Dżamuka

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Dżamuka-seczen (ur. ? zm. 1205 wódz mongolski, towarzysz i And Czyngis-chana, a następnie przywódca kilku walczących z nim koalicji. Wódz plemienia Dżadżiarytów (lub Dżadaran).

Spis treści

1 Młodość
2 Współdziałanie z Temudżinem
3 Walki z Czyngis-chanem
4 Bibliografia

[edytuj] Młodość

W dzieciństwie zawarł pakt braterstwa z Temudżinem, późniejszym Cynis-chanem, stając się jego Andem (odpowiednik zachodniego Brata krwi). Było to w dziesiątym roku życia Temudżina, czyli zależnie od datowania jego urodzin, pomiędzy 1162 a 1173 rokiem. Następnie przez kilka, lub kilkanaście lat nie utrzymywali oni ze sobą kontaktów. Wiadomo że pozycja Dżamuki była w tym czasie lepsza niż Temudżina, dysponował on co najmniej dwoma tumenami wojska, a w liście ich wspólnego zwierzchnika To'oriła Ong-chana Dżamuka nazywany jest młodszym bratem a Temudżin synem.

[edytuj] Współdziałanie z Temudżinem

Ponownie spotykają się podczas pierwszej poważnej wyprawy wojennej Temudżina, przeciw Merkitom w roku 1180, na którą Dżamuka dostarczył posiłków jako jeden z wodzów podporządkowanych To'oriłowi. Po zwycięstwie uroczyście odnowili braterstwo i następne półtora roku spędzili we wspólnym obozie, później rozstają się w niewyjaśnionych okolicznościach po czym szybko dochodzi do ich konfliktu.

[edytuj] Walki z Czyngis-chanem

W 1182 jeden z ludzi Temudżina zabija młodszego brata Dżamuki, Tajczara. Dżamuka wyrusza przeciw swemu dawnemu towarzyszowi, na czele Dżadaran i trzynastu innych plemion które przyłączyły się do niego i w bitwie pod Dałan Bałdżit pokonuje Czyngis-chana biorąc do niewoli a następnie zabijając kilkudziesięciu członków rodu zabójcy swego brata. Rezygnuje jednak z dalszej walki, jego armia rozpada się a jej część natychmiast po odjeździe Dżamuki przechodzi na stronę Czyngis-chana. W roku 1201 ponownie staje na czele koalicji plemion Mongolskich Tatarskich i Najmańskich, walczących z Czyngis-chanem, wybrany przez nie Gur-chnem (czyli chanem powszechnym, lub ogólnym). Podczas bitwy pod Köjten koalicja ta rozpada się a Dżamuka wycofuje się z walk napadając w dodatku na swych niedawnych sprzymierzeńców. Wojna trwa jednak nadal a Dżamuka zachowuje sporą siłę militarną. Zostaje doradcą Ong-chana który za jego namową, występuje przeciw Temudżinowi (z którym dotychczas współpracował) i zwycięża go minimalnie w bitwie pod Kałakałdżit-elet wiosną 1203 roku. Przed tą bitwą Dżamuka, który miał pełnić (nie jest jasne czy ostatecznie ją pełnił), funkcję głównodowodzącego wojskami Ong-chana przekazuje Czyngis-chanowi dokładny plan bitwy Umożliwiając mu bezpieczny (choć okupiony znacznymi stratami) odwrót. Prawdopodobnie już po tej bitwie latem 1203 Dżamuka opuszcza Ong-chana i nie ma go w jego obozie gdy jesienią tegoż roku Czyngis-chan rozbija ostatecznie jego (Ong-chana) armię. W roku 1204 pojawia się u boku Tajang-chana wodza walczących z Czyngis-chanem Najmanów na czele swojej armii, która była jeszcze na tyle duża, że w oczach Najmanów uchodziła za większość Mongołów. Pod jego wpływem Najmanowie zajmują niekorzystne pozycje na sokach góry Naku-kun, po czym Dżamuka wycofuje się z walki informując Czyngis-chana o sytuacji w obozie wroga i zachęcając go do ataku, który skończył się zniszczeniem armii Najmanów. Po tej bitwie większość armii Dzamuki przechodzi na stronę Czyngis-chana. W roku 1205 zostaje zdradzony przez własnych żołnierzy i dostarczony Czyngis-chanowi, który zabija zdrajców a następnie samego Dżamukę, ponoć na jego własną prośbę.