Cmentarz Grabiszyński
Z Wikipedii
Cmentarz Grabiszyński to obok Cmentarza Osobowickiego, Cmentarza Świętej Rodziny, Cmentarza Świętego Wawrzyńca jedna z największych nekropolii we Wrocławiu. Cmentarz w swoich obecnych granicach to jedna z trzech części stanowiących w pierwszej połowie XX wieku większy kompleks cmentarny. Początkowo był to cmentarz na którym chowano zmarłych z południowych parafii Wrocławia, ewangelickich: Św. Elżbiety i Św. Trójcy, katolickich: Św. Karola Boromeusza i Św. Elżbiety Węgierskiej oraz zakonnników z klasztoru Bonifratrów. Później stał się cemntarzem komunalnym.
Internetowa strona cmentarza:[1]
[edytuj] Historia
Cmentarz Grabiszyński I
Znajdował się między ulicami: Hallera, Romera i Grabiszyńską, w miejscu, w którym znajduje się dziś Park Grabiszyński. Został założony w roku 1868, w centralnej części cmentarza stała kaplica, wybudowana wg projektu arch. Zimmermann w stylu naśladującym renesans włoski. Kaplica i cmentarz zostały zniszczone w czasie oblężenia Wrocławia. Po wojnie cmentarz nie był użytkowany i ulegał ciągłej dewastacji, decyzję o likwidacji cmentarza podjęto w latach 60. Po likwidacji cmentarza w jego miejscu utworzono park, dawny układ alei cmentarnych został zmieniony, jedynie w kilku miejscach znaleźć można fragmenty grobów i innych urządzeń cmentarnych.
Cmetarz Grabiszyński II
Został założony w roku 1881, jest jedyną częścią dawnego kompleksu cmentarnego, używaną do dziś. W roku 1882 wybudowano wg projektu architekta Kesslera neoromańską kaplicę poświęconą pamięci Karoliny Gierth, kaplica ta używana jest dziś do odprawiania mszy żałobnych. Zdecydowana większość niemieckich nagrobków została zlikwidowana w latach 50. Oprócz pól grzebalnych, z grobami ziemnymi znajdują się także pola urnowe oraz kolumbarium, dwie kwatery zarezerwowane są dla zmarłych wyznania prawosławnego. Na cmentarzu spoczywają min.:
Stanisław Baranowski (1935-1978) - meteorolog, glacjolog, polarnik
Lothar Herbst (1940-2000) - poeta
Vilma Iling (1871-1903) - aktorka
Rafał Maszkowski (1838-1901) - muzyk
Stanisław Rospond (1906-1982) - językoznawca
Jan Trzynadlowski (1912-1995) - literaturoznawca
Andrzej Waligórski (1926-1992) - poeta i satyryk
Cmentarz Grabiszyński III
Powstał w roku 1916 po wschodniej stronie ulicy Grabiszyńskiej, na południowym skraju najstarszej części kompleksu cmentarnego. Centralny element cmentarza stanowiło wybudowane roku 1926 wg projektu Konwiarza krematorium . W roku 1927 w jednej z wolnych kwater na południowym skraju nekropolii urządzono cmentarz żołnierzy włoskich, zmarłych w niewoli niemieckiej pod koniec I Wojny Światowej, który dziś, wraz z niewielka kwaterą grobów dziecięcych, znajdującą sie przy pętli tramwajowej, stanowi jedyny zachowany element dawnej nekropolii.
Współrzędne: 51°5' 18" N 16°58' 18" E