Wrocław

Z Wikipedii

Współrzędne: 51°07'00" N 017°02'00" E

Wrocław
Herb Wrocławia Flaga Wrocławia
Dewiza: Miasto spotkań
Województwo	dolnośląskie
Założono	IX-X wiek
Prawa miejskie	1. poł. XIII w.
Prezydent miasta	Rafał Dutkiewicz (e-mail)
Powierzchnia	292,82 km²
Położenie	51° 07' N 17° 02' E
Wysokość	111 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2006)  - liczba ludności  - gęstość  - aglomeracja	633 700 2163,77 os./km² 850 tys.
Strefa numeracyjna (do 2005)	(+48) 71
Kod pocztowy	50-041 do 54-612
Tablice rejestracyjne	DW
Położenie na mapie Polski Wrocław
Miasta partnerskie	Breda, Drezno, Charlotte, Guadalajara, Hradec Králové, Kowno, La Vienne, Lwów, Ramat Gan, Wiesbaden
Urząd miejski3 pl. Nowy Targ 1/8 50-141 Wrocław tel. 071 777 70 00;
Strona internetowa miasta

Wrocław (łac. Wratislavia lub Vratislavia, czes. Vratislav, niem. Breslau ^*, węg. Boroszló) - historyczna stolica Śląska, jedno z największych (czwarte pod względem liczby ludności) i najstarszych miast w Polsce, położone po obu stronach środkowej Odry, na Nizinie Śląskiej.

Przez miasto przepływa 5 rzek większych: Odra i 4 jej dopływy, które zasilają ją w granicach miasta: Bystrzyca, Oława, Ślęza i Widawa. Przed II wojną światową w mieście istniały 303 mosty, obecnie pozostało ich około 220.

Wrocław jest stolicą województwa dolnośląskiego, miastem na prawach powiatu (wrocławski powiat grodzki) oraz stolicą wrocławskiego powiatu ziemskiego grupującego 9 okolicznych gmin.

[edytuj] Historia

Zobacz więcej w osobnym artykule: Historia Wrocławia.

Miasto po raz pierwszy wzmiankowane w sposób jednoznaczny w roku 1000 w związku z założeniem biskupstwa, jednak osadnictwo słowiańskie na Ostrowie Tumskim istniało co najmniej 150 lat wcześniej. Od końca X wieku znajdowało się pod panowaniem Piastów. W 1035 roku, w okresie tzw. Reakcji Pogańskiej, źródła informują o budowie świątyni pogańskiej w mieście. W XIII wieku dokonano lokacji miasta na prawie magdeburskim, w 1335 miasto przeszło pod panowanie królów Czech, później (po krótkim epizodzie panowania węgierskiego) wraz z Koroną Czeską zostało włączone do Monarchii Habsburskiej. W 1741 wraz z większością Śląska zostało zdobyte przez Prusy, w związku z czym w latach 1741-1918 oficjalna nazwa miasta brzmiała Królewskie Stołeczne i Rezydencjalne Miasto Wrocław (niem. Königliche Haupt- und Residenzstadt Breslau), w latach 1918-45 (po rewolucji listopadowej) Miasto Stołeczne Wrocław (Hauptstadt Breslau). W 1945 miasto zostało ogłoszone twierdzą i zniszczone w czasie walk między Armią Czerwoną i Wehrmachtem. Po II wojnie światowej Wrocław decyzją konferencji poczdamskiej został włączony do Polski.

[edytuj] Podział administracyjny

Zobacz więcej w osobnym artykule: Podział administracyjny Wrocławia.

Wrocław dzieli się administracyjnie na osiedla, stanowiące jednostki pomocnicze miasta. Niegdyś miasto składało się z 5 dzielnic: Psie Pole, Śródmieście, Stare Miasto, Krzyki, Fabryczna, które obecnie nie posiadają własnej osobowości, stanowią jednak nadal kryterium organizacji wielu urzędów i instytucji.

[edytuj] Kultura

[edytuj] Muzea

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Panorama Wrocławia z wieży katedry św. Jana

Rynek wrocławski

Wrocławskie ZOO, w tle Hala Ludowa

• Narodowe
  • Panorama Racławicka
  • Etnograficzne
• Muzeum Miejskie
  • Archeologiczne
  • Historyczne
  • Militariów
  • Sztuki Medalierskiej
  • Sztuki Mieszczańskiej
  • Sztuki Cmentarnej
• Akademii Sztuk Pięknych
• Archidiecezji Wrocławskiej
• Architektury
• Geologiczne
• Mineralogiczne (Uniwersytetu Wrocławskiego)
• Poczty i Telekomunikacji
• Przyrodnicze (Uniwersytetu Wrocławskiego)

[edytuj] Teatry

• Ad Spectatores (Scena w Starym Spichlerzu)
• Gest (Teatr Mimu Politechniki Wrocławskiej)
• Filharmonia
• Impart (Centrum Sztuki WOK)
• K2
• Kalambur
• Kameralny
• Opera Wrocławska
• Teatr Laboratorium (obecnie Centrum Badania Twórczości Jerzego Grotowskiego)
• Teatr Polski ze scenami: Teatr Kameralny, Scena na Dworcu Świebodzkim
• Teatr Muzyczny CAPITOL (dawniej Operetka Wrocławska)
• Teatr Formy
• Teatr Państwowy Wyższej szkoły Teatralnej
• Teatr Lalek
• Teatr Współczesny
• Teatr Pantomimy (Dyrekcja)
• Teatr Pieśń Kozła

