M2 Bradley
Z Wikipedii
| M2 Bradley | |
 |
|
| Dane podstawowe | |
| Państwo | USA |
| Producent | FMC Corporation |
| Trakcja | gąsienicowa |
| Typ | bojowy wóz piechoty |
| Załoga | 3 + 7 |
| Historia | |
| Prototyp | 1972 - 1978 |
| Lata produkcji | 1980 |
| Dane techniczne | |
| Silnik | 8-cylindrowy, wysokoprężny, chłodzony cieczą silnik rzędowy silnik z turbodoładowaniem typu Cummins VTA-903T (wersja M2) lub Cummins VTA-903 (wersje późniejsze) |
| Moc | 500 KM przy 2600 obr./min (600 KM w wozach M2A1 i nowszych) |
| Transmisja | hydromechaniczna |
| Nacisk jedn. | 0,54 kg/cm² |
| Wymiary | |
| Długość maksymalna | 6450 mm |
| Szerokość | 3200 mm |
| Wysokość | 2970 mm (do celownika) 2565 mm (do dachu wieży) |
| Prześwit | 430 mm |
| Masa | |
| Masa własna | 19 004 kg |
| Masa bojowa | 22 590 kg |
| Pojemność zbiorników paliwa | 662 dm³ |
| Opancerzenie | |
| Osiągi | |
| Prędkości maksymalne | |
| Na drodze | 66 km/h |
| W wodzie | 7,2 km/h |
| Zdolność pokonywania przeszkód | |
| Rowy | 2540 mm |
| Ściany pionowe | 914 mm |
| Stoki o nachyleniu do | 60% % |
| Zasięg | 483 km km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| Artyleryjskie | 1 x armata automatyczna M242 Bushmaster kal. 25 mm (900 naboi) |
| Strzeleckie | 1 x km M240C kal. 7,62 mm (2340 naboi) 2-6 x M231FPW kal. 5,56 mm |
| Rakietowe | 1 x dwuprowadnicowa wyrzutnia ppk BGM-71 TOW (7 rakiet) |
M2 Bradley - amerykański gąsienicowy bojowy wóz piechoty opracowany i produkowany przez FMC Corporation. Wóz nazwano na cześć gen. Omara N. Bradleya.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Pierwszą próbę wprowadzenia do uzbrojenia US Army bwp podjęto w latach 60. XX wieku. Jako pierwszy powstał projekt bwp XM701 (MICV-65) zbudowanego na podwoziu działa samobieżnego M107/M110. Rozwój tego wozu został zakończony na etapie prototypu ponieważ uznano że podwozie to jest zbyt duże. W 1967 roku powstał bwp XM765 rozwinięty z transportera opancerzonego M113, ale także on nie został przyjęty do uzbrojenia przez US Army (był produkowany na eksport i znalazł się na uzbrojeniu kilku armii m. in. holenderskiej).
W 1972 w USA ogłoszono kolejny konkurs na projekt bwp. Ze zgłoszonych ofert wybrano projekty firm Chrysler Corporation, FMC Corporation i Pacific Car and Foundry. W listopadzie tego roku podpisano kontrakt na budowę prototypów z firmą FMC. W lecie 1976 roku odbyły się próby prototypów oznaczonych jako XM723. Testy poligonowe wykazały konieczność wprowadzenia w projekcie kilku zmian z których najważniejszymi były:
- wzmocnienie uzbrojenia (poprzez zastąpienie działka 20 mm działkiem kalibru 25 mm i dodanie wyrzutni ppk).
- przystosowanie pojazdu do pokonywania przeszkód wodnych z marszu.
- montaż gniazd umożliwiających prowadzenie ognia z wnętrza przedziału desantowego (ponieważ standardowy karabin szturmowy M16 był za długi aby posługiwać się nim wewnątrz przedziału bojowego skonstruowano specjalny karabin M231FPW przeznaczony do montażu w gniazdach strzeleckich przedziału desantowego).
Uznano także że nowy bwp może po modyfikacji spełniać rolę bojowego wozu rozpoznawczego co doprowadziło do zakończenia prac nad wozami od podstaw projektowanymi do tych zadań.
W 1976 nazwę programu opracowywania nowego wozu zmieniono na Fighting Vehicle System. W ramach programu miały powstać dwa pojazdy bwp XM2 Bradley i bwr XM3 Devers.W 1977 dołączono także wymaganie aby na podwoziu nowego wozu możliwe było zbudowanie samobieżnej wyrzutni MLRS.
W grudniu 1978 roku armii dostarczono pierwsze dwa pojazdy XM2. W następnym roku dostarczono następne sześć pojazdów. Były one testowane razem z czołgami M1 Abrams. Po testach w 1979 roku pojazd został przyjęty do uzbrojenia i otrzymał finalne oznaczenie M2. W 1980 roku US Army zamówiła pierwsze 100 wozów seryjnych. Pierwsze seryjne wozy zostały przekazane armii w maju 1981 roku (terminu dostawy udało się dotrzymać pomimo 3-miesięcznego strajku w zakładach FMC). Do końca 1981 roku dostarczono 400 wozów M2. W latach 1982-1984 dostarczano po 600 wozów, w 1985 710, a 1986 900 pojazdów. pierwszy batalion wyposażony w M2 osiągnął gotowość bojową w marcu 1983 roku.
