Diapsydy
Z Wikipedii
| Diapsydy | |
 Czaszka diapsydalna |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | zauropsydy |
| Podgromada | diapsydy |
| Nazwa systematyczna | |
| Diapsida | |
Diapsydy (Diapsida, z gr. di - dwa + apsis - łuk) – grupa owodniowców z gromady zauropsydów (Sauropsida), w których czaszce rozwinęły się dwie pary otworów skroniowych (po dwa - górny i dolny - za każdym okiem), przez które przewleczone są silne mięśnie szczęk. Dzięki temu czaszka stała się lżejsza a szczęki bardziej ruchliwe. Choć część diapsydów wtórnie straciła jedną lub obie pary otworów skroniowych (m.in. węże), są nadal zaliczane do tej grupy, gdyż ich przodkowie mieli diapsydalną budowę czaszki. Diapsydy to najbardziej zróżnicowana i najliczniej reprezentowana grupa "gadów". Pierwsi jej przedstawiciele (z grupy Araeoscelida, m.in. rodzaj Petrolacosaurus) pojawili się pod koniec karbonu a największy rozkwit osiągnęła w erze mezozoicznej.
Obejmuje 9 rzędów, z których do dziś żyją gatunki zaliczane do 3 rzędów: krokodyli, sfenodontów (hatteria) i łuskonośne (jaszczurki i węże). Z wymarłych należą do nich między innymi dinozaury, pterozaury, ichtiozaury i plezjozaury. Jeśli diapsydy mają być grupą monofiletyczną, należy do nich zaliczyć także wywodzące się z drapieżnych dinozaurów ptaki. Choć żółwie przez większość naukowców zaliczane są do anapsydów, niektórzy uważają, że i one są diapsydami, które wtórnie straciły otwory skroniowe.