[edytuj] Kina

• Atom
• Centrum Filmowe Helios
• Cinema City

• Warszawa
• Lwów
• Lalka
• Dworcowe - dworzec Wrocław Główny

[edytuj] Gospodarka

We Wrocławiu produkowane są autobusy, wagony, sprzęt AGD, środki chemiczne i elektronika. Od kilku lat dynamicznie rozwija się sektor IT (oprogramowanie wewnętrzne firm, oprogramowanie na zamówienie), również wiele zagranicznych firm (np. Siemens, LG (LG Philips + 6 podwykonawców + LG Electronics), Volvo, HP, QAD, Bombardier Transportation, Whirpool, 3M, Bosch, Wabco, Fagor, Toshiba etc.). Siemens właśnie przenosi swoje centra programistyczne do Wrocławia. Swoje siedziby mają tu następujące banki: BZ WBK, Lukas Bank, AIG Bank, Eurobank, Santander Consumer Bank (dawniej PTF Bank), Bank Współpracy Europejskiej oraz centra finansowo-księgowe: Volvo, HP, KPIT Cummins, UPS, GE Money Bank, Credit Suisse. W mieście działa największa ilość firm leasingowych oraz windykacyjnych w kraju, w tym największy Europejski Fundusz Leasingowy, znajduje się tu również siedziba firmy American Restaurants, właściciela sieci KFC, Pizza Hut i Rodeo Drive. Duży ośrodek przemysłu farmaceutycznego; US Pharmacia, Hasco-Lek, Galena, 3M, Labor, S-Lab, Herbapol.

[edytuj] Transport

[edytuj] Układ drogowy

Przez Wrocław przebiegają drogi krajowe nr 5, 8, 94, na krótkim odcinku granicy miasta przebiega autostrada A4, a w Bielanach Wrocławskich bezpośrednio przy granicy miasta znajduje się węzeł autostrady i dróg nr 5 i 35.

Struktura sieci drogowej Wrocławia jest silnie zorientowana na centrum miasta, mając kształt promienisty. Do końca XX wieku wszystkie mosty na głównej odnodze Odry skupiały się na jej odcinku długości około 2500 m. Komunikacja między dzielnicami peryferyjnymi jest dodatkowo utrudniona przez rozległe urządzenia kolejowe, wcinające się w głąb miasta. Od lat 80. postępuje powoli budowa obwodnicy śródmiejskiej, w planie są zaś dalsze obwodnice, w tym autostrada A8 czyli tzw. Autostradowa Obwodnica Wrocławia (AOW) oraz obwodnica wschodnia.

[edytuj] Transport szynowy, lotniczy i wodny

Zobacz więcej w osobnym artykule: Wrocławski węzeł kolejowy.

Wrocław jest ważnym węzłem kolejowym (Wrocław-Brochów - 2.największy węzeł kolejowy-stacja towarowa w kraju), z Wrocławia wychodzą linie kolejowe w kierunkach: Leszno – Poznań, Opole – Lubliniec, Legnica – Zgorzelec, Głogów – Zielona Góra, Kłodzko – Kudowa-Zdrój, Wałbrzych – Jelenia Góra, Oleśnica – Ostrów Wlkp. Miasto posiada międzynarodowe lotnisko na Strachowicach oraz port rzeczny na Odrze.

[edytuj] Miejski transport zbiorowy

Zobacz więcej w osobnym artykule: Tramwaje we Wrocławiu.

Miejski transport zbiorowy we Wrocławiu korzysta z tramwajów i autobusów. Rozległa sieć tramwajowa jest jedną z większych w kraju, jednak nie obsługuje wielu gęsto zamieszkanych osiedli takich jak Kozanów, Psie Pole, Gaj czy Zakrzów, linie autobusowe stanowią zatem równorzędny środek transportowy. Komunikację obsługują MPK Wrocław oraz mniejsi prywatni przewoźnicy: Dolnośląskie Linie Autobusowe, Polbus oraz Urbus.

[edytuj] Sport

• piłka nożna Śląsk Wrocław, Polar Wrocław, Ślęza Wrocław, Wulkan Wrocław, Parasol Wrocław
• koszykówka
  • mężczyzn: Śląsk Wrocław
  • kobiet: WTK Ślęza Wrocław-Siechnice
• piłka ręczna Śląsk Wrocław
• boks Gwardia Wrocław
• siatkówka Gwardia Wrocław
• futbol amerykański The Crew
• lekkoatletyka Parasol Wrocław

[edytuj] Żużel

• W lidze żużlowej startuje WTS Wrocław. Klub jest wielokrotny medalistą DMP (ostatnio mistrz z 2006).
  • Na Stadionie Olimpijskim dwukrotnie odbyły się finały Indywidualnych Mistrzostw Świata. W 1995 odbyła się tutaj premierowa runda Grand Prix. Do 2000 odbyło się tutaj pięć rund Grand Prix Polski. Od 2004 we Wrocławiu żużlowcy walczą o Grand Prix Europy.
  • Na Stadionie Olimpijskim odbyło się pięć finałów Drużynowych Mistrzostw Świata. W 2001 odbył się tutaj finał premierowego Drużynowego Pucharu Świata. Finał DPŚ odbył się we Wrocławiu także w 2005.

