Plezjozaury
Z Wikipedii
| Plezjozaury | |
 plezjozaur |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | zauropsydy |
| Podgromada | diapsydy |
| Nadrząd | Sauropterygia |
| Rząd | plezjozaury |
| Nazwa systematyczna | |
| Plesiosauria | |
Plezjozaury (Plesiosauria) – rząd wymarłych wodnych gadów z nadrzędu Sauropterygia - płetwojaszczurów. Plezjozaury występowały na Ziemi w okresie od 220 do 65 milionów lat temu, a więc między triasem a kredą. Kości plezjozaurów oraz inne pozostałości znajdowano we wszystkich regionach świata. Pierwsze odkrycie paleontologiczne, świadczące o istnieniu tych zwierząt, nastąpiło w 1821 roku. Był to kompletny szkielet znaleziony przez Mary Anning w nadmorskim klifie południowej Anglii i opisany później jako Plesiosaurus dolichodeirus.
Plezjozaury miały od 2 do 20 metrów długości, długą szyję, korpulentne ciało, cztery płetwy oraz krótki ogon. Rozmiar największych przedstawicieli, choć niepewny, sugerowałby, że zwierzęta te były największymi drapieżnikami wszech czasów. Owe wielkie płetwojaszczury żywiły się amonitami, belemnitami oraz większymi morskimi organizmami, co można łatwo wywnioskować z odnalezionych sfosylizowanych szczątków. Różnorodność uzębienia plezjozaurów świadczy o różnych trybach życia - niektóre gatunki przeczesywały dno morskie w poszukiwaniu niewielkich bezkręgowców, podczas gdy inni przedstawiciele atakowali ryby i ówczesne głowonogi.
Wśród pleziozaurów proporcje tułowia i kończyn pozostają w stałym stosunku. Natomiast dużą zmienność wykazują proporcje czaszki i szyi, które stanowią cechę, na podstawie której wyróżniono dwie grupy: plezjozaury długoszyjne z krótkimi czaszkami (Elasmosaurus) i krótkoszyjne z długą czaszką (Pliosaurus).
Systematyka plezjozaurów jest wciąż dość niepewna; odnaduje się wciąż nowe okazy, których umieszczenie w obecnym systemie przysparza naukowcom problemy. Według jednej z nowszych klasyfikacji, plezjozaury dzielimy w następujący sposób:
- Plesiosauroidea
- rodzaj plezjozaur (Plesiosaurus)
- Euplesiosauria
- Cryptocleidoidea
- rodzina Cryptoclididae
- Tricleidia
- rodzaj Tricleidus
- rodzina Cimoliasauridae
- rodzina Polycotylidae
- rodzaj Microcleidus
- rodzina Elasmosauridae
- Cryptocleidoidea
- Pliosauroidea
- rodzaj Thalassiodracon
- nienazwany klad
- rodzaj Eurycleidus
- rodzaj Attenborosaurus
- rodzina Pliosauridae
- rodzina Rhomaleosauridae
Klasyfikacja wg: O'Keefe, F.R., 2001: A cladistic analysis and taxonomic revision of the Plesiosauria (Reptilia: Sauropterygia). Acta Zoologica Fennica: Vol. #213, pp. 1-63.