W 1986 roku powstała zmodernizowana wersja M2A1 posiadająca możliwość odpalania nowszych wersji ppk TOW. W 1988 rozpoczęto modyfikację już wyprodukowanych egzemplarzy do standardu M2A2. Zmodernizowane pojazdy otrzymały dodatkowe opancerzenie co zwiększyło odporność wozów na ostrzał, ale wozy M2A2 utraciły możliwość pływania. Dodatkowe opancerzenie zasłoniło także boczne gniazda strzeleckie przedziału desantowego. W 2000 roku wozy przeszły kolejna modernizację do standardu M2A3. nowy wariant posiadał ponownie wzmocnione opancerzenie oraz zmodernizowana elektronikę.
[edytuj] Wersje i pojazdy pochodne
- XM723 - pierwszy prototyp uzbrojony w działko 20 mm.
- M2 - bojowy wóz piechoty produkowany w wersjach:
- M2A0 - pierwsza wersja produkowana od 1982 roku. Uzbrojona w ppk BGM-71 TOW. Silnik o mocy 500 KM i manualną skrzynię biegów. W przedziale desantowym miejsce dla 7 żołnierzy. Obecnie wozy tej wersji zostały zmodernizowane do standardu M2A2.
- M2A1 - wersja zmodernizowana posiadająca możliwość odpalania ppk BGM-71 TOW II oraz wyposażona w nowszy system obrony przed bronią masowego rażenia. Od 1992 roku wozy tej wersji były modernizowane do standardu M2A2.
- M2A2 - wersja wyposażona we wzmocniony pancerz. Dodatkowo możliwy jest montaż pancerza reaktywnego. Dodatkowe opancerzenie zasłoniło boczne gniazda strzeleckie. Wzrost masy spowodował utratę zdolności pływania i wymusił zastosowanie silnika o mocy 600 KM. Wóz wyposażony w automatyczną skrzynię biegów.
- M2A2 ODS/ODS-E - wozy M2A2 wyposażone dodatkowo w dalmierz laserowy, system nawigacyjny oraz system zakłócania systemów kierowania ppk I generacji. Dodatkowym wyposażeniem tej wersji jest terminal Battlefield Command Information System ułatwiający wymianę informacji taktycznych pomiędzy wozami.
- M2A3 - zmodernizowane wozy z ulepszoną elektroniką i ponownie zwiększonym opancerzeniem.
- Bradley Stinger Fighting Vehicle - wozy służące do przewożenia obsług rakiet przeciwlotniczych FIM-92 Stinger
- M3 Devers - bojowy wóz rozpoznawczy. W przedziale desantowym w miejscu stanowisk żołnierzy desantu znajdują się stanowiska dwóch zwiadowców.
- M6 Linebacker - wersja posiadająca zamiast wyrzutni ppk poczwórną wyrzutnię rakiet Stinger.
[edytuj] Opis
M2 Bradley jest bojowym wozem piechoty przeznaczonym do wsparcia czołgów. Jest zdolny do przewożenia piechoty, zapewniając jej zabezpieczenie przed pociskami broni ręcznej oraz wsparcie, gdy przystępuje ona do działania poza pojazdem. M2 stanowi wyposażenie piechoty zmechanizowanej. M2 i M2A1 może być używany jako amfibia z marszu, bez specjalnego przygotowania, wersje późniejsze nie są w stanie pływać.
Załogę M2 tworzy dowódca, działonowy, kierowca i siedmiu (w nowszych wersjach sześciu) żołnierzy desantu. Kierowca zajmują miejsce w przedziale kierowania, działonowy i dowódca w wieży , żołnierze desantu w tylnej części pojazdu.
Kadłub M2 tworzy sztywną, samonośną skrzynię zespawaną z blach aluminiowych.W przedniej części kadłuba znajdują się przedziały kierowania i napędowy z silnikiem Cummins VTA-903T. Silnik znajduje się obok kierowcy. W środkowej przedział bojowy z wieżą, a w tylnej przedział desantu.
Kierowca zajmuje miejsce w przedziale kierowania po lewej stronie silnika przez właz otwierany do tyłu. Stanowisko kierowcy jest wyposażone w 4 peryskopy - przez 3 obserwowany jest teren przed pojazdem, czwarty umożliwia obserwację terenu na lewo od wozu. Peryskop centralny może być zastąpiony noktowizorem Litton Electro-Optics AN/VVS-2 o polu widzenia 90°x35°, głębi ostrości od 4 m do nieskończoności i wzmocnieniu światła szczątkowego ponad 25 tys. razy.