[edytuj] sporty wodne

-przystań LAs Pegaz (klub organizuje spływy do okoła Wrocławia Staromiejskim Szlakiem Wodnym oraz ogólnopolskie Zloty Wioślarzy)[www.pegaz.wroc.pl]

-AZS Wrocław[www.wioslarstwo.azs.pwr.wroc.pl]

[edytuj] Edukacja

Ratusz

Uniwersytet Wrocławski

[edytuj] Wyższe uczelnie państwowe

• Uniwersytet Wrocławski
• Uniwersytet Przyrodniczy
• Politechnika Wrocławska
• Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich (www)
• Akademia Ekonomiczna im. O. Langego
• Akademia Sztuk Pięknych
• Akademia Wychowania Fizycznego
• Akademia Muzyczna im. K. Lipińskiego
• Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych
• Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. L. Solskiego
• Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych we Wrocławiu

[edytuj] Uczelnie niepaństwowe

• Dolnośląska Szkoła Wyższa Edukacji TWP
• Dolnośląska Wyższa Szkoła Służb Publicznych "Asesor"
• Ewangelikalna Szkoła Teologiczna (dawniej Biblijne Seminarium Teologiczne)
• Metropolitalne Wyższe Seminarium Duchowne we Wrocławiu
• Międzynarodowa Wyższa Szkoła Logistyki i Transportu
• Papieski Wydział Teologiczny
• Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie, Filia we Wrocławiu
• Szkoła Wyższa Rzemiosł Artystycznych i Zarządzania
• Wyższa Szkoła Bankowa
• Wyższa Szkoła - Edukacja w Sporcie w Warszawie, Filia we Wrocławiu
• Wyższa Szkoła Filologiczna
• Wyższa Szkoła Fizjoterapii
• Wyższa Szkoła Handlowa
• Wyższa Szkoła Humanistyczna
• Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania "Copernicus"
• Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej
• Wyższa Szkoła Zarządzania "Edukacja"
• Wyższa Szkoła Zarządzania i Finansów
• Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Poznaniu, Filia we Wrocławiu

[edytuj] Znani Wrocławianie

Biblioteka Uniwersytetu, ul.Szajnochy

Budynek Wydziału Architektury PWr

Wrocław, rynek nocą

Ratusz Nocą

Rynek

Rynek - widok z Mostka Czarownic

[edytuj] Nobliści

• Theodor Mommsen (1902)
• Phillip Lenard (1905)
• Eduard Buchner (1907)
• Paul Ehrlich (1908)
• Gerhart Hauptmann (1912)
• Fritz Haber (1918)
• Friedrich Bergius (1931)
• Otto Stern (1943)
• Max Born (1954)
• Reinhard Selten (1994)

[edytuj] Nadburmistrzowie, przewodniczący MRN i prezydenci

• Carl Theodor Seydel (lata 50. XIX wieku)
• Arthur Johnson Hobrecht (1863-1872)
• Max von Forckenbeck (1873-1878)
• Georg Bender (1891-1912)
• Bolesław Drobner (1945)
• Bolesław Iwaszkiewicz (1957-1961)
• Stefan Skąpski (??-1990)
• Bogdan Zdrojewski (1990-2001)
• Stanisław Huskowski (2001-2002)
• Rafał Dutkiewicz (od 2002)

[edytuj] Pozostali zasłużeni

[edytuj] Architektura i urbanistyka Wrocławia

Wrocław mimo zniszczeń wojennych (70% budynków) zachował wiele budowli bądź w stanie oryginalnym, bądź odrestaurowanych czy odbudowanych po wojnie. Do wyróżniających się należą: gotycki ratusz na Rynku, gotyckie kościoły: katedra pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela na Ostrowie Tumskim (przy niej barokowa kaplica Elektorska według projektu Fischera von Erlacha), Św. Krzyża, NMP na Piasku; barokowy zespół głównych budynków Uniwersytetu Wrocławskiego z Aulą Leopoldina; neogotycki budynek Dworca Głównego; modernistyczne: Hala Ludowa (proj. Max Berg), dom handlowy zaprojektowany przez Ericha Mendelsohna, budynki wystawy Mieszkanie i miejsce pracy (m.in. dom projektu Hansa Scharouna). Oprócz tego w mieście zachowało się osiem tysięcy zabytkowych kamienic czynszowych, które władze samorządowe starają się w ramach specjalnych programów rewitalizacyjnych sukcesywnie poddawać renowacjom. Jest to największe tego typu skupisko zabytkowego budownictwa na obecnym terytorium Polski. Kamienice te prezentują style począwszy od baroku poprzez klasycyzm, historyzm, secesję aż po modernizm. Wiele kamienic prezentuje wysokie walory architektoniczno-estetyczne.

