Beskid Mały
Z Wikipedii
| Beskid Mały | |
 |
|
| Megaregion | Region Karpacki |
| Prowincja | Karpaty Zachodnie |
| Podprowincja | Zewnętrzne Karpaty Zachodnie |
| Makroregion | Beskidy Zachodnie |
| Mezoregion | Beskid Mały |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
Polska: - woj. śląskie - woj. małopolskie |
Beskid Mały (513.47) - pasmo górskie w Polsce, stanowiące część Beskidów Zachodnich, mające charakter wyspy górskiej o długości ok. 35 km i szerokości ok. 10 km.
Granice Beskidu Małego wytyczają:
- na północy - Pogórze Śląskie,
- na wschodzie - dolina rzeki Skawy wraz z jej orograficznie lewobrzeżnymi dopływami: Tarnawką i Krzeszówką,
- na południu - droga nr 946 Żywiec-Sucha Beskidzka i Pasmo Pewelskie (zwane też Pasemkiem Pewelsko-Ślemieńskim) - czasem zaliczane do Beskidu Małego,
- na zachodzie - obniżenie terenu zwane Bramą Wilkowicką z płynącą tam rzeką Białą.
Przełom rzeki Soły (utworzony przez erozję wsteczną prawobrzeżnego dopływu Wisły, który wypływał niegdyś w okolicy Porąbki), dzieli Beskid Mały na część zachodnią (Pasmo Czupla i Magurki) i wschodnią (tzw. Beskid Andrychowski). W rejonie przełomu Soły wybudowano trzy zapory wodne: w Czańcu, Tresnej i Porąbce, tworzące tzw. Kaskadę Soły.
Beskid Mały ma urozmaicona rzeźbę terenu, główny grzbiet i jego odnogi głęboko wcinają się w doliny rzeczne, zbocza są strome (czasem przekraczają nachylenie 30 stopni), deniwelacje przekraczają 500 m. Występują małe jaskinie, schrony, baszty i ostańce skalne.
Spis treści |
[edytuj] Budowa geologiczna
Beskid Mały zbudowany jest z płaszczowin: podśląskiej i śląskiej. Płaszczowina podśląska występuje na północy Beskidu (ciągnie się od Kóz w rejony Andrychowa) i w Kotlinie Żywieckiej. Z Płaszczowny śląskiej zbudowany jest sam trzon Beskidu Małego.
Ewenementem geologicznym są tzw.: Skałki Andrychowskie - są to najstarsze skały w tym rejonie. Beskid Mały zbudowany jest w 95% z piaskowców godulskich. Geologicznie jest jednorodny z Beskidem Śląskim. W Beskidzie Małym znajduje się ok. 20 jaskiń.
[edytuj] Klimat
Klimat właściwy strefie górskiej, o dużej ilości opadów (od 800 do 1200mm), powodujących często lokalne powodzie. Występują częste zmiany pogody i wieją silne wiatry (od południa).
[edytuj] Flora
Obszary leśne to obszary typu dolnoreglowego (z nielicznymi wyjątkami, np. górnoreglowy rejon Łamanej Skały). Przeważają zespoły świerkowo-bukowo-jodłowe. Dawniej przeważały lasy bukowe - zniszczone na skutek wypalań.
Na terenie Beskidu Małego znajdują się trzy rezerwaty przyrody: Madohora, Szeroka i Zasolnica.
[edytuj] Fauna
Świat zwierząt Beskidu Małego jest stosunkowo skromny, związane jest to z niewielką powierzchnią przy dużym stopniu penetracji jego terenów przez ludzi. Charakterystyczną cechą jest brak dużych drapieżników stale zamieszkujących ten rejon (do niezwykle rzadkich przypadków należy pojawienie się niedźwiedzia brunatnego z okolic Babiej Góry). Żyją tu duże ilości zwierzyny płowej, dzików i innych ssaków. Do rejonów o najbogatszej faunie należa rezerwaty: Madahora, Szeroka oraz Zasolnica.
[edytuj] Szczyty Beskidu Małego
Część zachodnia - grupa Czupla i Magurki Wilkowickiej:
- Czupel (933 m) - najwyższy szczyt Beskidu Małego,
- Magurka Wilkowicka (909 m, schronisko),
- Groniczki (839m),
- Hrobacza Łąka (828 m, schronisko).
- Gaiki (808 m)
- Czupel Mały (654 m)
Część wschodnia - grupa Leskowca i Łamanej Skały (Beskid Andrychowski):
- Łamana Skała - Madohora (929 m),
- Leskowiec (922 m),
- Jaworzyna (890 m, schronisko) - Groń Jana Pawła II,
- Potrójna (884 m),
- Gancarz (802 m),
- Żar (761 m, kolejka linowo-terenowa),
- Bukowski Groń (782 m).
Ważniejsze miejscowości w Beskidzie Małym to:
Zobacz też:
Linki zewnętrzne
