Fansub
Z Wikipedii
Fansub (z ang. fan + subtitles – napisy pod filmem) to fanowskie tłumaczenie filmu z obcego języka. Termin może odnosić się zarówno do samych napisów, jak i kopii filmu z takimi napisami.
Termin powstał i jest używany głównie wśród fanów anime. Zjawisko ma swoje początki w Stanach Zjednoczonych, gdzie w latach 80. XX wieku rosła w środowisku studenckim popularność japońskich filmów animowanych, których dostępność była bardzo mała. Z początku zajmowali się tym wyłącznie ludzie posiadający bardzo dobrą znajomość języka, często obok tłumaczenia samych dialogów dodawano duże ilości przypisów, mających pomóc widzom w zrozumieniu filmu. Od strony technicznej wyglądało to tak, że filmy były przegrywane z oryginalnych, sprowadzanych z Japonii nośników na kasetę VHS przy użyciu specjalnego urządzenia, genlocka, pozwalającego na dodanie napisów. Fansuby były rozprowadzane głównie pocztą, w formie wymiany między fanami. Handlowanie nimi było potępiane przez całe środowisko fanowskie.
Wraz nadejściem DivX nadeszła epoka zwana digisubami. Technologia pozwala na zapisywanie obrazu o bardzo wysokiej jakości przy stosunkowo niewielkiej objętości, pozwalającej na rozpowszechianie przez Internet. Obecnie powstaje coraz więcej grup fansuberskich, tłumaczonych jest coraz więcej tytułów. Wzrasta też ilość wydawanych anime na DVD. Zrodził się więc konflikt między środowiskiem fanowskim a wydawcami – do jakiego stopnia legalne są te tłumaczenia? Obecnie nieoficjalna umowa mówi, że dopóki tytuł nie ma licencji w danym kraju, może być tłumaczony i rozprowadzany. Nie zdarzyło się jeszcze, aby któreś z japońskich studiów produkujących anime wytoczyło proces sądowy osobom zajmujących się nielegalnym tłumaczeniem i dystrybucją ich tytułów, było jednak kilka przypadków, kiedy grupy fansuberskie zostały poproszone o zaprzestanie tłumaczenia i spełniły te żądania. Tłumaczeniem i internetową dystrybucją anime zajmują się specjalne grupy, udostępniające filmy i seriale na zasadzie od fanów dla fanów, nie na sprzedaż.
Fansuby cieszą się często większym poważaniem fanów aniżeli oficjalne tłumaczenia. Fani bardzo angażują się w tłumaczenie, tłumacząc nie tylko dialogi, ale i piosenki, dodają przypisy, gdy coś może nie być zrozumiałe, bardzo często dodają karaoke openingu i endingu (utwory rozpoczynające i kończące każdy odcinek), starając się, aby inni fani byli jak najbardziej zadowoleni. Oficjalne tłumaczenia dokonywane przez opłaconych tłumaczy obejmują zazwyczaj tylko dialogi, czasami odbiegają nawet od oryginału ukrywając różnice kulturowe, dlatego często nie są poważane przez fanów. Mimo to jakość tłumaczeń grup fanowskich jest bardzo różna: niektóre fansuby powstają na szybko i nie przykłada się do nich zbytniej uwagi, nad innymi z kolei pracuje się godzinami, aby doprowadzić je do perfekcji.
Fansuby dzielą się na dwa rodzaje:
- softsuby – napisy w formacie *.txt, *.srt lub innym, czyli w osobnym pliku z tekstem lub we własnym strumieniu tekstowym w plikach *.mkv i *.ogm.
- hardsuby – napisy na stałe encodowane do filmu, dające zdecydowanie więcej możliwości niż softsuby, np. płynne przejścia tekstu, dodanie karaoke, przypisów w taki sposób, aby nie przeszkadzały w oglądaniu itd.
Fansuby powstają nie tylko do anime, ale również filmów (głównie azjatyckich) aktorskich.
Zobacz też: skanlacja