[edytuj] Ważniejsze miejsca

• wyspy odrzańskie:
  • Kępa Mieszczańska
  • Ostrów Tumski (dawniej osobna wyspa)
  • Wyspa Piasek
  • Wyspa Słodowa
  • Wielka Wyspa
• Stare Miasto
  • Rynek
  • plac Solny
  • Nowy Targ
  • ulica Świdnicka
• Ogród botaniczny
• Park Szczytnicki z Ogrodem Japońskim
• Ogród zoologiczny (założony w roku 1865 - największa w Polsce liczba gatunków - 565, łącznie około 7100 zwierząt)
• Stary Cmentarz Żydowski

Kępa Mieszczańska

Zespół wschodnich wysp odrzańskich we Wrocławiu

[edytuj] Architektura historyczna (do 1945)

Wieża ciśnień Na Grobli

Wieża ciśnień al. Wiśniowa

Hala Ludowa (widok od strony parku)

Komenda policji i sądy

Dworzec Główny PKP

Skrzyżowanie Świdnickiej, Teatralnej i Modrzejewskiej: widoczny (od lewej): fragment Opery, Hotel Monopol, dachy kościoła św.Doroty, DH "Solpol" i fragment byłego domu handlowego J.Schottländera "St. Hieronymus", potem przez pewien czas akademika UWr. "Szklany Dom")

Łaźnia miejska (1895-97)

Neogotycki kościół św. Elżbiety Węgierskiej z wieżą zrekonstruowaną wg projektu prof. Zipsera

Gmach NOT, dawny Landeshaus

Poltegor-najwyższy biurowiec Wrocławia

• Romanizm
  • Kościół św. Idziego
• Gotyk
  • Ratusz
  • Archikatedra Wrocławska pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela
  • Kościół św. Marcina (dawna kapilica zamkowa św. Marii), budowniczy Wiland
  • Kościół św. Krzyża (górny) i św. Bartłomieja (dolny), budowniczy Wiland
  • Kościół św. Marii Magdaleny (dawny kościół farny, obecnie katedra polskokatolicka)
  • Kościół św. Elżbiety (dawny kościół farny, obecnie garnizonowy, bazylika mniejsza)
  • Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy (d. kościół św. Barbary) przy ul. Św. Mikołaja
  • Kościół NMP na Piasku (dawniej klasztorny kanoników regularnych)
  • Kościół św. Wojciecha (dawniej klasztorny dominikanów)
  • Kościół św. Macieja
  • Kościół św. Wincentego (dawniej klasztorny premonstratensów)
  • Kościół św. Stanisława, św. Doroty i św. Wacława (dawniej klasztorny franciszkański)
  • Kościół Bożego Ciała (dawniej klasztorny joannitów)
  • Kościół i klasztor bernardynów (obecnie Muzeum Architektury)
  • Kościół Urszulanek św. Klary i św. Jadwigi z Mauzoleum Piastów Śląskich
  • Arsenał
• Renesans
  • Kamienice zachodniej strony Rynku
• Barok
  • kościół Imienia Jezus (pojezuicki, obecnie uniwersytecki)
  • gmach Uniwersytetu
    • Aula Leopoldina Aula Leopoldina
    • Wieża Matematyczna
    • Oratorium Muzyczne
  • gmach Ossolineum (Gimnazjum św. Macieja)
  • kościół św. Antoniego z Padwy we Wrocławiu przy ul. św. Antoniego
  • kościół dworski przy ul. Kazimierza Wielkiego
• Klasycyzm
  • gmach Starej Giełdy przy pl. Solnym, arch. Carl Gotthard Langhans
  • gmach Opery Wrocławskiej gmach Opery Dolnośląskiej, arch. Carl Ferdinand Langhans
  • zamek królów pruskich, arch. Friedrich August Stüler (rozbudowa budowli barokowej)
• Historyzm
  • dworzec kolejowy Wrocław Główny, arch. Wilhelm Grapow
  • dworzec kolejowy Wrocław Świebodzki
  • dworzec kolejowy Wrocław Nadodrze, arch. Wilhelm Grapow
  • Kościół św. Antoniego na Karłowicach
  • Kościół Opieki św. Józefa na Ołbinie (dawniej św. Urszuli i Jedenastu Tysięcy Dziewic), arch. Carl Ferdinand Langhans
  • kościół św. Michała Archanioła na Ołbinie, arch. Alexis Langer
  • Kościół św. Elżbiety (Węgierskiej), arch. Josef Ebers
  • Nowy Ratusz, arch. Friedrich August Stüler
  • gmach Nowej Giełdy przy ul. Krupniczej (obecnie Hala Gwardii), arch. Karl Lüdecke
  • most Grunwaldzki
  • gmach Muzeum Narodowego
  • dawny Landeshaus (1896), dziś budynek Naczelnej Organizacji Technicznej
  • Hotel Monopol
  • Wieża ciśnień Na Grobli, arch. Johann Christian Zimmermann
  • Wieża ciśnień ul. Wiśniowa, arch. Karl Klimm i Richard Plüddemann
  • gmach Szkoły Rzemiosł Budowlanych (obecnie Wydział Architektury PWr), arch. Karl Klimm i Richard Plüddemann
  • Hala Targowa, arch. Richard Plüddemann
  • dawny areszt wojskowy ul. Drobnera
• Secesja
  • Dom Handlowy Braci Barasch (dzisiejszy SDH "Feniks")
• Modernizm
  • Hala Stulecia, arch. Max Berg
  • Pergola, pawilon restauracji i tzw. Pawilon Czterech Kopuł, arch. Hans Poelzig
  • budynek biurowo-handlowy przy ul. Ofiar Oświęcimskich, arch. Hans Poelzig
  • wystawa mieszkaniowa WUWA
  • Dom towarowy Wertheim (obecnie Renoma), arch. Hermann Dernburg
  • Apteka pod Murzynem (obecnie redakcja Gazety Wyborczej), arch. Adolf Rading
  • Stadion Olimpijski, arch. Richard Konwiarz
  • Miejska Kasa Oszczędności (obecnie Bank Zachodni WBK w Rynku), arch. Heinrich Rump (1930)
• Ekspresjonizm
  • Dom Handlowy Petersdorf (obecnie Kameleon), arch. Erich Mendelsohn
  • Postscheckamt, arch. Lothar Neumann
• Styl III Rzeszy
  • gmach Urzędu Wojewódzkiego
  • naziemne schrony obrony przeciwlotniczej, arch. Richard Konwiarz:
    • ul. Ładna
    • ul. Legnicka / pl. Strzegomski
    • ul. Słowiańska / ul. Ołbińska
    • ul. Grabiszyńska / ul. Stalowa

