Fregata (okręt eskortowy)
Z Wikipedii
Fregata - klasa średniej wielkości okrętów wojennych przeznaczonych do służby eskortowej, budowanych od II wojny światowej. Fregaty o uzbrojeniu jedynie artyleryjskim były budowane do lat 60. XX wieku i zostały wyparte następnie przez fregaty rakietowe.
Do XIX wieku nazwa fregata oznaczała klasę żaglowego okrętu wojennego (fregata żaglowa). Nazwa klasy okrętów "fregata" została ponownie wprowadzona przez Brytyjczyków w 1941, kiedy rozpoczęli oni budowę serii nowych okrętów eskortowych - fregat typu "River".
Fregaty były początkowo okrętami eskortowymi - służącymi do ochrony konwojów, przede wszystkim przed atakami okrętów podwodnych, w mniejszym stopniu samolotów. Dlatego posiadały one silne uzbrojenie przeciw okrętom podwodnym (liczne wyrzutnie i miotacze bomb głębinowych) oraz względnie słabe uzbrojenie artyleryjskie, składające się zwykle z kilku (2 - 4) dział uniwersalnych kalibru do 102 - 127 mm i kilku lub kilkunastu działek przeciwlotniczych. Fregaty okresu II wojny światowej charakteryzowały się sporym zasięgiem i umiarkowaną prędkością (ok. 20 w.), wystarczającą do służby konwojowej. Ich wyporność wynosiła 1000 - 1500 ton. Podczas II wojny światowej rozpoczęto budowę fregat również w USA. Po wojnie natomiast, okręty tej klasy pojawiły się w większości marynarek wojennych świata.
Fregaty określa się także mianem eskortowców, lecz jest to nieco szersze określenie, oznaczające przeznaczenie okrętu. W latach 30. i 40. XX wieku Brytyjczycy budowali także w niewielkiej ilości zbliżone do fregat eskortowce, klasyfikowane jako slupy (sloop) - miały one nieco silniejsze uzbrojenie artyleryjskie. Podobną klasę stanowiły także zbliżone do fregat wielkością niszczyciele eskortowe, lecz były one szybsze i miały silniejsze uzbrojenie artyleryjskie. Klasą mniejszych okrętów eskortowych były korwety.
Fregaty budowane po II wojnie światowej służyły do ochrony konwojów i zespołów floty oraz do zadań patrolowych. Oprócz fregat wyspecjalizowanych do walki z okrętami podwodnymi, rozwijanych zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, budowano też fregaty bardziej uniwersalne. Do lat 60. XX wieku wyporność fregat sięgnęła 1500 - 2500 ton, a prędkość 25 - 30 w. Pojawiło się na nich bogatsze wyposażenie elektroniczne i nowsze środki zwalczania oraz wykrywania okrętów podwodnych. W uzbrojeniu pojawiły się automatyczne działa uniwersalne i kierowane torpedy przeciw okrętom podwodnym, a w niektórych typach śmigłowiec pokładowy.
W latach 60. na fregatach zaczęto montować wyrzutnie przeciwlotniczych kierowanych pocisków rakietowych i rakietotorped, a później także pocisków przeciwokrętowych. Dotychczasowe fregaty o uzbrojeniu artyleryjskim zostały zastąpione przez fregaty rakietowe. Stare fregaty o uzbrojeniu artyleryjskim używane są jeszcze w niektórych marynarkach państw III świata.
Zobacz też: fregata, fregata (okręt żaglowy), fregata rakietowa, fregata (żaglowiec).
