dębowe, bukowe i kasztanowe
500-1600m - lasy górskie (buk, jodła, świerk, sosna, modrzew, limba)
1600 - 2400m kosodrzewina, różanecznik
wyżej hale i murawy turniowe
[edytuj] Fauna
Ssaki:
- kozica
- Koziorożec alpejski
- świstak
- zając bielak
- polnik śnieżny
Ptaki:
- pomurnik
- orzeł przedni
- pardwa
- płochacz halny
- wrończyk
- wieszczek
Płazy:
[edytuj] Ochrona
Dużo endemicznych gatunków roślin i zwierząt. Stworzono wiele parków narodowych i rezerwatów.
[edytuj] Podział
Podział geograficzny
W podstawowym podziale wyróżnia się dwie części: wyższe Alpy Zachodnie oraz niższe Alpy Wschodnie. Granica przebiega obniżeniem Jeziora Bodeńskiego, doliną górnego Renu, przełęczą Splügen i doliną rzeki San Giacomo aż do jeziora Como.
Tak przyjęty podział na Alpy Wschodnie i Alpy Zachodnie nie jest kwestią arbitralnych ustaleń, lecz posiada istotne uzasadnienie w odmienności geologicznej budowy Alp wschodnich i Alp Zachodnich.
Podział geologiczny
Ponadto, zwłaszcza w Alpach Wschodnich, na podstawie budowy geologicznej wyróżnia się:
- starsze Alpy Centralne (niem. Zentralalpen) zbudowane ze starych skał metamorficznych (gnejsy, łupki krystaliczne, łupki fyllitowe) pociętych intruzjami granodiorytowymi, tonalitowymi i rilitowymi oraz pokrytych fragmentarycznie mezozoicznymi skałami osadowymi (głównie wapienie),
- młodsze Alpy Wapienne (niem. Kalkalpen) zbudowane z trzeciorzędowych skał osadowych (głównie wapienie i dolomity),
- najmłodsze Prealpy zbudowane z kredowych i trzeciorzędowych skał głównie fliszowych. Spotyka się też skały granitowe
Podział na główne pasma:
|
|