[edytuj] Architektura współczesna (po 1945)

• Socrealizm
  • Kościuszkowska Dzielnica Mieszkaniowa (pl. Kościuszki i Arkady), arch. Roman Tunikowski
  • Gmachy Politechniki przy pl. Grunwaldzkim, arch. Krystyna i Marian Barscy
• Modernizm
  • Galeriowiec przy ul. H. Kołłątaja, arch. Jadwiga Grabowska-Hawrylak, Edmund Frąckiewicz, Maria i Igor Tawryczewscy
  • Trzonolinowiec
  • rotunda Panoramy Racławickiej, arch. Marek Dziekoński
  • Wieżowce mieszkalne ("sedesowce") na pl. Grunwaldzkim, arch. Jadwiga Grabowska-Hawrylak
  • Akademiki "Ołówek" i "Kredka", arch. Krystyna i Marian Barscy
  • Poltegor Centre
• Postmodernizm
  • Dom Handlowy Solpol, arch. Wojciech Jarząbek
  • Renaissance Center
  • Biurowiec EFL
  • Wratislavia Tower (kino Helios), arch. Leszek Łękawa
  • Hotel Radisson SAS
  • Galeria Dominikańska (ECE), arch. Edward Lach
  • Hotel Park Plaza, arch. Edward Lach
  • Dom Handlowy Howell, arch. Edward Lach
  • Kościół św. Ignacego Loyoli przy ul. Stysia wg projektu wg projektu arch. Zenona Nasterskiego

Most Milenijny nocą

Most Grunwadzki nocą, widok od strony Politechniki

Most Zwierzyniecki, widok od strony centrum w kierunku ZOO

Mosty Trzebnickie, widok w stronę centrum, i półn. słup graniczny Wrocławia z 1900/1901

Mosty Warszawskie, widok w stronę centrum, i transport węgla barkami po Odrze

Most Osobowicki - widok od południowego zachodu

[edytuj] Ważniejsze mosty i kładki

1. Most Bartoszowicki (kanał powodziowy)
2. Most Bolesława Krzywoustego (Widawa)
3. Most Brodzki (Bystrzyca)
4. Most Burzowy (Kanał Miejski)
5. Most Dekarski (Widawa)
6. Most Dmowskiego (Odra Płd.)
7. Most Grunwaldzki (Odra)
8. Mosty Jagiellońskie (Kanał Powodziowy i Kanał Żeglowny)
9. Most Jarnołtowski (Bystrzyca)
10. Most Kleciński (Ślęza)
11. Most Kłokoczycki (Widawa)
12. Most Krupniczy (Fosa Miejska)
13. Most Marszowicki (Bystrzyca)
14. Most Maślicki (Ślęza)
15. Mosty Mieszczańskie (stary i nowy; Odra Płn.)
16. Most Milenijny (Tysiąclecia) (Odra)
17. Mosty Młyńskie (Odra)
18. Most Muchoborski (Ślęza)
19. Most Oławski (rzeka Oława)
20. Most Oporowski (Ślęza)
21. Mosty Osobowickie (Kanał Miejski, Stara Odra, Kanał Różanka)
22. Most Parkowy (Górna Oława)
23. Most Partynicki (Ślęza)
24. Most Pawłowicki (rzeka Dobra)
25. Most Pęgowski (Widawa)
26. Most Piaskowy (Odra)
27. Most Pilczycki (Ślęza)
28. Most Pilczycki Nowy (Ślęza)
29. Most Piotra Skargi (Fosa Miejska)
30. Most Pokoju (Odra)
31. Most Polanowicki (Widawa)
32. Mosty Pomorskie (Odra Płn. i Płd.)
33. Most Rakowiecki (rzeka Oława)
34. Most Ratyński (Bystrzyca)
35. Most Sądowy (Fosa Miejska)
36. Most Sikorskiego (Odra Płd.)
37. Most Słodowy (Odra)
38. Most Sołtysowicki (Widawa)
39. Most Strachociński (Kanał Odpływowy)
40. Most Strzegomski (Ślęza)
41. Most Swojczycki lub Bolesława Chrobrego (Kanał Powodziowy i Kanał Żeglowny)
42. Most Szczytnicki (Stara Odra)
43. Mosty Średzkie (Bystrzyca)
44. Most Św. Antoniego (Fosa Miejska)
45. Most Św. Klary (Odra)
46. Most Św. Macieja (Odra Płd., do wyspy Tamka)
47. Mosty Trzebnickie (Kanał Miejski, Stara Odra, Kanał Różanka)
48. Most Tumski (Odra)
49. Mosty Uniwersyteckie (Odra Płn. i Płd.)
50. Mosty Warszawskie (Kanał Miejski i Stara Odra)
51. Most Widawski (Widawa)
52. Most Wilczycki (Widawa)
53. Most Zaleski (Czarna Woda)
54. Most Zakrzowski (Widawa)
55. Most Zwierzyniecki (Stara Odra)
56. Most Żernicki (Ślęza)
57. Kładka Barani Skok (Oława)
58. Kładka Bielarska (Odra)
59. Kładka Muzealna (Fosa Miejska)
60. Kładka Oporowska (Ślęza)
61. Kładka Parkowa (Oława)
62. Kładka Siedlecka (Oława)
63. Kładka Świętego Antoniego (Fosa Miejska)
64. Kładka Złotnicka (Bystrzyca)
65. Kładka Zwierzyniecka (Odra)
66. Kładka Bartoszowice-Strachocin (od listopada 2004, przeniesiona ze śluzy w Lipkach, jeszcze bez nazwy)

