Brunatnica
Z Wikipedii
Brunatnica - wada drewna z grupy zabarwień polegająca na kawowobrunatnym, niejednolitym zabarwieniu bielastej części drewna, występującym często łącznie z sinizną. Spotyka się ją w drewnie gatunków iglastych, głównie sosny i świerka.
Głównym czynnikiem powodującym przebarwienie na sośnie zwyczajnej jest grzyb Discula brunneo-tingens (H. Meyer). Badania przeprowadzone nad wpływem tego grzyba nad zmianą masy drewna wykazały, że nawet po 5 miesiącach rozwoju nie zaobserwowano wyraźnego rozkładu drewna ani zmian jego udarności. Grzyb ten może zasiedlać i przebarwiać nie tylko drewno sosny zwyczajnej, lecz również drewno sosny banksa, świerku, jodły, daglezji, limby, cisu, modrzewia, a nawet buka, dębu i brzozy.
Brunatnica łącznie z czerwienią bielu może prowadzić do znacznego obniżenia wytrzymałości drewna. Sinizna często maskuje brunatnicę (i inne zabarwienia) - brunatnicy od zgnilizny twardej często nie można odróżnić bez badań laboratoryjnych. Z tego powodu często siniznę i brunatnicę traktuje się jako poważną wadę.
Zbrunatnienie drewna, często zanikające wraz z przesychaniem, połączone z silnym, przykrym zapachem jest często cechą twardzieli jodeł. W początkowym stadium, które może trwać dziesiątki lat, nie wpływa ono na obniżenie wytrzymałości drewna, później przechodzi w zgniliznę.
W twardzieli dębów występuje zbrunatnienie wewnątrz twardzieli zwane spalenizną.
Pomiar (podobnie jak sinizny): na przekroju czołowym pnia ustala się w sposób szacunkowy stosunek powierzchni bielu porażonego do całej powierzchni bielu. Również na czole mierzy się głębokość strefy wadliwego drewna, a jej wymiar wyraża się w cm. Na pobocznicy pnia określa się ją szacunkowo lub przez pomiar długości i szerokości strefy wadliwego drewna i obydwa wymiary wyraża się w cm.
| Pęknięcia | ||
| Czołowe: rdzeniowe • okrężne | Boczne: desorbcyjne • mrozowe | Czołowo-boczne: niegłębokie • głębokie • przechodzące |
| wady kształtu | ||
| zbieżystość • krzywizna • spłaszczenie • zgrubienie odziomkowe • napływy korzeniowe • rak • obrzęk |
| Wady budowy | ||
| zabitka • zakorek • przeżywiczenie • pęcherz żywiczny • drewno ciągliwe • twardzica • nierównomierna szerokość słojów rocznych • wielordzenność • mimośrodowość rdzenia • skręt włókien |
| Zabarwienia | |
| pochodzenia biotycznego: sinizna • fałszywa twardziel • zaparzenie drewna • wewnętrzny biel • czerwień bielu • brunatnica pochodzenia abiotycznego: zaciągi garbnikowe • zabarwienia po spławie • plamy wodne |
|
| Sęki |
| sęki zarośnięte: guzy • brewki • róże sęki otwarte: w zależności od stopnia zrośnięcia: zrośnięte • częściowo zrośnięte • niezrośnięte w zależności od stanu zdrowotnego: zdrowe • nadpsute • zepsute w zależności od stopnia zgrupowania: pojedyncze • skupienie sęków |
| Zgnilizny |
| zgnilizna twarda: zgnilizna twarda jasna• zgnilizna twarda ciemna• zgnilizna twarda różnobarwna• zgnilizna twarda czerwona zgnilizna miękka: zgnilizna korozyjna • zgnilizna destrukcyjna • zgnilizna korozyjno-destrukcyjna w zależności od umiejscowienia na przekroju pnia: zgnilizna zewnętrzna • zgnilizna wewnętrzna • zgnilizna rozrzucona w zależności od umiejscowienia wzdłuż pnia: zgnilizna strzały • zgnilizna odziomkowa |
| Uszkodzenia mechaniczne |
| pochodzenia biologicznego: chodniki owadzie • uszkodzenia przez ptaki pochodzenia antropogenicznego: obecność ciał obcych • odarcie kory • zwęglenia • zaciosy • spała żywiczarska |
