Biegonice

Z Wikipedii

Biegonice - wieś lokowana w roku 1257, od 1974 osiedle miasta Nowy Sącz.

Wieś ulokowano na mocy Aktu w Korczynie, kiedy to książę Bolesław Wstydliwy oddał swojej małżonce św. Kindze ziemię sądecką w zamian za wniesiony do małżeństwa posag. W 1269 Kinga uzyskała zezwolenie biskupa Pawła z Przemiankowa na wybudowanie kościoła w Biegonicach. Na budowę i wyposażenie go przeznaczyła 1 łan staropolski, a szaty liturgiczne wykonała własnoręcznie. W 1288 w Biegonicach stanął pierwszy, modrzewiowy kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca - diakona i męczennika.

Spis treści 1 Historia 1.1 Kalendarium 1.2 Czas II wojny światowej 1.3 Odkrycia archeologiczne 2 Zabytki biegonickie 3 Winna Góra 4 Podoleniec

[edytuj] Historia

[edytuj] Kalendarium

• 1622 - zaraza pochłanęła prawie połowę ludności Biegonic. Ks. Stanisław Wcianeczek jako wotum dziękczynne za ocalenie stawia na Podoleńcu kościółek pw. Bożej opatrzności i św. Sebastiana.
• 1628 - od świec pozostawinych u Bożego Grobu w Wielką Sobotę płonie kościół św. Wawrzyńca. Opaleniu ulega obraz MB Biegonickiej, lecz uratowano i jego i część sprzętu liturgicznego oraz sza. Nabożeństwa zostały przeniesione do kościółka na Podoleńcu.
• 1647 - na miejscu spalonego kościoła powstaje nowy - kamienny (kamień z Winnej Góry). Do końca XIX w. wokół kościoła istniał cmentarz.
• 1782 - kasata klasztoru OO. Franciszkanów i PP Klarysek w Starym Sączu. Kolonizacja niemiecka w Biegonicach.
• 1795 - niemiecki ksiądz Jan Bayer zburzył kościółek na Podoleńcu.
• 1873 - zaraza cholery pochłonęła 72 osoby, które zostały pochowane na Podoleńcu w miejscu dawnego kościółka. Dziś jest tam niewielka kapliczka choleryczna.
• 1907 - rozebranie kościoła i postawienie nowego w stylu nadwiślańskim z cegły licowej. Od strony ulicy Biegonickiej powstał kamienny mur oporowy.

[edytuj] Czas II wojny światowej

W czasie II wojny światowej na terenie Biegonic roztrzelano 74 patriotów, w większości zakładników (w tym malarza Bolesława Barbackiego). Rostrzelania miały miejsce 19 grudnia 1939, 21 sierpnia 1941 i 27 września 1941.

Dziś w tym miejscu (na końcu ul. Zakładników obok cegielni) znajduje się ogrodzony plac z trzema symbolicznymi pomnikami i metalowym krzyżem na podwyższeniu naprzeciw wejścia. Nad bramą znajdują się słowa "ZGINĘLI ABYŚMY MOGLI ŻYĆ".

[edytuj] Odkrycia archeologiczne

W czasie budowy zakładów CARBON odkryto zniszczone groby popielicowe z czasów prowincjonalno- rzymskich (1700- 400 p.n.e). Jak wykazały badania przeprowadzone przez UJ, na Winnej Górze (ok. 375 m n.p.m) znajdowała się kiedyś osada, po której zachowały się resztki wałów wysokich na ok. 13 m nad poziom ul. Węgierskiej. Gród posiadał podwójne obwałowania i wewnętrzną fosę, a panował nad szlakiem Poradzkim już w czasach rzymskich. W czasie badań odnaleziono w Popradzie fragmenty mieczów rzymskich.

Dziś Winna Góra stanowi przede wszystkim punkt widokowy i miejsce uprawy roli dla okolicznych rolników.

[edytuj] Zabytki biegonickie

Głównym zabytkiem jest kościół św. Wawrzyńca, a w nim:

• obraz MB Biegonickiej (XV - XVI w.),
• dzwon z 1553,
• krzyż procesyjny (XVI w.),
• chrzcielnica z 1668,

oraz wiele innych sprzętów liturgicznych, rzeźb, figur itp.

[edytuj] Winna Góra

Winna góra jest wysokim na 375 m n.p.m wzniesieniem, usytuowanym nieopodal brzegu rzeki Poprad. Od strony rzeki znajduje się nieczynny kamieniołom, z którego kamień posłużył przy budowie biegonickiego kościoła. W wyniku badań przeprowadzonych przez ekipę UJ odkryto na Winnej Górze resztki wału ziemnego, broniącego grodu, który znajdował się tu już w czasach rzymskich. Dziś z grodu nie zostało nic, a to co było zostało rozorane przez rolników. Winna góra jest wspaniałym punktem obserwacyjnym, z którego jak na dłoni widać pasmo Beskidu Sądeckiego, Pasmo Radziejowej i cały Nowy i Stary Sącz. W 1934 r., jako pamiątkę 1900- lecia śmierci Jezusa ustawiono na Winnej Górze drewniany krzyż, który wymieniono na nowy w roku 1989. Słowo "winna" nawiązuje do czasów najdawniejszych i porastającej południowy stok góry winnorośli.

[edytuj] Podoleniec

Jest to popularna nazwa części Biegonic, położonej poniżej poziomu samej dzielnicy. Na Podoleńcu, u zbiegu ulicy Towarowej i Elektrodowej znajduje się niewielkie wzniesienie, na którym kiedyś znajdował się kościółek św. Sebastiana a potem cmentarz choleryczny. Dziś znajduje się tam niewielka kapliczka z figurą Matki Bożej Niepokalanej, upamiętniająca dawne przeznaczenie tego terenu. W uroczystość Bożego Ciała procesja kieruje się właśnie w kierunku kapliczki, przy której lokowany jest ołtarz. Nieopodal kapliczki znajduje się stadion piłkarski "Biegoniczanka" i stacja kolejowa, za którymi znajdują się już pola uprawne i rzeki Poprad i Dunajec.