[edytuj] Synagogi

• Czynne
  • Mała Synagoga
  • Synagoga Pod Białym Bocianem
• Nieistniejące
  • Nowa Synagoga
  • Synagoga Krajowa
  • Synagoga Bialska

[edytuj] Inne

Iglica

[edytuj] Ciekawostki

• 1000 – pierwszy pisemna wzmianka w kronice Thietmara o pewnym potężnym grodzie usytuowanym nad Odrą, czyli o Wrocławiu, w tym roku zostaje też ustanowiona znana wszystkim archidiecezja wrocławska
• 1327 - miasto zrywa więzy łączące je z Koroną Polską zawierając układ o przeżycie z Janem Luksemburczykiem. Zakazano używania języka polskiego w procesach sądowych o długi i procesach spadkowych.
• 1337 - Wrocław zostaje wyłączony od sądów prawa polskiego. Oznacza to ostateczne zerwanie z porządkiem prawnym Królestwa Polskiego, w tym roku też połączono miasto ulokowane na prawie magdeburskim przez Henryka III Białego z Nowym Miastem, lokowanym w 1263 roku również przez niego
• 1418 - Defenestracja wrocławska
• 1530 - wybicie najstarszej na obecnych ziemiach polskich monety 10-dukatowej. Ta donatywa jest zarazem najstarszą znaną wielokrotnością dukata z terenu Śląska
• poł. XVII w. - pierwsze na świecie czasopismo lekarskie Miscellanea Curiosa Medico-Physica
• 1702 powstał Uniwersytet Wrocławski (starszy łącznie od Uniwersytetu Warszawskiego i Poznańskiego), byłby jeszcze starszy, ale przeszkodził w tym Uniwersytet Krakowski, wysyłając swego czasu list protestujący do papieża dokument fundacyjny wydany przez Władysława Jagiellończyka w Budzie w roku 1505, przez co uniwersytet powstał dopiero prawie 2 wieki później
• 1742 – ówczesny Wrocław zostaje podniesiony do rangi królewskiego miasta rezydencjalnego
• 1842 - pierwsza linia kolejowa na dzisiejszych ziemiach polskich, między Wrocławiem a Oławą (patrz -> Wrocławski węzeł kolejowy)
• 1893 - pierwsze tramwaje elektryczne na dzisiejszych ziemiach polskich (patrz -> Tramwaje we Wrocławiu)
• 1945-Wrocław poddaje się ostatni- 6 maja 1945roku, parę dni po Berlinie
• 1948 odbywa się we Wrocławiu Międzynarodowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju. Zjechało się na nią czterysta światowych sław literatury, nauki i sztuki z 46 krajów, m.in. Irena Curie, Pablo Picasso czy Michaił Szołochow. Nie mogąc przybyć, Albert Einstein nadesłał obszerne powitanie
• 1965 biskup wrocławski Bolesław Kominek był inicjatorem i autorem listu biskupów polskich do niemieckich z 1965 roku (słynne"Przebaczamy i prosimy o przebaczenie")
• 1977-Śląsk Wrocław potrójnym mistrzem Polski w 3dyscyplinach(piłce nożnej, koszykówce, piłce ręcznej)-rekord Polski jeśli chodzi o jeden klub
• 1982 Jarosław Hyk – student Akademii Rolniczej we Wrocławiu, przejechany przez ciężarówkę w centum miasta ZOMO podczas demonstracji w dniu 31 sierpnia w czasie stanu wojennego. Ciężarówka zaczepiła chłopaka podwoziem i wlokła po bruku przez blisko sto metrów. Doznał wstrząśnienia mózgu, odbicia nerek, ogólnych potłuczeń zranień i poparzeń. Mimo to przeżył, a zdjęcia i film z tego wydarzenia obiegły i zmroziły cały świat
• 1997- słynna powódź „tysiąclecia” we Wrocławiu, w tym roku też zanim do miasta „zawitała”, miasto było organizatorem 46 Światowego Kongresu Eucharystycznego
• 2004- Wrocław jako jedyne miasto nie będące stolicą zostaje wybrane i opisane we francuskim(tekst przetłumaczony po polsku dostępny jest pod adresem[1]), poczytnym Le Figaro jako miasto, które przybliża czytelnikom nowe kraje członkowskie wstępujące do UE(10) przez pryzmat jednego miasta
• We Wrocławiu 2 razy gościł papież Jan Paweł II (raz rozpoczął swą pielgrzymkę do Ojczyzny właśnie od tego miasta), który wygłaszając tu homilię powiedział: "Wrocław jest miastem położnym niemal na styku trzech krajów, które historia bardzo ściśle ze sobą połączyła. Jest poniekąd miastem spotkania, miastem, które jednoczy. Tutaj w jakiś sposób spotyka się tradycja duchowa Wschodu i Zachodu".
