Działko przeciwlotnicze
Z Wikipedii
|
na przyczepie samochodowej |
|
Działko przeciwlotnicze - popularne określenie automatycznych armat przeciwlotniczych o kalibrze od 20 mm do 37 mm (sporadycznie 40 mm), służących do zwalczania śmigłowców i nisko lecących samolotów a także słabo opancerzonych celów naziemnych i nawodnych oraz do zwalczania piechoty przeciwnika.
Działka przeciwlotnicze są używane zarówno w wersji naziemnej, jak i okrętowej (montowanych na pokładach okrętów wojennych). W wersji naziemnej są zwykle przewoźne, montowane na holowanych kołowych lawetach lub na podwoziach samobieżnych (samobieżne działa przeciwlotnicze). Wyposażone są w odpowiednie celowniki umożliwiające prowadzenie ognia do celów powietrznych. Rzadziej działka takie posiadają system kierowania ogniem, stosowany przede wszystkim w wersjach samobieżnych (nazywanych też wtedy samobieżnymi zestawami przeciwlotniczymi). W wersjach naziemnych działka przeciwlotnicze są pojedyncze lub sprzężone: podwójnie, potrójnie lub poczwórnie na jednej lawecie; w wersjach okrętowych stosowane były nawet działka sprzężone po 8 na jednej podstawie (brytyjskie działka 40 mm).
Działka przeciwlotnicze mogą strzelać seriami od kilku do kilkudziesięciu nabojów (armata automatyczna), zależnie od kalibru i pojemności podajnika amunicji. W celu zwiększenia szybkostrzelności w niektórych konstrukcjach stosowane jest wymuszone chłodzenie luf cieczą. Istnieją też działka wielolufowe, zwłaszcza w systemie Gatlinga.
Obecnie najpopularniejszym holowanym działkiem przeciwlotniczym jest radziecka podwójnie sprzężona armata ZU-23-2 kalibru 23 mm ("Kaczka", lub zamontowana na samochodzie Star 266 - "Hibneryt"), produkowana i używana także w Polsce (zmodernizowana polska wersja z ulepszonym celownikiem oraz wyposażona również w rakiety nosi oznaczenie ZUR-23-2TG). Działa te odnosiły duże sukcesy w walce z amerykańskimi siłami lotniczymi podczas wojny wietnamskiej w latach 60. i 70. XX wieku. Używane są także przez arabskie milicje na Bliskim Wschodzie.
Te same działa sprzężone poczwórnie na samobieżnym podwoziu gąsienicowym, wyposażone w radarowy system poszukiwania celów, śledzenia i celowania oznaczone były ZSU-23-4 ("Szyłka"). Dział tych na dużą skalę używała strona arabska w czasie wojny sześciodniowej w 1967 i następnych konfliktów z Izraelem, ale po początkowych sukcesach, gdy kilka nieuszkodzonych egzemplarzy tej broni trafiło w ręce Izraela - ich system naprowadzania został rozszyfrowany i dość szybko opracowana została taktyka jego "oślepiania" i dezorientacji. Broń tę Rosjanie stosowali skutecznie także w czasie zbrojnych zatargów granicznych z Chinami nad Amurem w latach 60. oraz przez Indie przeciw Pakistanowi.
Efektywny zasięg rażenia armat tak "Kaczki", jak "Szyłki" sięgał maksymalnie 2,5 km, przy donośności poziomej ok. 7 km i pionowej - 5 km. Stosowana amunicja - odłamkowa i przeciwpancerna, teoretyczna szybkostrzelność - 1000 pocisków na minutę z każdej lufy (mimo chłodzenia wodnego luf, po wystrzeleniu 50 pocisków niezbędne było wstrzymywanie ognia w celu zabezpieczenia ich przed przegrzaniem).
Popularnym w krajach zachodnich działkiem większego kalibru są odmiany armaty Bofors L/60 kaliber 40 mm.
