Edward Kemnitz
Z Wikipedii
Edward Marcin Kemnitz (ur. 10 października 1907 r. w Warszawie, zm. 10 marca 2002 r. w Montrealu w Kanadzie) – prawnik, społeczny i polityczny działacz obozu narodowego, członek Pogotowia Patriotów Polskich, Młodzieży Wszechpolskiej i Obozu Wielkiej Polski, współzałożyciel i działacz struktur kierowniczych Obozu Narodowo-Radykalnego, członek cywilnych struktur Organizacji Wojskowej Związek Jaszczurczy, Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych, komendant Okręgu Pomorskiego NSZ w I połowie 1945 r., ps. "Szczeciński", "Marcin".
Spis treści |
[edytuj] Młodość i przedwojenna działalność polityczna
Podczas nauki w Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki w Warszawie został członkiem tajnego Pogotowia Polskich Patriotów. Od 1926 r. studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Zaangażował się wówczas w działalność w Młodzieży Wszechpolskiej. Działał w Bratniej Pomocy, kierując jej sekcją gospodarczą, wchodził też do Zarządu Bratniaka, gdzie przez 2 lata był kierownikiem kuchni akademickiej, oraz korporacji Aquilonia, w której w latach 1928-1931 pełnił funkcję skarbnika. Poza uczelnią wstąpił do Obozu Wielkiej Polski, w której pełnił funkcję kierownika regionu Warszawa-Praga. Od 1932 r. kontynuował studia w Wielkiej Brytanii w prestiżowej London School of Economics. Po powrocie do Warszawy w 1934 r., podjął pracę w Fabryce Wyrobów Ołowianych i Cynowych należącej do jego ojca na stanowisku dyrektora. Jednocześnie zaczął działać w ramach tajnej struktury politycznej ruchu narodowego – Organizacji Polskiej. Był jednym z założycieli Obozu Narodowo-Radykalnego, w którym pełnił funkcję kierownika organizacyjnego Wydziału Stołecznego. Po delegalizacji ONR został osadzony przez władze w lipcu 1934 r. w więzieniu centralnym przy ul. Daniłowiczowskiej w Warszawie, a następnie w obozie w Berezie Kartuskiej. We wrześniu tego roku został jednak z niego wypuszczony i ponownie podjął działalność w Organizacji Polskiej, dochodząc do najwyższego poziomu, tzw. Zakonu. W latach 1936-1937 był członkiem Komitetu Wykonawczego i kierownikiem pionu kupiecko-rzemieślniczego tajnego ONR. Po zostaniu współwłaścicielem rodzinnej fabryki współfinansował działalność organizacji, został też członkiem zarządu spółki wydawniczej wydającej "ABC - Nowiny Codzienne", organ prasowy ONR, a od 1938 r. - radnym Warszawy (Praga/Grochów). Poza działalnością polityczną udzielał się społecznie w organizacji gospodarczej Związek Polski.
[edytuj] Okres II wojny światowej
Brał udział w wojnie obronnej 1939 r. w obronie twierdzy Modlin jako dowódca plutonu w stopniu podporucznika. Po zakończeniu działań wojennych powrócił do Warszawy, gdzie wziął ślub z Izabelą Lubieńską. Od grudnia 1939 r. zaangażował się w działalność konspiracyjną w ramach Organizacji Wojskowej Związek Jaszczurczy i Organizacji Polskiej, zostając zastępcą kierownika sekcji przemysłu metalowo-elektrycznego w grupie gospodarczej. Pracował też w komórce propagandy Grupy "Szańca". Po utworzeniu Narodowych Sił Zbrojnych we wrześniu 1942 r., został jego członkiem, a jednocześnie uczestniczył w pracach Służby Cywilnej Narodu w dziale przemysłowym, w którym przygotowywano program gospodarczy na okres niepodległości. Jednocześnie od stycznia 1943 r. działał także w Armii Krajowej w komórce "Import", zajmując się przyjmowaniem zrzutów broni i sprzętu, a także cichociemnych. Wraz ze swoim ojcem prowadził ponadto działalność w Radzie Pomocy Żydom "Żegota". Wybuch Powstania Warszawskiego zastał go poza stolicą. Zaczął organizować w rejonie Milanówka, Podkowy Leśnej i Żyrardowa sieć placówek, mających nieść pomoc rodzinom ewakuowanym z Warszawy.
[edytuj] Okres komunistyczny
Po zajęciu Polski przez Armię Czerwoną i zainstalowaniu władzy komunistycznej kontynuował podziemną działalność. Od kwietnia 1945 r. pełnił funkcję komendanta Okręgu I Pomorskiego Narodowych Sił Zbrojnych "Armia Polska". W lipcu tego roku został aresztowany przez UB w Poznaniu i osadzony w więzieniach w Warszawie, Poznaniu, Bydgoszczy i Wronkach. W lipcu 1947 r. chory wyszedł na wolność w związku z uchwaleniem amnestii. W 1949 r. ponownie go aresztowano i 27 listopada 1951 r. skazano na 10 lat więzienia. Kolejne 7 lat przebywał w więzieniach na Mokotowie w Warszawie, we Wronkach i w Sztumie. Po warunkowym wyjściu z więzienia w 1955 r. pracował jako nauczyciel języka angielskiego w Warszawie.
[edytuj] Na emigracji
Z powodu ciągłych szykan UB i braku możliwości życiowej stabilizacji w 1964 r. wyemigrował do Kanady. Początkowo był wykładowcą historii i kultury polskiej w Loyola College w Montrealu. Następnie przez 11 lat pełnił funkcję dyrektora biblioteki naukowej najpierw w Loyola College, a od 1974 r. na Uniwersytecie Concordia. Jednocześnie włączył się w życie społeczności polonijnej w Kanadzie. W latach 1966-1977 organizował kursy licealne im. Adama Mickiewicza, przygotowujące młodzież do pracy społecznej wśród Polonii. Odwiedzał polskie szkoły z odczytami na temat najnowszych wydarzeń historycznych, działał w zarządach organizacji polonijnych m.in. w SPK - Koło nr 7, Klubie Polskich Ziem Zachodnich, Związku Weteranów Polskich im. marszałka Józefa Piłsudskiego, Polskiej Radzie Szkolnej i Kole Przyjaciół Fundacji Jana Pawła II w Montrealu. W latach 1975-1977 był członkiem Zarządu Polskiego Instytutu Naukowego. Za pomoc udzielaną Żydom podczas okupacji niemieckiej został 13 grudnia 1983 r. wraz z nieżyjącym już ojcem udekorowany przez Instytut Yad Vashem medalem i tytułem Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata, które odebrał w Konsulacie Generalnym Izraela w Kanadzie. Ofiarował go jako wotum do muzeum klasztoru jasnogórskiego w Częstochowie. W tym samym roku wydał w Londynie na prawach rękopisu swoje Wspomnienia z pracy politycznej i społecznej w latach 1923-1956. Do śmierci współredagował "Biuletyn Koła Żołnierzy AK w Montrealu", którego był członkiem. W 2001 r. na wniosek ambasadora polskiego w Kanadzie został awansowany do stopnia podpułkownika. Zmarł 10 marca 2002 r. i został pochowany na cmentarzu Cote-Des-Neiges w Montrealu w "Kwaterze Zasłużonych" Polskiej Fundacji Społeczno-Kulturalnej.
Był odznaczony Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego, Krzyżem AK, Medalem Yad Vashem, Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP oraz innymi medalami.