• Miasto ma czwartą największą ilość mostów (i kładek) w Europie. W Europie Środkowej jest pod tym względem bezkonkurencyjny, w Europie zaś plasuje się w doborowym towarzystwie zaraz za Amsterdamem, Wenecją i Sankt Petersburgiem. Jeszcze kilkanaście lat temu w centrum miasta wisiał baner: Wrocław miastem 100 mostów i 100 kościołów- obecnie już go nie ma-jako, że mocno już zdążył się zdezaktualizować (nowo wybudowany most w ciągu obwodnicy wschodniej będzie największym w Polsce - "Na Rędzinie stanie jeden z 10 największych na świecie mostów betonowych, podwieszanych – zaznacza prof. Biliszczuk. (źródło Gazeta Wrocławska). Najsłynniejszy wrocławski Most Grunwaldzki może się pochwalić tym, że w czasie II wojny światowej jeździły po nim czołgi (i przetrwał)
• To we Wrocławiu zadebiutowali m.in Andrzej Wajda, Krzysztof Kieślowski, Sylwester Chęciński i powstało wiele filmów, które weszły do historii polskiego kina jak m.in.:Popiół i diament, Sami swoi, Rękopis znaleziony w Saragossie, Lalka, niektóre odcinki seriali: Czterej pancerni i pies i Stawka większa niż życie były kręcone we Wrocławiu (w "Stawce" Wrocław występował jako Berlin, m.in. dworzec główny, a Teatr Lalek występował jako Teatr Roma); we Wrocławiu ma być kręcona wielka produkcja "Śmierć w mieście Breslau", z mocną zagraniczną obsadą, której budżet szacowany jest na blisko 20 milionów dolarów
• Miasto kandydowało do targów EXPO 2010, lecz musiało uznać wyższość Szanghaju
• Wrocławska Hala Ludowa (Hala Stulecia) została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2006 roku
• Wrocław posiada 2, najwięcej w Polsce, wraz z Gdańskiem, Pomników Historii - najcenniejszego (bo na jej liście znajduje się tylko 30, a już wkrótce tylko 31 obiektów uznanych za szczególnie wartościowe dla kultury, będących pod patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej) wyróżnienia przyznawanego w kraju. Są nimi: zespół historycznego centrum i Hala Ludowa
• Tutaj krótki koncert podczas opuszczania na zawsze już Polski w drodze za granicę dał Fryderyk Chopin
• Wrocław ma Stadion Olimpijski, choć nie był nigdy organizatorem IO
• Miasto ma jako bardzo nieliczne w Europie zachowaną fosę miejską (w zdecydowanej większości, co do historycznego kształtu)
• Ostrów Tumski oświetlany jest przez funkcjonujące na co dzień, ręcznie obsługiwane gazowe latarnie uliczne;
• W budynku Banku Zachodniego na rogu Rynku i pl. Solnego działa jedyny we Wrocławiu paternoster, czyli winda bez drzwi, która stale jeździ i nie zatrzymuje się na poszczególnych piętrach.
• Wrocławskie Zoo, choć wcale nie największe w Polsce, może się pochwalić jednak największą w Polsce ilością gatunków
• przez miasto przechodzi najdłuższa linia kolejowa w Polsce (relacji Szczecin-Przemyśl), liczy ponad 1000 kilometrów
• Miasto posiada tor konny (w Polsce są tylko 3 takie); mieści się on na Partynicach, na terenach jego w 1983 r. Jan Pawel II odprawił mszę
• Echo pierwszą prywatną telewizją w Polsce
• We Wrocławiu, wśród licznych pomników upamiętniających znane osobistości i doniosłe wydarzenia kilka zasługuje na szczególną uwagę ze względu na ich niezwykłą formę i wymowę. Należą do nich
  • pomnik Pomarańczowej Alternatywy w formie niewielkiego krasnala,
  • "Powodzianka" (na pamiątkę powodzi tysiąclecia w 1997)
  • pomnik na pamiątkę masakry na placu Tiananmen w Pekinie 4 czerwca 1989,
  • niezwykły pomnik "Pamięci Zwierząt Rzeźnych", ustawiony w zaułku Stare Jatki (przed wojną Große Fleischbänke - "Wielkie Ławy Mięsne"), historycznym miejscu sprzedaży mięsa z pobliskich nadodrzańskich ubojni (obecnie znajdują się tam galerie artystyczne).

Krasnal

Powodzianka

Tiananmen: Pekin/Wrocław 1989/1999

Pamięci Zwierząt Rzeźnych

Muzeum Krasnoludków

• W roku 2003 prezydent Wrocławia, kontynuując zapoczątkowaną przez Pomarańczową Alternatywę tradycję związaną z krasnoludkami - odsłonił na ścianie kamieniczki "Jaś" pomiędzy Rynkiem a kościołem garnizonowym św. Elżbiety miniaturową tabliczkę-szyld "Muzeum Krasnoludków". Tabliczka znajduje się przy drzwiach do kamieniczki, na wysokości ludzkich kolan. W sierpniu 2005 pojawiły się w różnych punktach miasta miniaturowe brązowe rzeźby krasnoludków wg projektów Tomasza Moczka, absolwenta wrocławskiej ASP: "szermierz" przy Uniwersytecie, "rzeźnik" na Starych Jatkach, dwa "Syzyfki" na ul. Świdnickiej oraz "pracz odrzański" przy moście Piaskowym. Ten ostatni nawiązuje swą nazwą do peryferyjnego wrocławskiego osiedla Pracze Odrzańskie.

