Franciszek Tokarz
Z Wikipedii
Franciszek Tokarz - 1897-1973 - ksiądz katolicki, profesor KUL, badacz historii filozofii indyjskiej i chińskiej.
Urodził się 5 lutego 1897 we Wronowicach w ówczesnym powiecie nowosądeckim jako syn Macieja i Rozalii Tokarzów. Uczęszczał do gimnazjum klasycznego w Nowym Sączu, a od 1912 do niższego seminarium duchownego OO. Jezuitów w Chyrowie. Po studium filozofii w kolegium jezuickim w Nowym Sączu i teologii w kolegium jezuickim w Krakowie otrzymał w roku 1924 święcenia kapłańskie a w roku następnym gradus, odpowiadający stopniowi doktora filozofii i teologii. Zgodnie z ówczesną praktyką jezuitów, napisane prace dyplomowe zostały zniszczone po zakończeniu procedur egzaminacyjnych, dla większej pokory kandydata.
Jego nauczycielami w zakresie sanskrytu i filozofii indyjskiej byli Jerzy Otrębski (Wilno), Stefan Stasiak (Lwów), Helena Willman-Grabowska (Kraków), a także Erich Frauwallner z Wiednia.
Jego kolegami w czasie studiów byli znani polscy orientaliści, jak Eugeniusz Słuszkiewicz, Mikołaj Ałtuchow, Włodzimir Szajan, Tadeusz Pobożniak, Tadeusz Skurzak oraz Jan Tuczyński.
Jeśli chodzi o filozofię chińską był samoukiem. Opanował klasyczny język chiński z podręcznika Haenischa, gramatyki Gabelentza i słownika Mathewsa; następnie pracował z dostępnymi mu oryginalnymi tekstami Mo Di, Laozi i Konfucjusza.
Od 1954 do 1970 pracował w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej. Nie wychował co prawda ani jednego następcy, ale stworzony przez niego precedens studium filozofii indyjskiej spowodował, że od 1973 KUL zatrudnił jako jego następcę dra Leona Cyborana z Warszawy, który już wychował swych następców.
[edytuj] Ważniejsze publikacje
- Teizm czy ateizm w Sām.khyakārikā. Quaestio de theismo systematis Sām.khya in Sām.khyakārikā expositi, Kraków 1946;
- Problem duszy w systemach indyjskich. Problème de l'âme dans les systèmes (darśana) indiennes, Kraków 1966;
- Jedność rodzaju ludzkiego w świetle filozofiii Wschodu, w: Przegląd Orientalistyczny 1963 nr 2, s. 133-138;
- Čina filozofo Moh Tih kontraů la agresiva milito, w: Espero Katolika 1964 nr 3, s. 29-30, przedruk z uzupełnieniami z rękopisów: Forumilo 1983 nr 1(12), s. 7-8;
- Z filozofii indyjskiej kwestie wybrane część 1, Lublin 1975, wyd. II poprawione i uzupełnione 1990;
- Z filozofii indyjskiej kwestie wybrane część 2, Lublin 1985;
- Najważniejsze wiadomości o systemach bramińskich sām.khya-yoga w formie pytań i odpowiedzi, w: Zeszyty Studenckiego Koła Orientalistycznego w Lublinie 1981 nr 8, s. 2-11;
[edytuj] W rękopisach i maszynopisach pozostają m.in.
- Źródło i cel zakonności chrześcijańskiej w porównaniu z buddyjską, Lwów 1932 (rękopis s. 66);
- Poznanie wyzwalające w Upaniszadach, Kraków 1939 (maszynopis s. 25);
- Mistyczne uświadomienie Absolutu podług Upaniszad, Kraków 1945 (rękopis s. 101);
- Thomas Paine's System of Religion, Kraków 1952 (maszynopis, s. 55);
- La Contribution de la «Revue des Deux Mondes» à l'introduction de l'indianisme, Kraków 1952 (maszynopis, s. 62);
- Konfucjusz i jego nauka na podstawie «Lun-yü», Kraków-Lublin 1964 (maszynopis, s. 174)
- Objaśnienie i przekład «Tao-têh-king», Kraków-Lublin 1962-67 (rękopisy: s. 98 + 156 + 325 - 3 wersje);
- Moh Tih i jego nauka, 1964 (rękopis s. 20);
- Komentarz[e] do Lun-yü, b.d. (rękopis s. 126).
Źródło: spuścizna rękopiśmienna ks. Franciszka Tokarza, archiwum Zakładu Historii Filozofii KUL.