Zgnilizna brunatna
Z Wikipedii
Zgnilizna destrukcyjna, zgnilizna brunatna, zgnilizna czerwona, zgnilizna błonnikowa – wada drewna, jeden z rodzajów zgnilizn z grupy zgnilizn miękkich. Zgnilizna ta powoduje zmianę barwy na ciemniejszą od barwy drewna zdrowego.
W pierwszej fazie rozkładowi ulega przede wszystkim celuloza, podczas gdy lignina pozostaje prawie nietknięta. Znikanie celulozy i innych węglowodorów (pentozanów) z drewna powoduje, że ściany komórek pękają (poprzecznym i podłużnym do przebiegu włókien), co z kolei powoduje kurczenie się drewna i jego rozpad na pryzmatyczne klocki (tzw. zgnilizna kostkowa lub płytkowa). W końcowej fazie rozkładu drewno jest mniej lub więcej brunatne i można je rozetrzeć w palcach na proszek. Strzępki grzybów sprawczych tej zgnilizny są dość często zaopatrzone w sprzążki i przylegają zwykle mocno do ścian komórkowych zasiedlanych komórek, wydzielając równocześnie enzymy. Przenikanie strzępek z komórki do komórki odbywa się w dowolnym miejscu ściany komórkowej przez wytrawianie w nim za pomocą enzymów mniejszego lub większego otworu. Przerastając przez ścianę, w zależności od gatunku grzyba, strzępka może się zwężyć. Przykładem zgnilizny brunatnej jest rozkład drewna powodowany przez stroczka domowego, pniarka obrzeżonego lub żółciaka siarkowego.
Pomiar zgnilizny destrukcyjnej wykonuje się na czole drewna okrągłego: mierzy się szerokość strefy zawierającej zgniliznę, wyrażając ją w centymetrach lub ułamkowo w stosunku do średnicy czoła. Wymiary plam nieregularnie rozrzuconych (zgnilizna rozrzucona) określa się szacunkowo w procentach lub ułamkowo do powierzchni czoła (pomiar jak dla zgnilizny twardej i miękkiej).
 Fragment zgnilizny brunatnej w zaawansowanym stadium rozwoju na powalonym pniu dębu |
 |
 |
 |
| Pęknięcia | ||
| Czołowe: rdzeniowe • okrężne | Boczne: desorbcyjne • mrozowe | Czołowo-boczne: niegłębokie • głębokie • przechodzące |
| wady kształtu | ||
| zbieżystość • krzywizna • spłaszczenie • zgrubienie odziomkowe • napływy korzeniowe • rak • obrzęk |
| Wady budowy | ||
| zabitka • zakorek • przeżywiczenie • pęcherz żywiczny • drewno ciągliwe • twardzica • nierównomierna szerokość słojów rocznych • wielordzenność • mimośrodowość rdzenia • skręt włókien |
| Zabarwienia | |
| pochodzenia biotycznego: sinizna • fałszywa twardziel • zaparzenie drewna • wewnętrzny biel • czerwień bielu • brunatnica pochodzenia abiotycznego: zaciągi garbnikowe • zabarwienia po spławie • plamy wodne |
|
| Sęki |
| sęki zarośnięte: guzy • brewki • róże sęki otwarte: w zależności od stopnia zrośnięcia: zrośnięte • częściowo zrośnięte • niezrośnięte w zależności od stanu zdrowotnego: zdrowe • nadpsute • zepsute w zależności od stopnia zgrupowania: pojedyncze • skupienie sęków |
| Zgnilizny |
| zgnilizna twarda: zgnilizna twarda jasna• zgnilizna twarda ciemna• zgnilizna twarda różnobarwna• zgnilizna twarda czerwona zgnilizna miękka: zgnilizna korozyjna • zgnilizna destrukcyjna • zgnilizna korozyjno-destrukcyjna w zależności od umiejscowienia na przekroju pnia: zgnilizna zewnętrzna • zgnilizna wewnętrzna • zgnilizna rozrzucona w zależności od umiejscowienia wzdłuż pnia: zgnilizna strzały • zgnilizna odziomkowa |
| Uszkodzenia mechaniczne |
| pochodzenia biologicznego: chodniki owadzie • uszkodzenia przez ptaki pochodzenia antropogenicznego: obecność ciał obcych • odarcie kory • zwęglenia • zaciosy • spała żywiczarska |