krasnal - szermierz

krasnal - rzeźnik

krasnal - Syzyfek

pracz odrzański

[edytuj] Panoramy miasta

Północno-wschodnia (180°) panorama Wrocławia z 23. piętra budynku "Poltegoru" przy ul. Powstańców Śl. 95

Panorama południowa (~90°) z tego samego miejsca

[edytuj] Miasta partnerskie

[edytuj] Wrocław jako garnizon wojskowy

[edytuj] Bibliografia

• Norman Davies, R. Moorhouse Mikrokosmos. Portret miasta środkowoeuropejskiego. Vratislavia. Breslau. Wrocław, Kraków 2002
• Tadeusz Drankowski, Olgierd Czerner Wrocław z lotu ptaka, Ossolineum, 1992
• Ryszard Majewski Wrocław godzina zero, Krajowa Agencja Wydawnicza, Wrocław 1985
• Karol Jońca, Alfred Konieczny Upadek "Festung Breslau", Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1963
• K. Maleczyński, M. Morelowski, A. Ptaszycka Wrocław. Rozwój urbanistyczny, Warszawa 1956
• W. Długoborski, J. Gierowski, K. Maleczyński Dzieje Wrocławia do roku 1807, Warszawa 1958
• Mariusz Urbanek Dolny Śląsk. Siedem stroń świata, Wydawnictwo MAK, Wrocław 2003, s. 240 + CD-ROM
• Waldemar Fydrych Żywoty Mężów Pomarańczowych, Wydawnictwo Pomarańczowa Alternatywa, 2001

[edytuj] Zobacz też

• Śląsk
• Kalendarium historii Śląska
• Wojny śląskie
• Ludzie związani z Wrocławiem

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Mapy i zdjęcia satelitarne:
  • mapy i zdjęcia satelitarne (Google) w Wikimapii
  • mapa w Szukaczu
  • mapa w Mapquest (en)

[edytuj] Oficjalnie i ogólnie o mieście

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Wrocław

Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów
o Wrocławiu

Zobacz Wikinews na temat Wrocławia

• Strona internetowa Wrocławia
• WikiWrocław

[edytuj] Historia, zdjęcia historyczne i współczesne

• Wratislaviae Amici - Wrocław na starej i nowej fotografii
• Wrocław dawniej - dziś
• Secesyjny Wrocław

[edytuj] Komunikacja autobusowa i tramwajowa we Wrocławiu

• Zarząd Dróg i Komunikacji we Wrocławiu
• Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne we Wrocławiu
• Dolnośląskie Linie Autobusowe
• Firma URBUS

Podział terytorialny Wrocławia

Fabryczna • Krzyki • Psie Pole • Stare Miasto • Śródmieście

 

Miasta województwa dolnośląskiego

Bardo • Bielawa • Bierutów • Bogatynia • Boguszów-Gorce • Bolesławiec • Bolków • Brzeg Dolny • Bystrzyca Kłodzka • Chocianów • Chojnów • Duszniki-Zdrój • Dzierżoniów • Głogów • Głuszyca • Góra • Gryfów Śląski • Jawor • Jaworzyna Śląska • Jedlina-Zdrój • Jelcz-Laskowice • Kamienna Góra • Karpacz • Kąty Wrocławskie • Kłodzko • Kowary • Kudowa-Zdrój • Lądek-Zdrój • Legnica • Leśna • Lubań • Lubawka • Lubin • Lubomierz • Lwówek Śląski • Mieroszów • Międzybórz • Międzylesie • Milicz • Mirsk • Niemcza • Nowa Ruda • Nowogrodziec • Oborniki Śląskie • Oleśnica • Olszyna • Oława • Piechowice • Pieńsk • Pieszyce • Piława Górna • Polanica-Zdrój • Polkowice • Prochowice • Prusice • Przemków • Radków • Siechnice • Sobótka • Stronie Śląskie • Strzegom • Strzelin • Syców • Szczawno-Zdrój • Szczytna • Szklarska Poręba • Ścinawa • Środa Śląska • Świdnica • Świebodzice • Świeradów-Zdrój • Świerzawa • Trzebnica • Twardogóra • Wałbrzych • Wąsosz • Węgliniec • Wiązów • Wleń • Wojcieszów • Wołów • Wrocław • Zawidów • Ząbkowice Śląskie

 

Powiaty województwa dolnośląskiego

Miasta na prawach powiatu: Jelenia Góra | Legnica | Wrocław
Powiaty: bolesławiecki | dzierżoniowski | głogowski | górowski | jaworski | jeleniogórski | kamiennogórski | kłodzki | legnicki | lubański | lubiński | lwówecki | milicki | oleśnicki | oławski | polkowicki | strzeliński | średzki | świdnicki | trzebnicki | wałbrzyski | wołowski | wrocławski | ząbkowicki | zgorzelecki | złotoryjski

 

Miasta wojewódzkie Polski

Białystok • Bydgoszcz • Gdańsk • Gorzów Wielkopolski • Katowice • Kielce • Kraków • Lublin • Łódź • Olsztyn • Opole • Poznań • Rzeszów • Szczecin • Toruń • Warszawa • Wrocław • Zielona Góra