Bojowy wóz piechoty
Z Wikipedii
Bojowy wóz piechoty (BWP) to uzbrojony i opancerzony pojazd bojowy, zwykle gąsienicowy, przeznaczony do przewożenia żołnierzy piechoty zmechanizowanej na polu walki i jej wsparcia ogniowego.
Bojowe wozy piechoty wykształciły się w połowie lat sześćdziesiątych w drodze rozwoju gąsienicowych transporterów opancerzonych. Od transportera opancerzonego, bojowy wóz piechoty różni się przede wszystkim silniejszym uzbrojeniem, umożliwiającym prowadzenie walki ogniowej, oraz zazwyczaj także lepszym opancerzeniem. Bojowe wozy piechoty buduje się przede wszystkim jako pojazdy gąsienicowe, dzięki czemu mają podobną ruchliwość, jak czołgi, którym mogą towarzyszyć w ataku. Dzięki zdolnościom do poruszania się w trudnym terenie i dużej ruchliwości taktycznej nadają się do prowadzenia walki ogniowej we wszystkich warunkach, w jakich użyć można czołgi - zwłaszcza w szykach pododdziałów desantowych i rozpoznawczych. Oprócz pojazdów gąsienicowych, według współczesnej klasyfikacji międzynarodowej bojowymi wozami piechoty nazywa się jednak także kołowe pojazdy o konstrukcji transporterów opancerzonych, jeśli są uzbrojone w działko kalibru co najmniej 20 mm.
Uzbrojenie bojowych wozów piechoty najczęściej stanowią szybkostrzelne małokalibrowe armaty automatyczne kalibru 20 - 30 mm, rzadziej do 40 mm, umieszczone w wieży obrotowej. Wyjątkami są radzieckie pojazdy BWP-1 (BMP-1), uzbrojone w armatę kalibru 73 mm, oraz BMP-3 - w armatę 100 mm. Z armatą sprzężony jest zwykle karabin maszynowy. Część bojowych wozów piechoty uzbrojona jest ponadto w wyrzutnie przeciwpancernych pocisków kierowanych, dające im możliwość walki z czołgami. Oprócz tego, jako pomocnicze uzbrojenie, liczne pojazdy tego typu mają otwory strzelnicze umożliwiające żołnierzom desantu prowadzenie ognia z broni strzeleckiej z wnętrza pojazdu.
Z powodu limitów masy, opancerzenie bojowych wozów piechoty jest zwykle jedynie nieco lepsze, niż transporterów opancerzonych i znacznie słabsze od czołgów, zapewniające ochronę ze wszystkich stron przed pociskami broni strzeleckiej kalibru do 12,7 mm i odłamkami. Od lat 80. występuje jednak tendencja do zwiększania stopnia odporności opancerzenia zasadniczego, także poprzez stosowanie nakładanych z przodu i boków pojazdu dodatkowych paneli pancernych z materiałów nowej generacji, jak kevlar. W efekcie, nowoczesne bojowe wozy piechoty mogą być odporne także na ostrzał z działek kalibru 20 - 25 mm z przedniej półsfery.
Typowym układem konstrukcyjnym dla bojowych wozów piechoty jest przedział silnika z przodu po jednej ze stron (z reguły po prawej), a obok niego przedział kierowania z miejscem kierowcy. Środek pojazdu zajmuje przedział bojowy z wieżą obrotową, a tył pojazdu - przedział desantowy, z miejscami dla żołnierzy desantu. Dostęp do przedziału desantu zapewniają duże drzwi lub rampa w tylnej ścianie pojazdu, oraz włazy w dachu. Bojowe wozy piechoty, oprócz 2-3 osobowej załogi, zabierają z reguły 8 żołnierzy desantu.
Część bojowych wozów piechoty jest pojazdami amfibijnymi, mogącymi pływać w wodzie (przede wszystkim radzieckie BMP), aczkolwiek możliwość pływania w części pojazdów została zamieniona na możliwość polepszenia opancerzenia, wiążącą się z wzrostem masy.
Bojowe wozy piechoty stanowiły podstawowy środek prowadzenia walki piechoty zmotoryzowanej od lat 70. do 90. XX wieku, stanowiąc element doktryny przewidującej konflikt wysoko rozwiniętych państw, dysponujących silnymi armiami pancernymi. W związku jednak z zakończeniem zimnej wojny i zmianą zagrożeń, jakie pojawiły się na świecie, powodującym zmianę modelu sił zbrojnych na bardziej mobilne i częściowe odejście od ciężkich sił pancernych, bojowe wozy piechoty obecnie są z powrotem częściowo zastępowane przez lżejsze i tańsze transportery opancerzone, oraz kołowe BWP (np. amerykański Stryker).
Na bazie bojowych wozów piechoty buduje się też bojowe wozy rozpoznawcze.
Przykłady bojowych wozów piechoty:
M2 Bradley, Stryker
BMP-1, BMP-2, BMP-3
Marder 1, Puma
VCC-80 Dardo
AMX-10P
LAV III
MCV-80 Warrior- i inne.