Wieża jest przesunięta w prawo od osi wzdłużnej wozu. Dowódca i działonowy posiadają indywidualne włazy w stropie otwierane do tyłu - dowódca prawy, działonowy lewy. Działonowy posługuje się zintegrowanym celownikiem optyczno-termowizyjnym firmy Raytheon o powiększeniu x4 i x12 oraz dwoma peryskopami. Dowódca posiada 7 peryskopów.
W wieży znajduje się zasadnicze uzbrojenie wozu: 25 mm armata automatyczna M242 Bushmaster i sprzężony z nią karabin maszynowy M240C. Uzbrojenie jest stabilizowane. Armata M242 posiada system podwójnego zasilania. Z boku wieży znajduje się podwójna wyrzutnia ppk BGM-71 TOW. Z przodu wieży są mocowane wyrzutnie granatów dymnych M257 (2 x 4). Poza wyrzutniami granatów dymnych wóz wyposażony jest w termiczną aparaturę dymotwórczą.
Zapas amunicji zmagazynowanej w wieży 300 naboi do działka, 800 naboi do karabinu maszynowego i dwa ppk w wyrzutni. Dodatkowo w wozie przewożone jest jeszcze 600 naboi do działka, 1540 do km i 5 ppk.
Przedział desantowy znajduje się w tylnej części wozu i mieści siedmiu żołnierzy (w nowszych wersjach sześciu) na indywidualnych siedziskach. Żołnierze obserwują teren przez indywidualne peryskopy, a sześciu z nich może prowadzić ogień z wnętrza transportera przy pomocy M231FPW przez strzelnice w każdej burcie i w ścianie tylnej (od wersji M2A2 Bradley posiada tylko dwa otwory strzelnicze w tylnej ścianie wozu). Wóz przewozi 4200 szt. amunicji do automatycznej broni załogi. Jeden z dwóch siedzących po lewej stronie żołnierzy ma fotel na wysokości wieży (w nowszych wersjach stanowisko to zostało zlikwidowane), dwóch kolejnych siedzi po stronie prawej, a trzech z tyłu (w nowych wersjach żołnierze siedzą na siedziskach przymocowanych do ścian bwp, twarzami do siebie). W tylnej ścianie umieszczona jest napędzana hydraulicznie rampa przez którą żołnierze opuszczają pojazd. W rampie umieszczone są otwierane ręcznie drzwi, a w stropie właz.
Napęd M2 stanowi 8-cylindrowy, czterosuwowy, wysokoprężny, turbodoładowany, chłodzony cieczą silnik Cummins VTA-903T. Moc przy 2600 obr/min wynosi 500 KM. Moc z silnika na koła napędowe jest przenoszona przy pomocy hydromechanicznego układu przeniesienia mocy General Electric HMTP-500.
M2 Bradley 12 kół jezdnych. Wahacze pierwszej, drugiej piątej i szóstej pary kół nośnych są dodatkowo zamocowane do teleskopowych amortyzatorów hydraulicznych dwustronnego działania. Napęd z silnika jest przekazywany na znajdujące się w przedniej części pojazdu koła napędowe. Z tyłu pojazdu znajdują się koła napinające. Pojazd posiada dwie gąsienice o szerokości 533 mm i rozstawie 2970 mm.
[edytuj] Zastosowanie bojowe
Podczas I wojna w Zatoce Perskiej M2 i M3 Bradley zniszczyły więcej irackich pojazdów opancerzonych niż czołgiM1 Abrams. 20 pojazdów uległo zniszczeniu; 3 w walce i 17 z powodu pomyłkowego ostrzału własnych oddziałów (tzw. friendly fire). Skutkiem tych wypadków było dodanie do pojazdów urządzeń umożliwiajacych indentyfikację min. w podczerwieni. Podczas operacji Iraqi Freedom Bradley okazał się wrażliwy na ataki ze strony rebeliantów które powodowały unieruchamianie pojazdów z powodu uszkodzenia układu jezdnego lub napędowego. W takich wypadkach nie notuje się jednak dużych strat wśród załóg ponieważ w razie uszkodzenia pojazdu procedura w pierwszej kolejnosci przewiduje ewakuacje załogi. Do 2006 całkowitemu zniszczeniu uległo 50 pojazdów.
[edytuj] Bibliografia
- Igor Witkowski, 1993, Lekkie i średnie opancerzone wozy bojowe, Warszawa, WiS, ISBN 83-86028-02-5.
| Amerykańskie pojazdy wojskowe z okresu po 1945 roku | |
| Czołgi | |
| M41 • M551 • M46 • M47 • M48 • M60 • M1 • M103 | |
| Działa samobieżne | |
| M42 • M43 • M44 • M50 • M52 • M53 • M55 • M56 • M104 • M107 • M108 • M109 • M110 • M163 VADS | |
| Transportery opancerzone | Bojowe wozy piechoty |
| M44 • M59 • M75 • M113 • M114 | M2 • M3 |
| Inne pojazdy | |
| M38 • M151 • HMMWV (Humvee) | |
